Tytuł: The Tiananmen Papers: The Chinese Leadership’s Decision to Use Force Against Their Own People (Dokumenty z Tiananmen: Decyzja chińskich przywódców o użyciu siły przeciwko własnemu narodowi)
Redakcja: Andrew J. Nathan, Perry Link, Orville Schell
Wydawnictwo: Abacus (2002)
Jak doszło do podjęcia decyzji o stłumieniu protestu siłą? Jak kierownictwo KPCh zracjonalizowało rozkaz zabijania własnych obywateli? The „Tiananmen Papers” to około 2000 dokumentów z Komitetu Centralnego KPCh, zebranych i zredagowanych przez akademików ze Stanów Zjednocoznych i grupę Chińczyków, którzy ryzykowali życiem, aby je zdobyć. Chińskie demonstracje prodemokratyczne w 1989 roku były najdłużej trwającymi i najbardziej wpływowymi na świecie. Dokumenty odsłaniają konflikt w kierownictwie, który dotyczył nie tylko odpowiedzi na protesty, ale też kierunku rozwoju ChRL.
Moim zdaniem jest jeszcze jeden, kluczowy element, który został rozstrzygnięty w 1989 roku, to przyszłość samej KPCh. Czystka w aparacie, jak i szeregowych członków partii oraz nowe ideologiczne kryteria oceny kadr utorowały drogę twardogłowym jak Xi Jinping do władzy. Jeżeli dzisiaj w KPCh nie ma nikogo, kto mógłby powstrzymać szaleństwo, to wynika właśnie z decyzji podjętych w 1989 roku. Mimo 33 lat, jakie upłynęły od masakry, to korzenie prześladowań Ujgurów czy polityki „zero COVID” sięgają właśnie decyzji zapadłych w Zhongnanhai wiosną 1989 roku.