10 lutego zmarł w wieku 99 lat Deng Liqun (邓力群), były szef Departamentu Propagandy KC KPCh. Deng Liqun był zagorzałym konserwatywnym marksistą i jednym z najzagorzalszych przeciwników Deng Xiaoping, a potem także Jiang Zemin. To on stał za szeregiem antyliberalnych kampanii w latach osiemdziesiątych, jak Kampania Przeciwko Duchowemu Zepsuciu (清除精神污染) z 1983 roku.
To także on był siłą sprawczą odsunięcia najpierw Hu Yaobang, a potem Zhao Ziyang. Deng Liqun jest słabo znany poza ChRL, ale to jedna z kluczowych postaci reżimu w latach osiemdziesiątych.
Deng Liqun urodził się w Prowincji Hunan w rodzinie urzędniczej. Jego ojciec zdał egzamin imperialny, ale nigdy nie został urzędnikiem, ale otworzył pierwszą w regionie szkołę z zachodnim programem nauczania. Sam Deng Liqun skończył szkołę średnią w Pekinie (Akademia Pekińska), gdzie wstąpił na Uniwersytet Pekiński. Wstąpił do KPCh w 1936 roku, ale prawdziwą karierę rozpoczął dopiero po zwycięstwie komunistów w 1949 roku.
W latach pięćdziesiątych najpierw działał w Turkiestanie Wschodnim (Xinjiang), gdzie pracował dla Wang Zhen (王震) odpowiedzialnego za spacyfikowanie oporu miejscowych mniejszości etnicznych. Potem był asystentem Liu Shaoqi. Usunięty na początku rewolucji kulturalnej, ale rehabilitowany w 1975 roku, rok przed śmierci Mao Zedonga. Szybko wrócił do łask oraz wysokich stanowisk partyjnych i państwowych. Został szefem Departamentu Propagandy KC KPCh. Po śmierci „Wschodzącego Słońca”, zasiadał także m.in. w Radzie Państwowej (rząd).
Na początku poparł Deng Xioaping, ale potem był przeciwnikiem liberalizacji gospodarczej. Jego wpływy wynikały z kilku faktów. Po pierwsze charakteru, nie bał się głośno, wyraźnie, ale też przekonywująco artykułować swoje opinie. Był też dobrze obeznany z teorią marksistowską, co potrafił zręcznie wykorzystać – wbrew pozorom wielu członków KPCh słabo rozumie i zna marksizm. Wreszcie Deng Liqun był często uznawany za głos konserwatystów z Chen Yun (陈云) i Wang Zhen – herosów KPCh – na czele.
Trzeba pamiętać, że sprzeciw w stosunku do reform Deng Xiaoping wynikał w przypadku Deng Liqun, nie tylko z ortodoksji marksistowskiej (ale nie maoizmu z okresu rewolucji kulturalnej), ale też przekonania – jakże słusznego – że doprowadzą one do odtworzenia niesprawiedliwego systemu społeczno-gospodarczego, walka z którym była istotą powstania KPCh.
Przy tym – to rzadkość – Deng Liqun był z jednej strony konsekwentny i nie bał się osobiście narażać (stracił pracę, siedział w więzieniu i był zesłany do pracy na wsi), kiedy uznał, że stoi po słusznej sprawie. Równocześnie, mimo że dla wielu był nieprzejednanym wrogiem politycznym, to nigdy nie traktował spraw osobiście. Był jednym z nielicznych członków KPCh, który złożył wieniec na grobie Zhao Ziyang w 2005 roku.
Jeżeli dorzucimy do tego świetną organizację, samodyscyplinę i niesamowite zdolności taktyczne i polityczne, to uzyskamy obraz zdolnego człowieka, który uwierzył w złą sprawę. Kolejną ofiarę ukąszenia heglowskiego. Trzeba pamiętać, że to właśnie utalentowani i gotowi do poświęceń młodzi intelektualiści z pokolenia Deng Liqun dali Mao Zwycięstwo i zbudowali współczesną ChRL.
Szkoda, że ci ludzie z tak niesamowitym potencjałem wybrali autorytaryzm…

