Shinjirō Koizumi wraca do rządu

Minister rolnictwa Taku Etō zrezygnował ze stanowiska w środę, w następstwie rosnącego sprzeciwu opinii publicznej po jego niedelikatnych uwagach na temat cen ryżu. Przemawiając w zeszłym tygodniu na spotkaniu Partii Liberalno-Demokratycznej (LDP) w prefekturze Saga, Etō powiedział zebranym, że nigdy nie kupował ryżu, ponieważ otrzymywał go tak dużo od swoich zwolenników, że mógł go sprzedać. Jak widać, także w Japonii politycy mogą palnąć głupotę. Początkowo premier Shigeru Ishiba bronił ministra. Etō również nie wykazał zamiaru ustąpienia we wtorek, twierdząc, że to na nim spoczywa odpowiedzialność za obniżenie cen ryż, ale presja była zbyt duża.

Etō popełnił gafę, kiedy Japończyków dotykają rekordowo wysokie ceny ryżu. Średnia cena za 5-kilogramowy worek w supermarketach wzrosła ponad dwukrotnie. Ceny konsekwentnie rosną od dłuższego czasu. W połowie marca 2024 roku średnia cena 5-kilogramowego worka ryżu wynosiła około 2 068 JPY. Do marca 2025 roku wzrosła ponad dwukrotnie do 4 172 JPY. Wzrost odnotowywano czasami przez 16-17 kolejnych tygodni, osiągając rekordowe poziomy od czasu rozpoczęcia gromadzenia danych w marcu 2022 roku. Nic dziwnego, że rząd Ishiby wciąż boryka się z niskimi wskaźnikami poparcia przed letnimi wyborami do parlamentu. Na dodatek tego, trwają negocjacje handlowe z administracją Trumpa.

Etō został zastąpiony przez byłego ministra środowiska Shinjirō Koizumi. „Uważam, że obecna sytuacja wymaga politycznej decyzji o obniżeniu ceny do poziomu, na który społeczeństwo będzie mogło sobie pozwolić (…) To, na czym muszę się teraz skupić, to ryż, tak jakbym był ministrem odpowiedzialnym za ryż (…). Uważam, że do tej pory w japońskiej polityce rolnej zbyt wiele uwagi poświęcano interesom poszczególnych grup, podczas gdy w rzeczywistości należało podejść do sprawy bardziej z perspektywy konsumentów i zwykłych ludzi. To spowodowało opóźnienia w reformach” – powiedział Koizumi po spotkaniu z Ishibą.

Naciskany przez lidera Demokratycznej Partii Ludowej Yuichiro Tamaki, Ishiba powiedział, że rząd będzie dążył do obniżenia średniej ceny 5-kilogramowego worka ryżu w supermarkecie do około 3000 JPY. Według danych rządowych, w zeszłym tygodniu średnia cena w supermarkecie wynosiła już 4 268 JPY.

Koizumi jest nadzieją LDP. Konkurował o stanowisko szefa partii i premiera z Ishidą, ale na drodze do władzy stanęły mu partyjne dinozaury. Wcześniej Koizumi pełnił funkcję szefa komisji rolnictwa LDP przez dwa lata od października 2015 roku. Na tym stanowisku przewodził reformie rolnictwa podczas rozmów na temat przystąpienia Japonii do Partnerstwa Transpacyficznego – międzynarodowego paktu handlowego znanego obecnie jako Kompleksowe i Progresywne Porozumienie o Partnerstwie Transpacyficznym (CPTPP).

Koizumi pochodzi ze starego politycznego klanu. Należy do czwartego pokolenia zaangażowanego w politykę. Jego ojciec, Junichiro Koizumi, był bardzo popularnym premierem w latach 2001-2006. Jego dziadek, Jun’ya Koizumi, był dyrektorem generalnym Japońskiej Agencji Obrony (obecnie minister obrony). Jego pradziadek, Matajirō Koizumi, był ministrem poczty i telekomunikacji, burmistrzem Yokosuki i członkiem Izby Równych.

Dla Koizumiego nominacja oznacza powrót do rządu po dwuletnim okresie pełnienia funkcji ministra środowiska od września 2019 roku. Po nieudanej kampanii parlementarnej LDP w zeszłym roku, Koizumi został mianowany przewodniczącym komitetu wyborczego w ostatnich wyborach powszechnych – tylko po to, by ustąpić po kolejnej klęsce wyborczej. Teraz będzie musiał zmierzyć się z dwoma trudnymi zadaniami: koordynacją reakcji rządu na niższe ceny ryżu i wspieraniem negocjatorki Ryosei Akazawy w rozmowach z Amerykanami. Otwarcie japońskiego rynku spożywczego są jednym z punktów spornych rozmów. Wpływowe lobby producentów rolnych sprzeciwia się otwarciu rynku, ponieważ doprowadziłoby to do spadku cen.

No cóż, Ishiba wprowadził Koizumi na pole minowe na ryżowisku, ale jeżeli ten je przejdzie w jednym kawałku, to będzie mógł w przyszłości zawalczyć o tekę premiera.