Pewnej nocy Tokusan1 poszedł do Ryutana2 zapytać o jego nauki. Po tym jak Tokusan zadał wiele pytań, Ryutan powiedział mu:
– Jest późno. Czemu nie odpoczniesz?
Tokusan ukłonił się i wstał gotowy do wyjścia.
Ryutan zatrzymał go, mówiąc:
– Jest ciemno na zewnątrz – i zapalił dla niego świeczkę.
Kiedy tylko Tokusan wziął ją do ręki, Ryutan ją zdmuchnął. W tym momencie umysł Tokusana się otworzył.
– Co sobie uświadomiłeś? – zapytał Ryutan.
– Od tej pory nie będę wątpił w to, co mówisz.
Następnego dnia Ryutan stanął na podwyższeniu i zadeklarował mnichom:
– Pośród was jest jeden mnich, który ma zęby jak dracena, a usta jak misa krwi. Uderz go kijem, nie odwróci się nawet, aby na ciebie spojrzeć. Pewnego dnia wejdzie na najwyższy szczyt i poniesie moje nauczanie.
Tego dnia, przed pawilonem, gdzie prowadzono wykłady, Tokusan spalił wszystkie swoje komentarze o sutrach i powiedział:
– W porównaniu z tą świadomością, wszystkie najgłębsze nauki są jak pojedynczy włos w głębi kosmosu. Jakkolwiek skomplikowana wiedza świata, w porównaniu z tym oświeceniem jest jak jedna kropla wody w oceanie.
Po czym opuścił klasztor.
—
2 Tokusan to japońskie imię Deshan Xuanjian ( 德山宣鑒 780 lub 782 – 865).
1 Ryutan to japońskie imię Longtan Chongxin ( 龍潭崇信 n – n).
