Tag: książka
Gao Hua: How the Red Sun Rose
Po wyłonieniu nowego Stałego Komitetu Biura Politycznego KPCh po XX Zjeździe Xi Jinping zabrał nowe gremium w „pielgrzymkę” do Yan’an, gdzie przywłoł ducha VIII Zjazdu KPCh z 1945 roku. Miało to wysoce symboliczny wymiar. Xi Jinping pokazał, gdzie zabiera partię i Chiny w swojej trzeciej kadencji.
Barbara W. Tuchman: Stilwell and the American Experience in China, 1911-45
Stilwell był utalentowanym lingwistą, ale słabym politykiem i jeszcze gorszym wojskowym – zrozumiem argumentację twierdzącą, że był jednak gorszym politykiem niż wojskowym. Chociaż spędził w Chinach tyle lat i opanował język w piśmie i mowie na poziomie, którego mogę szczerze pozazdrościć, to chyba niewiele zrozumiał z otaczającej go rzeczywistości.
Julian Gewirtz: Never Turn Back: China and the Forbidden History of the 1980s
Gewirtz jest kolejnym autorem, który wziął na siebie trudne, choć tak potrzebne, zadanie odmitologizowania postaci Deng Xiaopinga. Swoją drogą, czekam na pracę, która by się zajęła nie tyle samym Deng Xiaopingiem, ale bardziej fenomenem zachodnich „Dengistów,” którzy do tej pory oddają hołd produktowi propagandy ChRL i własnych złudzeń.
David Shambaugh: China’s Leaders: From Mao to Now
Autor, jak sam pisze, „bada osobowość, socjalizację, psychologię i doświadczenia zawodowe” kolejnych przywódców ChRL. Tworzy w trakcie typy przypisane kolejnym rządzącym: Mao był populistycznym tyranem, Deng pragmatycznym leninistą, Jiang biurokratycznym politykiem, Hu technokratycznym aparatczykiem, a Xi nowoczesnym cesarzem.
Yuhua Wang: The Rise and Fall of Imperial China: The Social Origins of State Development
Wang Yuhua tworzy koncepcję „dylematu suwerenna,” który opisuje jako problem władcy, czy stworzyć spójną elitę, która mogłaby wspólnie wzmocnić państwo, ale równocześnie stanowiłaby ciągłe zagrożenie dla władzy cesarskiej. Brzmi współcześnie, no nie?
Andrew Small: No Limits: The Inside Story of China’s War with the West
Gdy zachodni politycy (część) i eksperci (wielu) jest gotowych przyznać, że ChRL nie są tym, co sobie przez lata wyobrażali, to jednak nie jesteśmy jeszcze w miejscu, kiedy byliby gotowi zobaczyć KPCh i ChRL tym czym są.
Luke Patey: How China Loses. The Pushback against Chinese Global Ambitions
Książki o Chinach można dzielić na wiele sposobów. Do moich ulubionych kategorii należy podział na krzykliwe tytuły (z tezą) i nudne (problemowe). Oczywiście, rozumiem, że autorzy i wydawcy chcą sprzedać jak najwięcej egzemplarzy.
Jeremy L. Wallace: Seeking Truth and Hiding Facts Information, Ideology, and Authoritarianism in China
Legitymizacja poprzez wyniki to w uproszczeniu uzasadnianie prawa do rządzenia poprzez retoryczne, symboliczne, ale także materialne środki wskazujące, że dobre wyniki – przede wszystkim ekonomiczne, ale też osiągnięcia kulturalne, edukacyjne czy zdrowotne – uzasadniają utrzymywanie rządów twardej ręki.
Frank Dikötter: China After Mao: The Rise of a Superpower
Dikötter obala mit wielkiego chińskiego planu. Pokazując jak chaotyczny, przypadkowy a czasami wręcz mimowolne były chińskie reformy i rozwój od śmierci Mao do naszych czasów. ChRL trafiła w niesamowite okno możliwości, kiedy światowa koniunktura, zmiany w handlu światowym i beztroska dominacja na Zachodzie neoliberalizmu dały jej możliwość fenomenalnego wzrostu.
King-yuh Chang: Mainland China After the Thirteenth Party Congress
Kiedyś jednak to były prawdziwe zjazdy, które potrafiły wprowadzić Chiny na nowe tory, chociaż nie do końca zdawano sobie sprawę z konsekwencji. Do jednych ze znaczących spotkań KPCh należy XIII Zjazd w 1987 roku, chociaż pozostaje zapomniany.
Susan L. Shirk: Overreach: How China Derailed Its Peaceful Rise
Autorka – moim zdaniem słusznie – dopatruje się źródeł w tym, co sama nazywa „czarną skrzynkę” (blackbox) chińskiego systemu politycznego i przygląda się temu, co wykoleiło pokojowy wzrost ChRL.
William C Hannas, Didi Kirsten Tatlow: China’s Quest for Foreign Technology: Beyond Espionage
Najważniejsza myśl tej książki to stwierdzenie, że ChRL „prowadzi rozległy i unikalny system pozyskiwania i transferu zagranicznych technologii (…), bez ponoszenia ryzyka politycznego, które społeczeństwa liberalne traktują jako podstawę swojego twórczego rozwoju.”
Elizabeth C. Economy: The Third Revolution: Xi Jinping and the New Chinese State
Muszę przyznać, że długo zbierałem się do przeczytania tej pozycji. Bynajmniej nie dlatego, żeby była on zła. Raczej chodzi o to, że częściowo zdezaktualizowała się dosyć szybko – jak wiele rzeczy opublikowanych przed pandemią.
David Hunter-Chester: Creating Japan’s ground self-defense force, 1945-2015
Współczesna japońska armia nie jest armią, przynajmniej z nazwy, a siłami samoobrony. Równocześnie nie powinna posiadać broni ofensywnych, ale czy istnieje broń czysto defensywna?
Sylwia Czubkowska: Chińczycy trzymają nas mocno
Potrzebna była taka osoba, jak Sylwia Czubkowska, z odpowiednim warsztatem i instynktem, ale też świeżym okiem, aby zająć się tematem chińskich wpływów w regionie. Specjaliści czasami są tak skoncentrowani na pojedynczym drzewie lub listku, że nie widzą lasu.
Hal Brands, Michael Beckley: Danger Zone: The Coming Conflict with China
Autorzy nawiązują do „pułapki Thucydidesa”, której zwolennicy twierdzą, że Chiny i Ameryka są skazane na wojnę w taki sam sposób, w jaki wzrastające Ateny i bojaźliwa Sparta doszły do siebie w starożytności, jednak Brands i Beckley twierdzą, że Ateny Tukidydesa nie były wschodzącą potęgą, lecz mocarstwem walczącym o uniknięcie upadku.
Anthony Beevor: Russia: Revolution and Civil War, 1917-1921
Beevor jest znanym i lubianym autorem popularnych książek historycznych. Czyta się go szybko i łatwo, chociaż ja nie zaznajomiony z tematem, co chwila robiłem sobie przerwę, aby poczytać życiorysy kolejnych bohaterów drugoplanowych.
Bez lektury w tym tygodniu
Wygląda na to, że nie wyrobię się z lekturą w tym tygodniu, więc dzisiaj bez wpisu. Gruba książka…
Elizabeth McGuire: Red at Heart: How Chinese Communists Fell in Love with the Russian Revolution
McGuire zaczyna swoją opowieść w 1921 roku, ale zapomina o udziale Chińczyków w rewolucji bolszewickiej i wojnie domowej. Może dlatego, że była to mniej romantyczna karta. Tylko w Czeka w 1919 roku służyło ok. 700, wykorzystywanych głównie do egzekucji. W Armii Czerwonej walczyło kolejne kilkadziesiąt tysięcy.
Lin Chun: Revolution and Counterrevolution in China
Jak wskazuje Lin Chun „paradoksy współczesnego społeczeństwa chińskiego” są przede wszystkim „produktem zarówno sprzeczności zakorzenionych w rewolucyjnej historii, jak i społecznych i politycznych konsekwencji postsocjalistycznej transformacji.”
Nick van der Bijl: Victory in the Falklands: Falklands War
Wojna o Falklandy-Malwiny to pierwszy kryzys międzynarodowy, którego byłem świadomy i nie da się ukryć, że moja przyszłość chyba wtedy została przesądzona.
David Stevens, John Reeve: Navy and the Nation: The Influence of the Navy on Modern Australia
Jest to interesująca próba pokazania złożonych relacji między społeczeństwem australijskim a marynarką wojenną – najpierw brytyjską, a potem własną. Jest to związek nieoczywisty dla mieszkańca kontynentalnej Europy.
The Tiananmen Papers: The Chinese Leadership’s Decision to Use Force Against Their Own People
Jeżeli dzisiaj w KPCh nie ma nikogo, kto mógłby powstrzymać szaleństwo, to wynika właśnie z decyzji podjętych w 1989 roku. Mimo 33 lat, jakie upłynęły od masakry, to korzenie prześladowań Ujgurów czy polityki „zero COVID” sięgają właśnie decyzji zapadłych w Zhongnanhai wiosną 1989 roku.
Monica Wehner, Donald Denoon: Without a Gun: Australians’ Experiences Monitoring Peace in Bougainville, 1997-2001
Ponieważ Bougainville posiada jedne z największych na świecie rezerw miedzi, którymi jest zainteresowany Pekin, ale też inni regionalni gracze, to stawka jest duża i wyspy mogą być jednym z kluczowych terytoriów na Pacyfiku w pogłębiającej się rywalizacji Zachodu z ChRL.
Grant Evans: A Short History of Laos: The Land in Between
Współczesne państwo stworzyli tutaj francuscy koloniści, ale dzisiaj to kolejna zapomniana komunistyczna dyktatura wyrosła z II wojny indochińskiej.
Samuel B. Griffith: The Battle for Guadalcanal
Książka Samuela Griffitha, przynosi wyczerpujący opis tła, jak i przebiegu tej słabo znanej i rozumianej w Polsce kampanii na Pacyfiku, która była wyjątkowo zaciekła i krwawa.
Bertil Lintner: China’s India War: Collision Course on the Roof of the World
Przeczytałem w jednej z recenzji, że to książka odkłamująca obowiązującą na Zachodzie prochińską narrację o wojnie 1962 roku. Ku mojemu zdziwieniu odkryłem, że przez lata dominowało tam przekonanie, że to Indie były agresorem i ChRL tylko się broniła.
Helen Zia: Last Boat Out of Shanghai: The Epic Story of the Chinese Who Fled Mao’s Revolution
Kiedy wydarza się Historia przez wielkie „H” to równocześnie dzieją się miliony historii przez małe „h”. Skupieni na wielkich wydarzeniach zapominamy o wielkich małych tragediach ludzi, dopóki wstrząsy nie dotkną nas samych.
Sun Shuyun: The Long March: The True History of Communist China’s Founding Myth
To prawda, że już wcześniej wielu historyków i badaczy zidentyfikowało dziury w oficjalnej historii marszu. Jednak badania Sun Shuyun zbierają w jedno wcześniejsze badania, jak i jej własne odkrycia.
Ian Easton: The Chinese Invasion Threat: Taiwan’s Defense and American Strategy in Asia
Rosyjska agresja na Ukrainę w oczywisty sposób budzi pytania o przebieg potencjalnej chińskiej inwazji na Tajwan. Jaką lekcję wyniosą z rosyjskich „sukcesów” planiści ALW, a jakie z działań Ukraińskiej Armii tajwańskie dowództwo?
Andrew Scobell, David Lai i Roy Kamphausen: Chinese Lessons from Other Peoples’ Wars
Nadal największą zagadką pozostaje dla wszystkich, włącznie z kierownictwem KPCh, realna zdolność bojowa ALW. Oczywiście, na papierze wygląda imponująco, nawet bardziej niż armia rosyjska, ale wiemy, że defilada to jedno, a prawdziwa wojna to drugie.
Vladimir Popov: Mixed Fortunes. An Economic History of China, Russia, and the West
Przy wszystkich różnicach Chiny i Rosja weszły mniej więcej w tym samym czasie na ścieżkę integracji ze światową gospodarką, ale kiedy ChRL odniosła sukces gospodarczy, to Rosja pozostaje „stacją benzynową z bombą atomową.” Dlaczego?
King C. Chen: China’s War with Vietnam, 1979: Issues, Decisions, and Implications
Mit Denga Xiaopinga jest tak silny, że wielu nie dopuszcza do siebie, że ten mógł coś źle zrobić lub się pomylić w swoich kalkulacjach. Nawet niepowodzenia ALW w wojnie z Wietnamem próbują przedstawiać jako zaplanowany element wielkiego planu.
Tomoyuki Sasaki: Japan’s Postwar Military and Civil Society. Contesting a Better Life
Autor aby zrozumieć dzisiejszy status JSS prześledził szczegółowo ewolucję stosunków między armią a społeczeństwem. To ciekawa praca z pogranicza socjologii i antropologii kultury w odniesieniu do sił zbrojnych.
James Babb: Tanaka: The Making of Postwar Japan
Książka Jamesa Babba to fascynująca biografia człowieka, który pochodził z ubogiej wiejskiej rodziny i porzucił szkolę w wieku 15 lat, a mimo to zrobił karierę i rządził de facto Japonią przez dwie dekady oraz doprowadził do normalizacji stosunków z ChRL. W tle mamy pełną panoramę powojennej transformacji Japonii.
Dominic Kelly: Japan and the Reconstruction of East Asia
Wciąż próbuję poszerzyć swoją wiedzę na temat Japonii w okresie powojennym. Jednak trafiam albo na pozycje zbyt szczegółowe, albo na zbyt ogólnikowe.
Jakub Polit: Hirohito.Tajemnica cesarza Showa 1901-1989
Niestety książka pozostawia niedosyt jeżeli chodzi o okres powojenny, na który w sumie przypada też spory okres panowania Hirohito Układanie się z Amerykanami, samymi sobą i kreowanie się na nowo są o wiele ciekawsze niż kwestie osobistej odpowiedzialności cesarza za zbrodnie wojenne.
David S. Roh, Greta A. Niu, Betsy Huang: Techno- Orientalism. Imagining Asia in Speculative Fiction, History, and Media
Jednym z moich ulubionych zajęć jest tropienie śladów orientalizmu w najmniej spodziewanych miejscach. Nic więc dziwnego, że musiałem w końcu pokusić się o sferę fantastyki naukowej.
Ramesh Sharda, Dursun Delen, Efraim Turban: Analytics, Data Science, & Artificial Intelligence: Systems for Decision Support
Sztuczna inteligencja da wiele narzędzi analizy, ale nie jest zdolna do ogarnięcia dynamiki społecznej, której podstawą jest ciągła zmiana reguł (algorytmów) jako takich. Wbrew pozorom kwestia ilości danych i kategorii współczynników jest drugorzędna, choć wciąż ważna.
Jenny Andersson: The Future of the World: Futurology, Futurists, and the Struggle for the Post Cold War Imagination
Fascynująca praca pokazująca, jak różne narracje z okresu Zimnej Wojny zaczęły się zlewać w jedną. Moim zdaniem z ogromną szkodą dla Zachodu i naszej zdolności predykcji.
Taru Salmenkari: Civil Society in China and Taiwan. Agency, Class and Boundaries
Dobra książka, ale pozostawia trochę niedosytu.
Mikael Mattlin: Politicized Society: The Long Shadow of Taiwan’s One-party Legacy
Badania społeczne pokazują, że Tajwańczycy widzą też wyjątkowy związek między kondycją całego społeczeństwa o dobrostanem jednostki. Równocześnie jednak społeczeństwo tajwańskie pozostaje wysoce spolaryzowane polityczne.
David Albright, Andrea Stricker: Taiwan’s Former Nuclear Weapons Program
Trudno nie pokusić się o myśl, że gdyby Waszyngton nie powstrzymał w latach 80. tajwańskiego programu jądrowego, to dzisiaj Amerykanie nie musieliby rozważać scenariusza długotrwałej i krwawej wojny z ChRL w wypadku inwazji z kontynentu.
Lowell Dittmer: South Asia’s Nuclear Security Dilemma: India, Pakistan, and China
Na moim „odcinku” najciekawszy rozdział to ten autorstwa T.V. Paula, poświęcony współpracy chińsko-pakistańskiej w rozwoju rakiet zdolnych do przenoszenia głowic jądrowych.
Flying Tigers: Claire Chennault and His American Volunteers, 1941-1942
Claire Lee Chennault to była nietuzinkowa postać, należąca co prawda do innej epoki, ale co z tego? Fascynująca grupa, fascynujący ludzie, niespokojne dusze.
Jakub Polit: Smutny kontynent
To książka, na którą składa się seria artykułów poświęconych losom Azji Wschodniej w XX w. Do moich ulubionych należy ten o Zhou Enlai. Polecam każdemu, kto ma jakieś złudzenia co do tej postaci.
Michael Booth: Three Tigers, One Mountain: A Journey through the Bitter History and Current Conflicts of China, Korea and Japan
Autor podróżuje po czterech państwach i wypytuje lokalnych ekspertów, historyków, dziennikarzy. Rozmawia o wzajemnych animozjach tych z przeszłości, jak i dzisiejszych.
John H. Sagers: Origins of Japanese Wealth and Power: Reconciling Confucianism and Capitalism, 1830-1885
Odkładając kwestię kapitalizmu na bok, jeżeli Japonia jest prawzorem modernizacji państw o silnych wpływach konfucjańskich, to czy źródłem jej sukcesu nie był właśnie konfucjanizm?
Paul R. Goldin (red.): Dao Companion to the Philosophy of Han Fei
Im lepiej poznamy sam legizm, tył łatwiej będzie nam dojrzeć, jak instrumentalnie i wybiórczo jest wykorzystywany przez KPCh. Książka Paula Goldina to świetny przewodnik po koncepcjach najsłynniejszego legisty, ale też doskonałe kompendium legizmu.
Peter Lorge：War, Politics and Society in Early Modern China, 900–1795
W książce Lorge’a można zobaczyć, jak Chiny na przestrzeni dziewięciu stuleci przechodziły kilkukrotnie poważne zwroty społeczne i polityczne, podsycane konfliktami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Jakie przeszły kilkukrotnie niesamowite metamorfozy.
Cai Zong-qi: How to read Chinese poetry: a guided anthology
Przy tłumaczeniu z chińskiego zawsze ucieka wieloznaczność, która jest nie tylko cechą tego języka, ale też zapewne uratowała głowę nie jednego poety. Inna rzecz, która nam umyka to misterna konstrukcja chińskich strof, która rządzi się własnymi prawami i wcale nie jest prosta.
Eric Schluessel: Land of Strangers: The Civilizing Project in Qing Central Asia
Ujgurzy przetrwali qingowski program „cywilizacyjny”, ponieważ został on przerwany przez upadek monarchii i pogrążenie się Chin w chaosie, czy tym razem opatrzność lub historia uratują Ujgurów ponownie przed chińskim walcem?
J. Michael Cole: Convergence or Conflict in the Taiwan Strait: The illusion of peace?
Dynamika konfliktu w Cieśninie Tajwańskiej się zaostrza, a przemiany społeczno-polityczne zarówno na Tajwanie, ale też w ChRL powodują, że strony się oddalają co raz bardziej od siebie.
Carl Proper: Trade Secret Theft, Industrial Espionage, and the China Threat
To całkiem przyzwoita praca opisująca różne aspekty chińskiej aktywności na polu zdobywania tajemnic handlowych i technologii, ale też kradzieży własności intelektualnej od kopiowania filmów DVD po podrabianie produktów czy znaków towarowych.
Sharada Srinivasan, Shuzhuo Li: Scarce Women and Surplus Men in China and India
Dysproporcja płci jest problemem, który do jakiegoś stopnia dotyka wiele państw azjatyckich, co jest rezultatem kulturowo i ekonomicznie ugruntowanej preferencji do posiadania syna, na co nałożył się dostęp do diagnostyki przed porodowej.
C. L. Chiou: Democratizing Oriental Despotism
Chiou Chui-liang próbuje odpowiedzieć na to pytanie: dlaczego proces demokratyzacji powiódł się na Tajwanie, a na kontynencie wydaje się, że nie ma szans przynajmniej nie w tym pokoleniu?
Obert Hodzi: The End of China’s Non-Intervention Policy in Africa
Zmiana polityki ChRL wiąże się nie tylko ze wzrostem możliwości działania, ale też jest przejawem końca miesiąca miodowego w relacjach Chin ludowych z państwami afrykańskimi. Relacje wciąż pozostają intensywne, a Pekin jest i w przewidywalnej przyszłości będzie ważnym partnerem gospodarczym kontynentu, ale afrykańscy liderzy zaczynają odkrywać, że nie wszystko jest „win-win”.
Bruce Dickson, Chien-Min Chao: Assessing the Lee Teng-hui Legacy in Taiwan’s Politics
Jakiś czas temu pisałem o autobiografii politycznej Lee Teng-hui. Dzisiaj czas na ocenę ekspertów dwunastoletnich rządów Lee Teng-hui.
Erik Thorbecke, Henry Wan: Taiwan’s Development Experience: Lessons on Roles of Government and Market
Ekonomia polityczna wraca do łask, dlatego doświadczenia państw takich jak Tajwan, które zdołały awansować w światowym podziale pracy dzięki przemyślanej polityce przemysłowej, są ważne nie tylko dla wąskiej grupy ekspertów od chińskiego zakątka.
Paul A. Cohen: China Unbound: Evolving Perspectives on the Chinese Past
W szeregu esejów znajdziemy tutaj krytyczne podejście do sposobu opisywania przez historyków powstania bokserów czy przyczyn zwycięstwa Mao Zedong w 1949 roku. Warto sięgnąć, choć autor zakłada sporą przedwiedzę czytelnika, więc nie jest to lektura, od której można by zacząć poznawać historie Chin w XIX i XX wieku.
Penkun Wu: Population Development Challenges in China. Family Planning Policy and Provincial Population Difference
Prawdziwą wartość tej pracy stanowi dla mnie analiza różnych modeli polityki planowania rodziny i konkluzje dotyczące możliwych w niej zmian. Książka w jakimś stopniu odzwierciedla dyskurs w partii na temat coraz bardziej palących kwestii demograficznych.
Nicholas Eftimiades: Chinese Intelligence Operations
Autor umiejętnie wyeksponował inną wyjątkową cechę chińskiego wywiadu, to jest rolę jaką w niej odgrywają tzw. drugorzędne organizacje wywiadowcze. Od państwowych firm zbrojeniowych, organizacji partyjnych – w tym wydziału śledczego przy KC KPCh, po organizacje społeczno-polityczne podporządkowane Zjednoczonemu Frontowi.
John F. Copper: Nation-State or Province?
To na sto procent obowiązkowa lektura dla każdego, kto chce zacząć zgłębiać „piękną wyspę”.
Conceptions of Chinese David J. Lorenzo: Democracy Reading Sun Yat-sen, Chiang Kai- shek, and Chiang Ching-kuo
Sun, jak i ojciec i syn – Chiang mieli dużo do powiedzenia o demokracji. Nie trzeba się z nimi zgadzać, ale w dużym stopniu ich poglądy odzwierciedlają czasy, w jakich żyli i Chiny w jakich przyszło im żyć.
Lee Teng-hui: The Road to Democracy. Taiwan’s Pursuit of Identity
Demokracja tajwańska ma swoje problemy – która nie ma? Jednak dla większości Tajwańczyków jest ważnym elementem różnicującym wyspę od kontynentu, czy to się podoba apologetom reżimu w Pekinie, czy nie.
Jakub Polit: Wojny chińskich warlordów 1916-1928
To fascynujący okres chińskiej historii. Chociaż blednie przy tym, co się działo potem, w czasie walk między nacjonalistami i komunistami lub pod rządami Mao, to trudno zignorować fakt, że był to okres głodu, chaosu i bratobójczych walk.
Hanka Grupińska: daleko wysoko. Tybetańczycy bez ziemi
Największym i najważniejszym zadaniem, jakie postawiła przed sobą tybetańska diaspora w Indiach jest zachowanie kultury, języka i religii, systematycznie niszczonych w okupowanym przez ChRL Tybecie. Jednak czy tylko takim zadaniem da się żyć? A co z codziennością? Co z młodymi, którzy nigdy nie widzieli Tybetu?
Jong-sung You: Democracy, Inequality and Corruption: Korea, Taiwan and the Philippines Compared
Muszę przyznać, że to jedna z lepszych prac porównawczych, jakie miałem w ręku, a wiele elementów analizy relacji między nierównościami i korupcją oraz osłabieniem demokracji ma na prawdę uniwersalny charakter i nie odnosi się tylko do Azji.
Teresa Wright: The perils of protest: state repression and student activism in China and Taiwan
Kiedy protest w Pekinie w 1989 roku został krwawo stłumiony, a nadzieje na liberalizację reżimu pogrzebane na dobre, to wystąpienia w Tajpej w 1990 roku były momentem przełomowym na tajwańskiej drodze do demokracji.
Murray Scott Tanner: Chinese Economic Coercion Against Taiwan: A Tricky Weapon to Use
Autor trafnie opisał słabości Tajwanu, wynikające przede wszystkim z faktu, że uzależnienie do kontynentu było bardzo opłacalne, zwłaszcza dla starych kuomintangowskich elit.
J. Bruce Jacobs: Democratizing Taiwan
Tajwan jest fenomenalnym przykładem powstania demokracji mimo trudnej przeszłości naznaczonej przemocą ze strony dwóch nowoczesnych struktur kolonialnych, stworzonych na wyspie najpierw przez Japończyków, a po 1945 roku przez chińskich nacjonalistów z Kuomintagu.
Robert P. Weller: Alternate Civilities: Democracy and Culture in China and Taiwan
Jedna z głównych narracji partii komunistycznej w Chinach opiera się na twierdzeniu, że społeczeństwo chińskie, czy szerzej cywilizacja chińska, oparta na konfucjanizmie jest niekompatybilna z prawami człowieka i demokracją.
Bruce J. Dickson: The Dictator’s Dilemma: The Chinese Communist Party’s Strategy for Survival
Zwykłem powtarzać, że KPCh stoi zawsze o jeden kryzys od katastrofy, ale to nie oznacza, że kolejny kryzys ją zatopi. Zwłaszcza, że na przestrzeni lat partia wytworzyła szereg mechanizmów i strategii przetrwania.
Halina Wasilewska: Adaptacje i metamorfozy – znaki chińskie w wybranych sinograficznych systemach pisma Azji Wschodniej
Wiadomo, że w przeszłości chińskie znaki były wykorzystywane m.in. przez języki wietnamski i koreański. Niemniej dla mnie osobiście prawdziwym odkryciem były adaptacje chińskich znaków przez Kitanów.
Jack Linchuan Qiu: Working-class network society: communication technology and the information have-less in urban China
Wielkomiejska klasa robotnicza w Chinach, przede wszystkim migrujący robotnicy, stworzyli szereg strategii radzenia sobie z problemem wykluczenia technologicznego. Mimo upośledzenia ekonomicznego okazali się bardzo szybcy i kreatywni w adaptowaniu nowych technologii.
Sebastian Heilmann, Elizabeth J. Perry: Mao’s Invisible Hand
Z jednej strony mamy do czynienia z autorytarnym reżimem – może już na nowo totalitarnym – a jednak przez lata wykazywał się on wyjątkową elastycznością, a rządząca partia potrafiła adoptować się do zmieniających się warunków.
„A Promised Land” i Chiny
Sięgnąłem po książkę Baracka Obamy ponieważ chciałem przede wszystkim zobaczyć, co były prezydent pisze o swoich kontaktach z Chińczykami.
Scott Rozelle, Natalie Hell: Invisible China: How the Urban-Rural Divide Threatens China’s Rise
Problem agrarny jest starszy chyba niż Chiny. Upadek każdej chińskiej dynastii miał gdzieś u podstaw problem agrarny i każda nowa dynastia próbowała znaleźć swoje rozwiązanie. Nie inaczej jest z partią komunistyczną.
David Hinton: China Root: Taoism, Ch’an, and Original Zen
Autor wskazuje, że wielu adeptów buddyzmu Zen, ale też religioznawców nie docenia wpływu taoizmu na buddyzm Chan, kiedy tak na prawdę można wręcz powiedzieć, że doszło do powstania amalgamatu taoizmu i buddyzmu w formie Chan.
Brian Tsui: China’s Conservative Revolution: The Quest for a New Order, 1927-1949
Wiele elementów kultury politycznej ChRL ma swoje korzenie w konserwatywnej rewolucji KMT zapoczątkowanej po 1927 roku. Masowe ruchy społeczne, kampanie polityczne, programy umoralniające i propaganda dzisiejszych Chin wyrosły w dużym stopniu na wzorcach wypracowanych przez KMT.
Barbara Demick: Eat the Buddha: Life and Death in a Tibetan Town
Ngaba to miejsce, gdzie Tybet zetknął się po raz pierwszy z chińskim komunizmem. W tym jednym miasteczku można poznać państwo stworzone przez KPCh takim, jakie jest w swojej istocie, nie przysłonięte przez dekoracje szklanych domów Szanghaju czy kaskady szybkich kolei.
Thomas Orlik: China: The Bubble that Never Pops
Trudno zrozumieć, dlaczego ludzie przedsiębiorczy, często wyjątkowo inteligentni, a przynajmniej obeznani z twardymi realiami życia potrafią się łudzić, że tym razem będzie inaczej, że tym razem się uda i uda się w ChRL. Najdziwniejsze w tym wszystkim jest to, że kapitaliści pokładają tyle wiary w komunistyczną dyktaturę.
Kenneth Pletcher (red.): The Geography of China. Sacred and Historic Places
Znajdziecie w tej książce dokładnie to na co wskazuje tytuł. Region po regionie opisanie najważniejszych historycznych miejsc w Chinach. Idealna pozycja dla każdego, kto wybiera się w podróż po Chinach i chce zobaczyć rzeczy, do których większość turystów nie trafia.
Liu Cixin: Chiny 2185
Książka „Chiny 2185” została zakończona przez autora w lutym 1985 roku i jest to powieść do pewnego stopnia prorocza, chociaż w wielu rzeczach kompletnie się mija się z tym, co się wydarzyło, to kierunek rozwoju ChRL uchwyciła doskonale – pewnie dlatego nigdy nie została oficjalnie wydana.
Martin Stuart-Fox: A Short History of China and Southeast Asia: Tribute, Trade and Influence
Punktem zwrotnym w relacjach regionu z Chinami jest pojawienie się Zachodu, niosącego tutaj koncepcję nacjonalizmu, która w końcu zwróciła się przeciwko niemu, ale też radykalnie zmieniła relacje Azji Południowo-Wschodniej z Chinami, na zawsze.
J. Fetzer, J. Ch. Soper: Confucianism, Democratization, and Human Rights in Taiwan
Autorzy pokazują, że konfucjanizm ma bardzo szerokie spektrum i może być różnie interpretowany oraz adoptowany do potrzeb zmodernizowanego i demokratycznego społeczeństwa.
Nicola Di Cosmo: Ancient China and its enemies: the rise of nomadic power in East Asian history
Książka Nicola Di Cosmo przedstawia proces powstawania i kształtowania się dwóch przeciwstawnych kultur: rolniczych Chin i wędrownych pasterzy Azji Wschodniej w pierwszym tysiącleciu p.n.e.
Clive Hamilton, Mareike Ohlberg: Hidden Hand: Exposing How the Chinese Communist Party is Reshaping the World
Książka pozakazuje, że chińska operacja kształtowania przestrzeni międzynarodowej dawno już wyszła poza przaśne plakaty propagandowe epoki Mao.
Kai Strittmatter: Chiny 5.0. Jak powstaje cyfrowa dyktatura
Kai Strittmatter to były dziennikarz, wieloletni korespondent „Süddeutsche Zeitung”, pracujący dzisiaj w niemieckim think-tanku Merics. Daje to nam gwarancję, że do ręki dostajemy pracę, która jest efektem dobrego researchu i dogłębnej znajomości Chin ludowych.
Wei-Bin Zhang: Taiwan’s Modernization: Americanization and Modernizing Confucian Manifestations
Pomijając jeden „zgrzyt” to praca Zhang jest świetnym zapisem modernizacji i industrializacji Tajwanu.
Meir Shahar, Robert P. Weller: Unruly Gods: Divinity and Society in China
Religia ludowa była podzielana przez większość Chińczyków i określenie „ludowa” raczej odnosi się do jej źródeł niż zawęża jej zasięg społeczny. Ponadto religia ludowa czerpie szeroko z religii instytucjonalnych, ale też bardzo mocno na nie wpływa.
Thomas A. Hollihan: The Dispute Over the Diaoyu/Senkaku Islands: How Media Narratives Shape Public Opinion and Challenge the Global Order
Książka powinna zainteresować nie tylko analityków ds. Chin, Japonii czy Azji Wschodniej, ale też specjalistów od dyplomacji publicznej, politycznego PR i mediów.
David P. Fidler: SARS, Governance and the Globalization of Disease
To rekonstrukcja politycznej patologii reakcji rządów na epidemię SARS w 2003 roku. Autor zadbał jednak, aby pokazać historyczny kontekst, w jakim działały wtedy władze poszczególnych państw.
Yang Jizhou: 1700 Groups of Frequently Used Chinese Synonyms- Chinese Reference Series for Foreigners
Autor: Yang Jizhou Tytuł: 1700 Groups of Frequently Used Chinese Synonyms- Chinese Reference Series for Foreigners (1700 grup często używanych chińskich synonimów – Z serii […]
Le Hong Hiep i Anton Tsvetov: Vietnam’s Foreign Policy under Doi Moi
Muszę przyznać, że obok problemu Morza Południowochińskiego to ostatni rozdział autorstwa Hoang Hai Ha, poświęcony temu, jak Wietnam odpowiada na rosnącą presję normatywną otoczenia międzynarodowego, przykuł moja największa uwagę: .
David Shambaugh: China’s Future
Jaka jest przyszłość Chin? Nie przesadzę, kiedy powiem, że jest to pytanie, które zadaje duża część ludzkości. Nie tylko 1,4 miliarda w samych Chinach, ale też sporo ludzi poza Chinami.
Jenny Huangfu Day: Qing Travelers to the Far West: Diplomacy and the Information Order in Late Imperial China
Jak mandżurscy dyplomaci, ludzie należący do elity radzili sobie z trudami podroży na Zachód? Nie chodzi tylko o trudy związane z wyczerpującym, wielotygodniowym fizycznym przemieszczeniem się, ale przede wszystkim o wyzwanie intelektualne.
Daniel Reid: Chinese vegetarian cooking
To co różni chińską kuchnię wegetariańską od powiedzmy indyjskiej, to obsesja, aby dania wyglądały i smakowały jak mięsne odpowiedniki. Zwłaszcza buddyjska kuchnia klasztorna stara się imitować dania z kuchni profanów.
Tidiane N’Diaye: Żółte i czarne. Historia chińskiej obecności w Afryce
Nieczęsto można wziąć w Polsce do ręki książkę afrykańskiego autora, a już tym bardziej książkę poświęconą związkom Afryki z Chinami. Co prawda, wielu autorów z Zachodu zajęło się już tematem, ale często sprowadza się to do mówienia Afrykanom, co mają myśleć o Chinach.
Lung Yingtai: Wielka rzeka, wielkie morze 1949
Ta książka jest jak Chiny: wciągająca, fascynująca, wielowymiarowa oraz pozostawia niepokój.
Za Wielkim Murem: Chiny i Azja 