Du Fu: „Oglądając taniec miecza uczennicy pani Gongsun”

觀公孫大娘弟子舞劍器行
昔有佳人公孫氏， 一舞劍器動四方。
觀者如山色沮喪， 天地為之久低昂。
霍如羿射九日落， 矯如群帝驂龍翔，
來如雷霆收震怒， 罷如江海凝清光。
絳唇珠袖兩寂寞， 晚有弟子傳芬芳。
臨潁美人在白帝， 妙舞此曲神揚揚。
與余問答既有以， 感時撫事增惋傷。
先帝侍女八千人， 公孫劍器初第一。
五十年間似反掌， 風塵澒洞昏王室。
梨園子弟散如煙， 女樂餘姿映寒日。
金粟堆前木已拱， 瞿塘石城草蕭瑟。
玳筵急管曲復終， 樂極哀來月東出。
老夫不知其所往。 足繭荒山轉愁疾。

Oglądając taniec miecza uczennicy pani Gongsun¹

Była kiedyś piękna kobieta z klanu Gongsun,
tańcem miecza poruszała cztery strony świata.

Widzów wielu, jak góry objawieniem zaczarowanych,
Niebo i Ziemia jakby się za nią poruszały wzwyż i w dół.

Nagła, jak Yi, zestrzeliwujący dziewięć słońc,²
śmiała, jak straż przyboczna samego smoka,³

przybliża się, jak grzmot, oddala się, jak błyskawica,
zastyga, jak czysty promień u ujścia rzeki do morza.

Szkarłatne wargi, perłowe rękawy, dwie pary samotne, już milczące,
wieczorem pojawi się uczennica, która niesie ze sobą zapach jej perfum.

Piękna kobieta z Linying jest w Baidi,⁴
tańczy do tej melodii, jak wzlatująca bogini.

Kiedy wyczerpuję już pytania i odpowiedzi,
czuję się smutny, a pocieszanie wzmaga żal.

Na dworze byłego władcy było osiem tysięcy służących,
taniec z mieczem Gongsun był jednak niezrównany.

Pięćdziesiąt lat minęło, jak odwrócenie dłoni,
wiatr i kurz dziurą wypełniają cesarską salę.

Tancerze z opery rozpierzchli się po świecie, jak mgła,
z artystek ona tylko została zdolna odbijać zimne słońce.

Drzewa przed grobowcem cesarza na Jinsu już urosły,⁵
kamienne mury Qutang pokryły się już wyschłą trawą.⁶

Burzliwe przyjęcie kończy się z muzyką cytry z żółwiej skorupy,
radość staje się smutkiem, gdy księżyc pojawia się na wschodzie.

Stary człowiek, jak ja, nie wie już, dokąd zmierza,
na stopie odcisk pustynnych gór i strach o chorobę.

—
¹ Gongsun (公孫) to nazwisko (jedno z kilku chińskich nazwisk, które składają się z dwóch znaków) słynnej tancerki z czasów cesarza Tang Xuanzong (唐玄宗, 685 – 762). W tytule jest też tytuł daniang (大娘), dosłownie żona starszego brata ojca. To grzecznościowy zwrot nadawany starszym kobietom. Mimo jej sławy, nikt nie uznał za konieczne zapisać, jak miała na imię.
² Hou Yi (后羿) to mitologiczny łucznik. Zestrzelił 9 słońc, zostawiając tylko jedno, aby uratować Ziemię przed spaleniem.
³ Smok to cesarz.
⁴ Piękna pani z Linying (臨潁, obecnie w Henan) to Li Shier Niang (李十二孃, to też nie jest pełne imię, a niang odgrywa rolę feminatywu), uczennica Gongsun, znana z umiejętności tańca z mieczami. Du Fu miał oglądać w roku 767. Baidi – miejscowość w obecnym Sichuan.
⁵ Jinsu (金粟) to ma być nazwa góry, czy też wzgórza, na którym jest grobowiec Tang Xuanzong.
⁶ Qutang (瞿塘) to jeden z przełomów na Jangcy. Kamienne mury (石城) to klify.