Wang Wei: „Pieśń starego generała”

老將行
少年十五二十時， 步行奪得胡馬騎。
射殺山中白額虎， 肯數鄴下黃鬚兒。
一身轉戰三千里， 一劍曾當百萬師。
漢兵奮迅如霹靂， 虜騎崩騰畏蒺藜。
衛青不敗由天幸， 李廣無功緣數奇。
自從棄置便衰朽， 世事蹉跎成白首。
昔時飛箭無全目， 今日垂楊生左肘。
路旁時賣故侯瓜， 門前學種先生柳。
蒼茫古木連窮巷， 寥落寒山對虛牖。
誓令疏勒出飛泉， 不似潁川空使酒。
賀蘭山下陣如雲， 羽檄交馳日夕聞。
節使三河募年少， 詔書五道出將軍。
試拂鐵衣如雪色， 聊持寶劍動星文。
願得燕弓射大將， 恥令越甲鳴吾君。
莫嫌舊日雲中守， 猶堪一戰取功勳。

Pieśń starego generała

W młodości, mając lat piętnaście czy dwadzieścia,
pieszo mogłem barbarzyńskiego konia zdobyć.

Ustrzelić w górach tygrysa o białym pysku,¹
pokonać wielu, nie tylko Żółtobrodego z Ye.²

Walczyłem dzień po dniu przez trzy tysiące mil,
raz, tylko z mieczem stanąłem naprzeciw miliona.

Hańscy żołnierze parli do przodu, szybcy jak burza,
wrogowie uciekali galopem ze strachu przed kłączem.³

Wei Qing nie przegrał tylko dzięki szczęściu,⁴
a Li Guang został pokonany przez pecha.⁵

Od czasu odsunięcia od wojaczki gniję,
codzienność zabiera czas i daje siwiznę.

W przeszłości nie chybiłbym ptasiego oka w locie,
dzisiaj czekam aż pęknie mi wrzód na lewym łokciu.

Przy drodze czasami sprzedaję jak dawny markiz melony,⁶
przed swoim domem uczę się sadzić wierzby na witki.⁷

Stare drzewa rozciągają się aż po głębokie aleje,
nieliczne zimne góry są puste aż do szczeblin okna.

Przysięgam modlić się o wodę w studni w Shule,⁸
nie chcę w Yingchuan na próżno pędzić gorzałkę.⁹

Pod górami Helan oddziały są jak chmury,¹⁰
wojskowe rozkazy słychać od rana do nocy.

Jak trzy rzeki zdają się płynąć młodzi rekruci,
z rozkazu na pięciu drogach generałowie.

Otrzepuję z kurzu żelazną zbroję jak ze śniegu,
dobywam miecza, aby poruszyć gwiazdy.

Pragnę łuku z Yan, aby zabić wrogich generałów
nie dopuszczę wrogich żołnierzy do mojego władcy.¹¹

Nie mam nic przeciwko, aby jak dawniej strzec Yuanzhong,¹²
jeśli tylko mogę wygrać jakąś bitwę, aby coś jeszcze osiągnąć.

—
¹ Tygrys o białym pysku (白額虎) z Nanshan jest jednym z ucieleśnień zła.
² Żółtobrody z Ye to Xu Huang (徐晃 ? – 227).
³ W wierszu jest mowa o Buzdyganku naziemnym (蒺 Tribulus terrestris). Jest to odniesienie do rodzaju kolców kaukaskich z żelaza na kształt liści tej rośliny, wiązanych w niskie zasieki ukryte w trawie, aby zatrzymać wrogą konnicę.
⁴ Wei Qing (衛青 ? – 106 p.n.e.)
⁵ Li Guang (李廣 184 p.n.e. – 119 p.n.e.)
⁶ Odniesienie do Shao Ping (召平 ? – ?), który żył w czasach późnej dynastii Qin i wczesnej dynastii Han, a pod koniec dynastii Qin został mianowany markizem Dongling. Po upadku dynastii Qin stał się biednym człowiekiem i zasadził melony na wschód od Chang’an. Wyhodował melony w pięciu kolorach, które były tak piękne, że stały się znane jako melony Dongling, znane również jako melony Qingmen.
⁷ Tao Yuanming (陶淵明 ok. 365 – ok. 427) miał po opuszczeniu urzędu być znany jako Pan Pięć Wierzb, ponieważ przed domem zasadził pięć takich drzew.
⁸ Generał Geng Gong (耿恭 ? – ?) był oblegany w mieście Shule w Turkiestanie Wschodnim, kiedy zabrakło wody modlił się, aby woda wybiła w studni, co się stało.
⁹ Odniesienie do Gu Fu (灌夫 ? -131 p.n.e.). Pewnego razu Gu Fu pił z Dou Fu, kapitanem straży pałacowej i pod wpływem alkoholu go pobił. Dou Fu był kuzynem cesarzowej wdowy Dou, a cesarz, obawiając się, że cesarzowa zetnie Gu Fu, mianował go premierem Yan. Kilka lat później został zwolniony z urzędu za złamanie prawa i alkoholizm. Gu Fu pochodził z Yingchuan (潁川).
¹⁰ Góra Helan (賀蘭山).
¹¹ Ten wers dosłownie powinien być przetłumaczony: haniebnym rozkazem nie dopuszczę zbrojnych Yue przed obliczę mojego władcy. Jest to odniesienie do historii Yongmenzi Di (雍門子狄), który poprosił o zgodę na samobójstwo, kiedy wydał rozkaz wycofania się podległych mu oddziałów. Co prawda, nie miał szans obronić państwa Qi przed wojskami Yue z powodu przewagi liczebnej przeciwnika, ale dla współczesnych nie był to powód do uniknięcia infamii.
¹² Odniesienie do Wei Shang (魏尚 ? – 157 p.n.e.), który w czasach Han był prefektem granicznego miasta Yuanzhong (雲中). Mimo że inne garnizony były pod ciągłym atakiem barbarzyńców, Yuanzhong nie miało kłopotów. Miało to być efektem sprawnego zarządzania i dobrego traktowania żołnierzy przez Wei Shang. Jednakże, gdy raz zgłosił swoje wyniki, ponieważ liczba zabitych wrogów zgłoszona do dworu nie zgadzała się z rzeczywistą liczbą – brakowało sześciu głów, Wei Shang został zwolniony ze stanowiska, pozbawiony tytułu i skazany na rok więzienia. Potem został przywrócony na stanowisko.

Na zdjęciu: Miranda en la Carracaby Arturo Michelena za Wikimedia Commons.