Kategoria: Historie Zen

Jedna „rzecz” Gon’yo

Wielebny Gon’yo zapytał Joshu:
– Jak to jest, kiedy osoba nie ma nawet jednej rzeczy?

„Łódź lub ląd” Hogena

Hogen zapytał starszego mistrza Kaku:
– Przybyłeś łodzią czy lądem?

Mistrz Ba jest chory

Wielki mistrz Ba był poważnie chory. Steward świątyni zapytał go:
– Mistrzu, jak się dzisiaj czujesz?

Hogen wskazuje bambusowe rolety

Hogen wskazał ręką bambusowe rolety. W tym momencie dwóch mnichów, którzy byli z nim podeszło do okien i wspólnie zwinęli zasłony do góry.

„Czarne i białe” mistrza Ba

Mnich zapytał mistrza Ba:
– Niezależnie od czterech fraz, poza stu negacjami, proszę powiedz mi prosto, Mistrzu, znaczenie Bodhidarmy przybywającego z Zachodu.

„Cena ryżu” Seigena

Mnich zapytał Seigena:
– Jaka jest esencja buddyzmu?

Czczony-Przez-Świat wskazuje grunt

Kiedy Czczony-Przez-Świat szedł ze swoją świtą, wskazał ręką grunt i powiedział:
– To jest dobre miejsce, aby wybudować świątynię.

Indyjski król zaprasza patriarchę

Król ze wschodnich Indii zaprosił dwudziestego siódmego patriarchę, Prajna Tara na posiłek.
– Czemu nie zarecytujesz sutr – poprosił patriarchę.

„Ogromne i puste” Bodhidharmy

Cesarz Bu z Ryo zapytał Wieliego Mistrza Bodhidarmę:
– Jakie jest najwyższe znaczenie świętej rzeczywistości?
Bodhidarma odrzekł:

Nauczając z trzeciego miejsca

W śnie Kyozan udał się do Czystego Kraju Maitreja. Rozpoznał się jako siedzącego na trzecim miejscu od Majtreja. Wtedy ktoś ogłosił: – Dzisiaj, ten kto […]

Jedna droga Kembo

Krótki wyjazd służbowy, dlatego tradycyjnie koany.

Lis Hyakujo

Jeżeli mnie wypuścili zza Wielkiego Muru, to jutro powinienem wrócić do regularnych wpisów. Pewnego razu, kiedy Hyakujo1 udzielał nauk Zen, pewien starzec wśliznął się do […]

Budda Daitsu Chisho

Mnich zapytał Seijo: – Budda Daitsu Chiso siedział w zazen przez dziesieć kalpas1 w sali do medytacji. Nie mógł jednak uświadomić sobie wyższej prawdy, ani […]

Sozan i biedny Seizei

Mnich imieniem Seizei powiedział do Sozana:1 – Jestem samotny i biedny. Błagam swojego mistrza, aby obdarzył mnie jałmużną zbawienia. Sozan zakrzyknął: – Acarya Seizei! – […]

Trzy wołania Echu

Echu Kokushi,1 nauczyciel cesarza zawołał Oshina, swojego asystenta trzykrotnie i Oshin trzykrotnie odpowiedział: – Tak! Kokushi powiedział: – Myślałem, że cię obraziłem, ale w rzeczywistości […]

Laska Basho

Mistrz Basho1 powiedział swoim uczniom: – Jeśli masz laskę, dam ci ją. Jeżeli nie masz laski, zabiorę ci ją. — 1 Matsuo Bashō (松尾 芭蕉, […]

Bawół wodny Gaso

Gaso1 zapytał: – Bawół wodny wychodzi z swojej „zagrody”. Głowa, rogi i cztery nogi są na zewnątrz, ale czemu ogon nie jest także? — 1 […]

Sześćdziesiąt batów Tozana

Tozan1 przyszedł do Ummona i Ummon spytał skąd ten przyszedł. Tozan odpowiedział: – Z Sato! Wtedy Ummon spytał: – Gdzie byłeś latem? – W świątyni […]

“Pogan” pyta Buddę

“Pogan” spytał Buddę: – Słowami, ciszą, powiesz mi [Drogę – Dharmę]? Budda milczał medytując. „Poganin” pokłonił się dziękując: – Ze współczuciem rozwiałeś chmury spowijające mój […]

Palec Gutei

Gutei1 podnosił palec do góry, kiedykolwiek pytano go Zen. Chłopie służący zaczął go naśladować podnosząc palec w taki sam sposób. Kiedy gość zapytał go, o […]

Maszt Kashapy

Anada1 zapytał Maha Kashapa:2 – Budda dał ci wyszywaną złotem szatę sukcesora. Co jeszcze ci dał? – Anada! – zakrzyknął Kashapa. – Tak! – ten […]

Świeca Ryutana

Pewnej nocy Tokusan1 poszedł do Ryutana2 zapytać o jego nauki. Po tym jak Tokusan zadał wiele pytań, Ryutan powiedział mu: – Jest późno. Czemu nie […]

Ummon i pułapka w słowach

Jak tylko mnich powiedział Ummonowi: – Blask Buddy cicho i niestrudzenie oświetla cały wszechświat. Ummon zapytał go: – Czy to, co cytujesz, nie są słowa […]

Suche gówno Ummona

Mnich zapytał Ummona: – Czym jest Budda? Ummon odpowiedział: – Suchym gównem.1 — 1 Inna wersja suchego patyka do gówna.

Na siedem składana szata Ummona

Ummon1 powiedział: – Świat jest szeroki i daleki. No co więc zakładasz na siedem składaną szatę na dźwięk dzwonu? — 1 Ummon to japońskie imię […]

Dlaczego nie ma brody?

Kolejna delegacja i kolejne koany, zanim powrócę. Waku’an patrząc na obraz Bodhidharmy zapytał: – Dlaczego ten barbarzyńca nie ma brody?

Wei Yingwu: „Do moich przyjaciół Li Dan i Yuan Xi”

Zeszłego rok na kwiecistej łące spotkaliśmy się panowie,
dzisiejszego dnia mija rok i kwiaty otwierają się ponownie.

Dwie dusze

Znowu musiałem wyjechać, ale jutro powinienem wrócić z komentarzem na temat wyborów na Tajwanie. W między czasie kolejny koan – na czasie.

Zuigan nazywa się „Mistrzem”

Codzienie Zuigan wołał do siebie „Mistrzu!” i odpowiadał sobie sam „Tak, Panie?”. Wtedy wykrzykiwał „Przebudź się, przebudź się!” i odpowiadał „Tak, Panie,! Tak, Panie!”. „Od […]

Dąb Joshu w ogrodzie

Jestem w delegacji, więc tradycyjnie koany, dzisiaj i jutro. Pewien mnich zapytał Joshu: – Jaką miał intencję Bodhidharma przybywając do Chin? Joshu odpowiedział: – Dąb […]

Nansen przecina kota na dwoje

Nansen1 zobaczył mnichów z zachodniego i wschodniego pawilonów walczących o małego kotka. Pochwycił kociaka i powiedział: — Jeżeli którykolwiek może powiedzieć słowo Zen, to oszczędzi […]

Człowiek wiszący na drzewie Kyogena

Kyogen1 powiedział: — Zen jest jak człowiek, mnich wiszący na drzewie nad przepaścią tylko za pomocą swoich zębów. Jego ręce nie trzymają się żadnej gałęzi, […]

Joshu myje miskę

Nowy mnich poprosił Joshu: — Właśnie wstąpiłem do klasztoru. Błagam cię, ucz mnie. Joshu zapytał: — Czy zjadłeś już swój kleik ryżowy? — Zjadłem – […]

Kopiąc czerpak

Isan kiedy był uczniem mistrza Hyakujo1 zajmował się głównie gotowaniem i pracą w kuchni. Ponieważ mistrz Hyakujo postanowił wysłać ucznia, aby ufundował nowy klasztor, zwany […]

Pies Joshu

Mnich zapytał Joshu:1 — Czy pies ma naturę Buddy? Joshu odpowiedział: — Wrrrr… — 1 Zhaozhou Congshen (趙州從諗 778 – 897), nazywany w Japonii Jōshū […]

Umysł Baso

Wyjeżdżam na ponad tydzień do miejsca, gdzie wolny Internet nie sięga.

Cal czasu, stopa klejnotu

Wypadła mi dzisiaj nieplanowana podróż, więc dzisiaj koan. Jutro wracam z normalnym wpisem.

Gudo i Cesarz

Cesarz Goyozei* studiował Zen u mistrza Gudo**. Wypytywał się: – W stanie Zen ten umysł jest Buddą. Czy tak właśnie jest? Gudo odpowiedział: – Jeśli […]

Śpiąc za dnia

Mistrz Soyen Shaku odszedł z tego świata w wieku sześćdziesięciu jeden lat. Wypełnił swoje życie pracą i pozostawił wspaniałe nauczanie, o wiele bogatsze niż większość […]

Kwiatowy prysznic

  Będę nieobecny przez kilka dni. Powinienem wrócić w piątek z pierwszym komentarzem na temat XIX Kongresu KPCh. W międzyczasie, jak zwykle koany – czy […]

Jeśli kochasz, kochaj otwarcie

Dwudziestu mnichów i jedna mniszka imieniem Eshun* praktykowało medytację z pewnym mistrzem Zen. Eshun była wyjątkowej urody, mimo że jej głowa był ogolona i nosiła […]

Moje serce płonie, ale moje oczy są zimne jak wystygły popiół

Soyen Shaku*, pierwszy nauczyciel Zen, który przyjechał do Stanów Zjednoczonych, powiedział: – Moje serce płonie jak ogień, ale moje oczy są zimne jak wystygły popiół. […]

Zen Joshu

Joshu rozpoczął studiowanie Zen, kiedy skończył sześćdziesiąt lat i kontynuował naukę do osiemdziesiątki, kiedy uświadomił sobie Zen. Nauczał od osiemdziesiątki dopóki nie skończył stu dwudziestu […]

Gawędziarz Zen

Nie będzie mnie kilka dni, więc przygotowałem koany. Encho był sławnym gawędziarzem. Jego opowieści o miłości wzruszały serca słuchaczy. Kiedy opowiadał o wojnie, to było […]

Żołnierze człowieczeństwa

Dzisiaj czas na koan Pewnego razu dywizja armii japońskiej brała udział w pozorowanej bitwie i niektórzy oficerowie naciskali by zakwaterować się w niedalekiej świątyni, której […]

Zen-każdej-minuty

Adepci Zen spędzają ze swoimi mistrzami co najmniej dziesięć lat, zanim zaczną sami uczyć innych. Nan-in* został odwiedzony przez Tenno, który właśnie zakończył swoją praktykę […]

Zawiadomienie

Śmierć w rodzinie, nawet jeżeli liczyliśmy się z nią od jakiegoś czasu, jest zawsze zaskoczeniem i zmusza człowieka do zastanowienia. Dlatego na dzisiaj wybrałem ten […]

Nie pracujesz, nie jesz

Zwichnąłem sobie ramię i mam siły tylko na koan. Mam nadzieję, że do jutra przejdzie. Hyakujo, mistrz Zen z Chin, miał w zwyczaju pracować fizycznie […]

Aresztować kamiennego Buddę

Dawno nie było jakiegoś koanu. Kupiec niosący na plecach pięćdziesiąt zwojów bawełny przystanął by odpocząć od upału pod posagiem kamiennego Buddy. Tam zasnął, a kiedy […]

Jak trawa i drzewa stają się oświecone

W okresie Kamakura (1185–1333) Shinkan studiował Tendai przez sześć lat, by potem zgłębiać Zen przez siedem lat. Po czym pojechał do Chin i rozmyślał o Zen […]

Dłoń Mokusena

Mokusen Hiki żył w pewnej świątyni w prowincji Tamba. Jeden z przychodzących do niej wiernych często narzekał na skąpstwo żony. Mokusen odwiedził jego żonę i […]

W rękach przeznaczenia

  Wielki wojownik Nobunaga zdecydował się zaatakować przeciwnika przewyższającego jego siły dziesięciokrotnie. Wiedział, że może wygrać, ale jego ludzie wątpili. Na drodze na pole bitwy […]

Wizytówka

Keichu, wielki mistrza Zen w czasie epoki Meiji, był głową świątyni Tofuku w Kioto. Pewnego dnia udał się do niego z pierwszą wizytą gubernator miasta. […]

Wszystko jest najlepsze

Przez kilka dni nie będę miał czasu na robienie wpisów, więc tradycyjnie zapodaję koany. Kiedy Banzan przechodził przez rynek, usłyszał rozmowę między rzeźnikiem i jego […]

Dziesięciu następców

Dawno nigdzie nie wyjeżdżałem, więc od jakiegoś czasu nie dawałem żadnego koanu. Czuję, że czas na kolejny. Uczniowie Zen składają przyrzeczenie, iż nawet zabici przez […]

Tunel

Zenkai, syn samuraja, pojechał do Edo, gdzie wstąpił na służbę wysokiej rangi urzędnika. Zakochał się jednak w żonie pracodawcy i co gorsza został przez niego nakryty. Wtedy […]

Nocny wypad

Nie będę miał dostępu do sieci prze weekend, więc jak zwykle na taką okazję przygotowałem koany zen. Wielu uczniów zgłębiało tajniki medytacji u mistrza Sengai. […]

Prawdziwi przyjaciele

Michio Miyagi „Tegoto. Dawno temu w Chinach było dwóch przyjaciół. Jeden wyśmienicie grał na harfie, a drugi wyśmienicie słuchał. Kiedy jeden grał lub śpiewał o […]

Złodziej, który stał się uczniem

Nie będę mógł pisać przez ten weekend, ale jak zawsze przygotowałem koany. Pewnego wieczoru, kiedy Shichiri Kojun recytował sutry złodziej wszedł do jego pokoju dzierżąc […]

Kraina marzeń sennych

Święto, więc trzeba je uczcić. Jutro, przyrzekam, mniej wyzwolony wpis. Jeden z uczniów Soyen Shaku miał opowiadać taką historię: „Nasz mistrz miał w zwyczaju drzemać […]

Skąpy artysta

Gessen był mnichem-artystą. Zanim jednak zaczął rysować lub malować zawsze żądał zapłaty z góry, a jego gaże były wysokie. Powszechnie był znany jako „Skąpy Artysta”. Pewnego […]

Trzy rodzaje uczniów

Mistrz Zen o imieniu Gettan żył w późnej epoce Tokugawa. Często powtarzał: – Są trzy rodzaje uczniów: ci którzy odcisną swoje piętno na Zen, ci […]

Wielkie fale

Muszę wyjechać na weekend, więc tradycyjnie koany. We wczesnych latach epoki Meiji żył powszechnie znany zapaśnik O-nami, Wielkie Fale. O-nami był niesamowicie silny i dobrze […]

Ostatnia wola i testament

Ikkyu, sławny nauczyciel Zen z epoki Ashikaga, był synem cesarza. Kiedy był bardzo młody, jego matka opuściła pałac i udała się do świątyni studiować Zen. […]

Odpowiedź truposza

Kiedy Mamiya, który później stał się znanym nauczycielem, poszedł pewnego dnia do swojego nauczyciela po osobiste wskazów, został zapytany o dźwięk jednej ręki. Mamiya skoncentrował się […]

Smak miecza Banzo

Matajuro Yagyu był synem znanego szermierza. Jego ojciec jednak uważał, że syn jest zbyt przeciętny aby stać się prawdziwym mistrzem, więc się go wyrzekł. Wtedy […]

Odejście Eshun

Kiedy Eshun, mniszka Zen, osiągnęła wiek sześćdziesięciu lat i czuła, że już niedługo opuści ten świat, poprosiła mnichów aby zbudowali na dziedzińcu stos z suchych […]

Ocet Tosui

Tosui był mistrzem Zen, który porzucił formalizm świątyni i żył razem z żebrakami pod mostem. Kiedy był już bardzo stary, przyjaciel pomógł mu znaleźć sposób […]

Tępy możnowładca

Dwóch nauczycieli Zen, Daigu i Gudo, zostało zaproszonych do pewnego możnowładcy. Kiedy przybyli, Gudo powiedział: – Jesteś roztropny z natury i masz przyrodzoną zdolność do nauki Zen. […]

Opublikować sutry

Tetsugen, wyznawca Zen z Japonii, zdecydował opublikować sutry, które w tamtym czasie były dostępne tylko po chińsku. Książki miały być drukowane za pomocą rzeźbionych w drewnie […]

Ostatni kuksaniec

Tangen studiował z Sengai od dzieciństwa. Kiedy osiągnął wiek dwudziestu lat, postanowił opuścić swojego mistrza. Chciał odwiedzić innych w celu odbycia studiów porównawczych, ale Sengai […]

Pot Kasana

Poproszona Kasana aby celebrował pogrzeb prowincjonalnego władcy. Nigdy nie spotkał tego możnowładcy ani jego notabli, więc był bardzo nerwowy. Kiedy ceremonia ruszyła, zaczął się bardzo pocić. Po […]

Odpowiednie proporcje

Sen No Rikyu, mistrz ceremonii parzenia herbaty zapragnął zawiesić koszyk kwiatów na kolumnie. Poprosił stolarza aby mu pomógł. Kierował nim trochę wyżej, to trochę niżej. […]

Naczynie na kadzidła

Kame, kobieta z Nagasaki była jednym z ledwie kilku twórców naczyń na kadzidła w całej Japonii. Takie naczynie jest prawdziwym dziełem sztuki i jest używane […]

Wypić nawarzoną zupę*

Pewnego dnia pojawiły się okoliczności, które spowodowały opóźnienie w przygotowaniach posiłku mistrza Soto Zen, Fugai i jego uczniów. W pośpiechu kucharz poszedł do ogrodu z […]

Dzieci Jego Wysokości

Yamaoka Tesshu był cesarskim nauczycielem. Był także mistrzem fechtunku oraz przenikliwym adeptem Zen. Jego dom był schronieniem włóczęgów. Posiadał tylko jedno ubranie, ponieważ wszystkie pieniądze […]

Budda o czarnym nosie

Mniszka, która usilnie poszukiwała oświecenia stworzyła rzeźbę Buddy i pokryła go całego płatkami złota. Gdziekolwiek nie poszła, złoty Budda wędrował razem z nią. Lata minęły, […]

List do umierającego

Bassui napisał poniższy list do umierającego ucznia: Esencja twojego umysłu jeszcze się nie narodziła, więc nigdy nie umrze. Jeżeli coś może zniknąć, to nie jest […]

Budda

W Tokio w epoce Meiji żyło dwóch prominentnych nauczycieli o kompletnie przeciwstawnych charakterach. Jeden, Unsho, instruktor w Shingon (真言宗 – szkoła buddyzmu), przestrzegał wszystkich zakazów. […]

Recytując sutry

Pewien chłop poprosił kapłana Tendai by wyrecytował sutry dla zmarłej żony. Kiedy recytacje się skończyły zapytał: – Myślisz, że moja żona zrozumie ich sens? – […]

Twoje światło może zgasnąć

  W końcu jedziemy na wakacje. Chengyu będą, jak zawsze pojawiać się przed 9 rano, a na wieczory przygotowałem tradycyjnie koany. Do normalnej aktywności wracam […]

Prawdziwy cud

Kiedy Bankei nauczał w Świątyni Ryumon, pewien kapła Shinshu, który wierzył w zbawienie przez powtarzanie imienia Buddy Miłości, był strasznie zazdrosny o tłumy na wykładach […]

Po prostu idź spać

Nie będzie mnie dwa dni, ale jak zwykle podaję koany… Gasan czuwał przy łożu Tekisui przez trzy dni przed śmiercią mistrza. Tekisui już wybrał go […]

Szczęśliwy Chińczyk

Każdy spacerujący po jakiejkolwiek chińskiej dzielnicy w Ameryce może zauważyć statuę korpulentnego jegomościa z lnianym workiem. Kupcy nazywają go „Szczęśliwym Chińczykiem” lub „Śmiejącym się Buddą”. […]

Pierwsza Reguła

Kiedy ktoś pojedzie do świątyni Obaku koło Kioto to może zobaczyć wyryte nad bramą słowa „Pierwsza Reguła”. Znaki są wyjątkowo duże i ci, którzy zajmują […]

Sypiając za dnia

Wyjeżdżam i znów nie będę mógł przygotować wpisów. Wracam jednak tym razem już w czwartek. W międzyczasie, jak zwykle koany. Mistrz Soyen Shaku odszedł z […]

Uczyć się być cicho

Od jutra powinienem wrócić do codziennych wpisów. Adepci szkoły Tendai studiowali Zen jeszcze zanim stało się to powszechne w Japonii. Czterech z nich było bliskimi […]

Posłuszeństwo

Na wykłady mistrza Bankei przychodzili nie tylko adepci Zen, ale też osoby wszystkich klas i sekt. Nigdy nie cytował sutr, ani nie pozwalał sobie na akademickie […]

Nie ma wody, nie ma księżyca

Kiedy mniszka Chiyono studiowała Zen u Bukko z Engaku nie mogła osiągnąć owoców medytacji przez długi czas. W końcu pewnej księżycowej nocy, kiedy niosła wodę w […]

Kamienny umysł

Hogen, chiński nauczyciel Zen, żył samotnie w małej świątyni na zapadłej wsi. Pewnego dnia czterech pielgrzymujących mnichów zapytało go, czy mogą się zatrzymać i rozpalić […]

Zen w życiu żebraka

Tosui był w swoich czasach dobrze znanym nauczycielem Zen. Żył i nauczał w wielu świątyniach, w niejednej prowincji. Ostatnia świątynia, którą odwiedził zgromadziła tak wielu […]

Cicha świątynia

Shoichi był jednookim nauczycielem Zen iskrzącym oświeceniem. Nauczał w świątyni Tofuku. Dzień i noc świątynia była pogrążona w ciszy. Nie było nawet jednego dźwięku. Nawet […]

Prawdziwa reformacja

Ryokan poświęcił swoje życie studiowaniu Zen. Pewnego dnia usłyszał, że jego bratanek, mimo upomnień krewnych przepuszczał pieniądze z kurtyzanami. Ponieważ bratanek przejął rolę Ryokana w zarządzaniu […]

Przywiązanie do prochu

Zengetsu, chiński mistrz z czasów dynastii Tang pozostawił swoim uczniom radę: Żyć w świecie jednak bez stworzenia przywiązania do prochu świata to prawdziwa droga ucznia […]

Shoun i jego matka

Shoun był nauczycielem Soto Zen. Jego ojciec zmarł, kiedy jeszcze był studentem i Shoun musiał zaopiekować się starzejącą matką. Kiedykolwiek Shoun szedł medytować, to zawsze […]

Temperament

Pewien adept Zen zwrócił się o pomoc do Bankei. – Mistrzu, mam nieutemperowany temperament. Jak mogę się z tego wyleczyć? – Masz coś naprawdę dziwnego […]

Jedna nuta Zen

Po swoich odwiedzinach u cesarza Kakua zniknął i nikt nie wiedział, co się z nim działo. Był on pierwszym Japończykiem, który studiował Zen w Chinach. […]

Zabijanie

Gasan powiedział pewnego dnia swoim uczniom: – Ci, którzy mówią przeciwko zabijaniu i ci, co pragną uratować życie wszystkich czujących istot mają rację. To dobrze […]

Żywy Budda i kamieniarz

Mistrzowie Zen dają osobiste wskazówki tylko w zamkniętym pokoju. Nikt nie może wchodzić, kiedy mistrz i uczeń są razem. Mokurai, mistrz Zen ze świątyni Kennin w Kioto, […]

Zabójca i mistrz ceremonii parzenia herbaty

Taiko, wojownik z epoki poprzedzającej Tokugawów, studiował etykietę herbaty z Sen no Rikyu, nauczycielem estetycznej ekspresji spokoju i zadowolenia. Wasal Taiko, Kato uznał fascynację ceremoniałem herbaty przez […]