Gao Hua: How the Red Sun Rose

Autor: Gao Hua
Tytuł: How the Red Sun Rose: The Origins and Development of the Yan’an Rectification Movement, 1930–1945 (Jak wzeszło Czerwone Słońce: Kampania naprawy stylu pracy partyjnej, 1930-1945)
Wydawnictwo: Chinese University of Hong Kong (2018)

Po wyłonieniu nowego Stałego Komitetu Biura Politycznego KPCh po XX Zjeździe Xi Jinping zabrał nowe gremium w „pielgrzymkę” do Yan’an, gdzie przywłoł ducha VIII Zjazdu KPCh z 1945 roku. Miało to wysoce symboliczny wymiar. Xi Jinping pokazał, gdzie zabiera partię i Chiny w swojej trzeciej kadencji. Ówczesny zjazd kończył kampanie naprawy pracy partyjnej, która oczyściła KPCh z konkurentów Mao Zedong i uczyniła maoizm doktryną chińskiej partii komunistycznej. Kampania także skonsolidowała KPCh narzucając kadrom gorset ideologiczny. Było to ważne, ponieważ ideologia w dużych strukturach jest narzędziem zarządzania. W wielopoziomowych organizacjach liczących setki tysięcy członków, czy jak w wypadku KPCh dziesiątki milionów, nie da się „ręcznie” zarządzać. Jedynym wyjściem jest „zaprogramowanie” członków, aby podejmowali działania w pożądanym zakresie¹ i do tego służy w dużym stopniu ideologia. Dotyczy to zarówno partii typu leninowskiego, jak i organizacji religijnych.

W swojej książce Gao Hua opisuje nie tylko konflikty wewnątrz kierownictwa KPCh, czy próby interwencji ze strony Moskwy, ale też pokazuje, jak dwutorowo dochodziło do „programowania” kadr partyjnych, aby KPCh mogła działać w koherentny sposób. Nie był to proces łatwy, chociaż Mao obficie czerpał zarówno ze stalinowskich wzorów, jak chińskiej tradycji. Do Yan’an przybywały rzesze młodych intelektualistów, przepojonych własnym wyobrażeniami na temat socjalizmu, którzy wynieśli wyidealizowany i całkowicie fałszywy obraz KPCh z książki Edgara Snow „Czerwona Gwiazda nad Chinami.” Przetłumaczona na chiński i wydana w drugim obiegu pozwoliła KPCh zdobyć rzesze sympatyków wśród młodej inteligencji. Problemem była jednak ich intelektualna niezależność. Partia musiała ich złamać, zdruzgotać i złożyć na nowo, aby uzyskać skuteczne i podwładne narzędzie zarządzania. Temu, obok walki o władzę, służyła również kampania naprawy stylu pracy. Moim zdaniem, z perspektywy czasu trudno jednak powiedzieć, czy Mao Zedong przeprowadził kampanię, aby zbudować sobie posłuszne struktury, które stały się bazą dla jego władzy w KPCh, czy tworzył struktury dla KPCh, a one tylko umocniły jego władzę. Zresztą, to chyba niema znaczenia, na tym etapie Mao Zedong mógł już myśleć: partia to ja.

—
¹ Oczywiście zawsze będzie istniał margines błędu i będą pojawiać się „dysydenci,” ale do likwidacji takich „anomalii” tworzone są specjalne organy dbające o zachowanie dyscypliny i czystości ideologicznej.