Tag: chengyu

欧风东渐

Ōufēngdōng jiān dosłownie: europejski wiatr napływa na wschód   znaczenie: zachodnie wpływy kulturalne i cywilizacyjne rozprzestrzeniają się na Wschodzie; [także pejoratywnie] zachodnia inwazja kulturowa 

不甘示弱

Bùgān shìruò dosłownie: nie godzić się by okazać słabość  znaczenie: nie móc się pogodzić z byciem przyćmionym lub prześcigniętym przez innych 

油嘴滑舌

Yóuzuǐhuáshé dosłownie: natłuszczone usta i śliski język  znaczenie: 1) wygadany; gładko mówiący; 2) nonszalancki, niepoważny mówca 

于飞之乐

Yú fēi zhī lè dosłownie: wzlatujące razem szczęście  znaczenie: [kolejna metafora na szczęście harmonijnego małżeństwa] małżeńskie szczęście 

一针见血

Yīzhēnjiànxiě dosłownie: utoczyć krwi jednym ukłuciem igły  znaczenie: trafić w sedno; objaśnić istotę sprawy jednym trafnym zdaniem, tekstem, podsumowaniem itp. 

操之过急

Cāozhīguòjí dosłownie: działając przekroczyć pilność [chwili]* znaczenie: 1) działać impulsywnie; działać w nadmiernym pośpiechu; 2) zagalopować się za daleko; zrobić o jeden krok za dużo  […]

不知所措

Bùzhī suǒ cuò dosłownie: nie znać możliwości zaplanowania* znaczenie: być w kropce; nie wiedzieć co robić; nie mieć już żadnych pomysłów [generalnie opisuje desperację i […]

不成体统

Bùchéng tǐtǒng dosłownie: bez względu na [obowiązujące publiczne] formy i porozumienia  znaczenie: 1) źle się zachowywać; być pozbawionym honoru; skandaliczny; oburzający 2) nieracjonalna (akcja lub […]

胡思乱想

Húsīluànxiǎng dosłownie: lekkomyślność myśli, nieporządek pragnień  znaczenie: 1) nierealistyczne pomysły; 2) chodzić z głową w chmurach; 3) wymyślić sobie coś, co powinno być niemożliwe do wymyślenia lub […]

将错就错

Jiāngcuòjiùcuò dosłownie: planować źle więc uczynić źle  znaczenie: uczynić coś dobrego z popełnionego wcześniej błędu; pozostawić nienaprawiony błąd, ale zamienić go na coś dobrego 

淋漓尽致

Línlíjìnzhì dosłownie: wolny od zahamowań* do skrajności  znaczenie: 1) najbardziej wyrazisty i żywotny; najbardziej odkrywcze działanie; wzruszający; poruszający; 2) obnażony; nagi; odkryty  * 淋漓 oznacza dosłownie: […]

正襟危坐

Zhèngjīnwēizuò dosłownie: wygładzić ubranie i usiąść poprawnie  znaczenie: poważny i wyjątkowo ostrożny 

直言贾祸

Zhíyán gǔ huò dosłownie: szczerość (mówienie bez ogródek) sprowadza katastrofę  znaczenie: szczerość nie popłaca  Zob także: 直言不讳.

一言为定

Yī yán wéi dìng dosłownie: ustalić sprawę jednym słowem   znaczenie: umowa stoi!; deal!; zgoda! 

一言难尽

Yīyánnánjìn dosłownie: niemożliwe do wyrażenia jednym słowem  znaczenie: trudne do wytłumaczenia w kilku słowach; długa historia 

养尊处优

Yǎngzūnchǔyōu dosłownie: mieć wysoką pozycję i opływać w dostatkach  znaczenie: (pejoratywnie) żyć jak panisko; prowadzić życie bogatego i sławnego; pławić się w luksusach 

臭味相投

Chòuwèi xiāngtóu dosłownie: zgadzać się ze sobą [co do gustu w] smród  znaczenie: mieć ten sam gust i zamiłowanie (do negatywnych rzeczy); ten sam ciemny […]

不折不扣

Bù zhé bù kòu dosłownie: bez zniżki, bez odliczania  znaczenie: wszystko co do joty; 100%; dokładnie wszystko; bez żadnej zniżki

穿凿附会

Chuānzáo fùhuì dosłownie: dawać naciągane wytłumaczenie* i wyciągać fałszywe wnioski na podstawie złych analogii  znaczenie: świadomie nadinterpretować fakty i podawać naciągane analogie; świadomie naciągane wytłumaczenie  *Także: […]

当仁不让

Dāngrénbùràng dosłownie: odwaga by wytrzymać i nie odmówić  znaczenie: zrobić swoje; nie spychać roboty na innych; nie unikać odpowiedzialności 

不白之冤

Bù bái zhī yuān dosłownie: nieskorygowana niesprawiedliwość  znaczenie: nienaprawione zło; wielka niesprawiedliwość 

溜之大吉

Liūzhīdàjí dosłownie: wyślizgnąć się dużym fartem  znaczenie: [humorystycznie] wymknąć się; dać dyla; zwiać, gdzie pieprz rośnie 

难兄难弟

Nànxiōngnàndì dosłownie: starszy brat w niedoli, młodszy brat w niedoli  znaczenie: towarzysze w niedoli 

扑朔迷离

Pūshuòmílí dosłownie: mgliste i zamazane  znaczenie: skomplikowane i zagmatwane; dezorientujące 

平易近人

Píngyìjìnrén dosłownie: życzliwy bliźni  znaczenie: 1) (o osobie) przystępny; łatwy w kontaktach; 2) przyjazna postawa; 3) (o tekście, sztuce itp.) łatwy w odbiorze; zrozumiały 

模棱两可

Móléngliǎngkě dosłownie: niejednoznaczny [dający] dwie możliwości  znaczenie: dwuznaczny; pustosłowie, z którego nie można poznać stanowiska mówcy 

精神焕发*

Jīngshén huànfā dosłownie: żywotny i żarzący się  znaczenie: optymistyczny; patrzący z nadzieją w przyszłość  Porównaj z 精神抖擞.

肝胆相照

Gāndǎnxiāngzhào dosłownie: odzwierciedlać na wzajem najgłębsze myśli  znaczenie: (o przyjaciołach) być jak bracia i nie mieć przed sobą tajemnic; lojalny przyjaciel  * 肝胆 to dosłownie wątroba i żółć, ale […]

独当一面

Dúdāngyīmiàn dosłownie: stanąć samotnie po jednej stronie  znaczenie: 1) wziąć wyłączną odpowiedzialność za jakąś sprawę, wydział, odcinek itp.; zająć się czymś samodzielnie; 2) być jedynym gotowym […]

不自量力

Bù zì liànglì dosłownie: nie oszacować samemu [własnych] sił  znaczenie: zbyt pewny siebie 

返朴归真

Fǎn pǔ guīzhēn dosłownie: powrócić do prostoty pierwotnego stanu*  znaczenie: wrócić do swojego ja; być znowu sobą; przestać próbować być kimś innym  * W tradycji buddyjskiej 归真 […]

不知好歹

Bùzhī hǎodǎi dosłownie: nie zdawać sobie sprawy z dobra i zła  znaczenie: nie wiedzieć, co jest dobre dla siebie; brać coś złego za dobrą monetę 

得过且过

Déguòqiěguò dosłownie: środki do życia ledwo starczą  znaczenie: dawać sobie jakoś radę; ledwo wiązać koniec z koniec i nie widzieć możliwości na poprawę sytuacji 

老奸巨猾

Lǎojiānjùhuá dosłownie: stare zło* i złoczyńca  znaczenie: 1) stary wyga; stary wyjadacz; stary lis; przebiegły; 2) [pejoratywnie] stary drań;  *Także: gwałciciel.

旗鼓相当

Qígǔxiāngdāng dosłownie: flagi i bębny* warte siebie znaczenie: warci siebie przeciwnicy; dwie równe siły, potencjały itp.  * Flagi i bębny były używane do wydawania rozkazów na […]

一帆风顺

Yīfānfēngshùn dosłownie: mieć sprzyjający wiatr w żaglu  znaczenie: popłynąć z wiatrem; gładka podróż; wszystko ułożyło się po naszej myśli 

一尘不染

Yīchénbùrǎn dosłownie: [bez] ziarenka kurzu i niebarwiony znaczenie: nieskazitelny; czystego serca

坐收渔利

Zuò shōu yúlì dosłownie: siedząc otrzymywać zysk na cudzy koszt  znaczenie: korzystać z konfliktu między innymi; zgarnąć owoce pracy lub zwycięstwa innego bez wniesienia żadnego […]

不同凡响

Bùtóng fánxiǎng dosłownie: niezwyczajna muzyka  znaczenie: (o dziele artystycznym, nie tylko muzycznym) wybitne; niezapomniane 

四面楚歌

Sìmiànchǔgē dosłownie: pieśni [wojenne] Chu* z czterech stron  znaczenie: 1) znaleźć się w kłopotliwym położeniu; 2) być otoczonym przez wrogów  * Państwo Chu 楚国 1300-223 […]

想入非非

Xiǎngrùfēifēi dosłownie: wierzyć, że się weszło do nierealnego świata  znaczenie: 1) żyć z głową w chmurach; marzycielski; 2) neurotyczny 

熙来攘往

Xīláirǎngwǎng dosłownie: prosperujący i ruchliwy  znaczenie: 1) bieganina; jak w ulu; miejsce tętniące życiem; 2) chmara; pełno ludzi; tłumnie 

推三阻四

Tuīsānzǔsì dosłownie: popychać trzy, blokować cztery  znaczenie: znajdywać wszelkiego rodzaju wymówki lub usprawiedliwienia; wykręcać się od czegoś 

脍炙人口

Kuàizhìrénkǒu dosłownie: doborowy kawałek grillowanego mięsa dla każdego do zjedzenia* znaczenie: (o utworze literackim lub poetyckim) zdobyć powszechne uznanie i być często oraz szeroko cytowanym, […]

不安于室

Bù’ān yú shì dosłownie: niespokojna w [jednym] pokoju znaczenie: (o zamężnej kobiecie) mieć romans; zdradzać męża

忐忑不安

Tǎntèbù’ān dosłownie: nerwowy i niespokojny  znaczenie: niespokojny; wzburzony; nerwowy; nie mogący usiedzieć na miejscu  忐忑 Czyż te znaki nie są doskonałe?

心花怒放

Xīnhuānùfàng dosłownie: serce jak rozkwitający kwiat  znaczenie: w euforii; rozpiera go radość 

素不相知

Sù bù xiāngzhī dosłownie: zazwyczaj nie znamy siebie nawzajem  znaczenie: nie znać siebie na wzajem; być dla siebie obcymi 

我行我素

Wǒxíngwǒsù dosłownie: ja czynię, mój element* znaczenie: 1) być niereformowalnym; upierać się przy swoich starych sposobach mimo negatywnych opinii innych; 2) psy szczekają, karawana idzie dalej; na […]

平分秋色

Píngfēnqiūsè dosłownie: podzielić równo jesienną porą* znaczenie: równi sobie (siłą – o przeciwnikach); równo obdzieleni (honorem, zasługą, chwałą itp.); równy udział (w jakimś wydarzeniu, działaniu […]

将计就计

Jiāngjìjiùjì dosłownie: dowódca* planuje, więc zaplanuje  znaczenie: pobić kogoś jego własną bronią; pokonać przeciwnika na jego terenie; ograć kogoś w jego grze  * 将 to także […]

低三下四

Dīsānxiàsì dosłownie: nisko jak trzy, poniżej czterech  znaczenie: służalczy 

不遗余力

Bùyíyúlì dosłownie: nie pozostawiwszy żadnych sił  znaczenie: nie szczędzić wysiłków; dać z siebie wszystko; ze wszystkich możliwości 

不省人事

Bù xǐng rénshì dosłownie: nie rozpoznawać [ani] ludzi [ani] rzeczy  znaczenie: nieprzytomny; w śpiączce 

当务之急

Dāngwùzhījí dosłownie: kiedy sprawa [jest] szczególnie nagląca* znaczenie: priorytetowe zadanie; pilna sprawa  *Jest to fragment z Mencjusza: 知者无不知也,当务之为急。(Wiedzący bez wątpienia również wiedzą, kiedy sprawa [jest] szczególnie nagląca.)

和衷共济

Hézhōnggòngjì dosłownie: połączyć ręce i razem osiągnąć sukces* znaczenie: współdziałać razem (w trudnych czasach); prowadzić skoordynowane działania (aby pokonać jakieś trudności); dokonać czegoś razem (wbrew […]

莫名其妙

Mòmíngqímiào dosłownie: nikt nie może nazwać takiej doskonałości* znaczenie: 1) niemożliwy! (o osobie); 2) niezrozumiały (dla kogoś); nie móc rozróżnić, ogarnąć czegoś; 3) zbijający z […]

迫不及待

Pòbùjídài dosłownie: forsować nie czekać  znaczenie: zbyt niecierpliwy aby czekać; natarczywy 

鞠躬尽瘁

Jūgōngjìncuì dosłownie: łuk napięty do granic możliwości znaczenie: nie szczędzić sił w wykonywaniu obowiązków; całkowicie poświęcić się przyjętemu zobowiązaniu 

东窗事发

Dōngchuāngshìfā dosłownie: dokonane przedsięwzięcie ze wschodniego okna* znaczenie: ujawniony (o spisku, konspiracji, zbrodni itp.); wyjść na światło dzienne  *To nawiązanie do legendy 西湖游览志余 (Zachodnie jezioro Chi […]

青云直上

Qīngyúnzhíshàng dosłownie: prosto na niebieską chmurę* znaczenie: błyskawicznie piąć się po szczeblach kariery; przeżyć niesamowite przyśpieszenie kariery  * Samo 青云 czyli „niebieska chmura” jest synonimem wysokiego […]

天花乱坠

Tiānhuāluànzhuì dosłownie: kwiaty spadają bezładnie z nieba* znaczenie: 1) wyolbrzymiony i piękny, ale nierealistyczny opis; 2) podać alarmistyczny i przejaskrawiony obraz  *Uwaga: 天花 oznacza wietrzną ospę, ale […]

五花八门

Wǔhuābāmén dosłownie: pięć kwiatów, osiem bram  znaczenie: różnorodny; urozmaicony; bogaty w odmienności 

心力交瘁

Xīnlìjiāocuì dosłownie: zdewastowany [przez] psychiczny i fizyczny wysiłek  znaczenie: być mentalnie i fizycznie wykończonym; być nieprzytomnym z wyczerpania fizycznego i psychicznego 

有备无患

Yǒubèiwúhuàn dosłownie: jest przygotowanie, nie ma kłopotu  znaczenie: być przygotowanym na każdą ewentualność; być przewidującym 

有目共赏

Yǒu mù gòng shǎng dosłownie: posiadający powszechny podziw  znaczenie: zdobyć lub posiadać powszechną akceptację 

自取灭亡*

zì qǔ mièwáng dosłownie: doprowadzić się (do)** zniknięcia  znaczenie: samobójczy (o działaniu, polityce, itp.); autodestrukcyjny; wstąpić na drogę prowadzącą do własnej zagłady  * Zob.: 咎由自取 **自取 […]

咎由自取*

Jiùyóuzìqǔ dosłownie: zbierać winę  znaczenie: móc winić tylko siebie; musieć wypić piwo, które się naważyło  * Zob także: 自取灭亡.

参差不齐

Cēncī bù qí dosłownie: mieszany i wybrakowany  znaczenie: nierówny; niezuniformizowany 

碍手碍脚

Àishǒu’àijiǎo dosłownie: utrudniać ręką, utrudniać stopą  znaczenie: zawadzać; przeszkadzać innym 

鞭长莫及

Biānchángmòjí dosłownie: poza zasięgiem długiego bicza  znaczenie: poza czyimś zasięgiem 

不了了之

Bù liǎo liǎo zhī dosłownie: nic z niczego  znaczenie: nie zakończyć czegoś definitywnie; zostawić coś niedokończone 

不修边幅

Bùxiūbiānfú dosłownie: nie prostować brzegów (ubrania) znaczenie: nie dbać o wygląd

不衫不履

Bù shān bù lǚ dosłownie: bez koszuli, bez butów znaczenie: niechlujny

不择手段

Bùzéshǒuduàn dosłownie: nie przebierać w metodach znaczenie: być zdolnym posunąć się do wszystkiego; używać wszelkich metod

趋炎附势

Qūyánfùshì dosłownie: ganiać aby być blisko tych u władzy znaczenie: przypochlebiać się rządzącym

心乱如麻

Xīn luàn rú má dosłownie: umysł poplątany jak juta* znaczenie: skonfundowany; niezrównoważony; z mętlikiem w głowie  * dosłownie: konopie

因噎废食

Yīnyēfèishí dosłownie: przestać jeść w obawie zadławienia się znaczenie: unikać tego, co konieczne, w obawie mało prawdopodobnych kłopotów lub niewielkiego ryzyka 

有板有眼

Yǒubǎnyǒuyǎn dosłownie: mający rytm, mający kluczowe znaczenie* znaczenie: metodyczny; uporządkowany (o wypowiedzi lub działaniu); dopasowany (do potrzeb)  * „Kluczowe znaczenie” to inny sens znaku 眼 (oko).

有求必应

Yǒuqiúbìyìng dosłownie: odpowiedzieć na każdą prośbę  znaczenie: spełnić każdą prośbę; przystać na każde życzenie 

知人善任

Zhīrén shàn rèn dosłownie: znać ludzi i być zdolnym wykonać zadanie  znaczenie: umieć wykorzystać ludzi (podwładnych) zgodnie z ich umiejętnościami  

自我陶醉

Zìwǒ táozuì dosłownie: odurzony samym sobą  znaczenie: narcystyczna osobowość; super egocentryk 

运筹帷幄

Yùnchóuwéiwò dosłownie: planować operację za [zamkniętymi] połami namiotu [dowództwa] znaczenie: stworzyć strategię 

有头无尾

Yǒutóuwúwěi dosłownie: ma głowę, ale nie ogon  znaczenie: ginąć, ulegać dezintegracji na końcu; zanikać 

辗转反侧

Niǎnzhuǎnfǎncè dosłownie: przewracać i obracać się na drugą stronę  znaczenie: wiercić się w łóżku i cierpieć na bezsenność wywołana zmartwieniami 

矫揉造作

Jiǎoróuzàozuò dosłownie: wyprostować ugięte w fałszywy sposób  znaczenie: sztuczne; pretensjonalne; nienaturalne 

风尘知己*

Fēngchén zhījǐ dosłownie: „czas ołowiu”, zaufany przyjaciel  znaczenie: zaufany przyjaciel na ciężkie czasy** *Sprawdź też: 沦落风尘 i 风尘仆仆. **To dosyć swobodna interpretacja. W rzeczywistości wyrażenie pochodzi […]

沦落风尘*

Lúnluò fēngchén dosłownie: być zredukowaną do bycia kurwą** znaczenie: prostytucja wymuszona ciężką sytuacją życiową  *Sprawdź też: 风尘知己 i 风尘仆仆. ** 风尘 (dosłownie: wiatr i pył) ma […]

风尘仆仆*

Fēngchén pú pū dosłownie: zmęczenie podróżą, znoszony w podróży** znaczenie: mieć doświadczenie trudności długiej podróży; nosić piętno długiej podróży  * 仆 oznacza sługę, ale podwojony coś […]

惟妙惟肖

Wéimiàowéixiào dosłownie: wyłącznie wspaniałe wyłączne podobieństwo znaczenie: niesamowite podobieństwo do pierwowzoru; „Jak żywy!”; realistyczny

天衣无缝

Tiānyīwúfèng dosłownie: niebiańskie odzienie bez szwów  znaczenie: bez skazy 

受宠若惊

Shòuchǒngruòjīng dosłownie: być szczerze zaskoczonym otrzymanymi względami  znaczenie: czuć się przytłoczonym otrzymanymi pochlebstwami; być szczerze zaskoczonym nadskakiwaniem innych 

轻举妄动

Qīngjǔwàngdòng dosłownie: łatwość w podejmowaniu działania, śpieszyć się z akcją znaczenie: działać nierozważnie i brawurowo

黔驴技穷

Qiánlǘjìqióng dosłownie: osioł z Guizhou* wyczerpał już wszystkie swoje sztuczki  znaczenie: wyczerpać wszystkie możliwości; nie mieć już możliwości na jakikolwiek ruch; nie być już zdolnym uczynić […]

紧锣密鼓

Jǐnluómìgǔ dosłownie: wściekle bić w gongi i bębny  znaczenie: intensywna i agresywna kampania reklamowa lub propagandowa 

反唇相稽

Fǎnchúnxiāngjī dosłownie: sprzeciwić się argumentem przeciągłego zdania* znaczenie: odpowiadać w sarkastyczny sposób; odgryźć się  * Może nie jest to najdokładniejsze tłumaczenie, ale moim zdaniem najlepiej ilustruje, […]

借题发挥

Jiètífāhuī dosłownie: pożyczyć temat [aby] wywrzeć nacisk znaczenie: wykorzystać przedmiot dyskusji aby przemycić swoje idee, pomysły; mieć ukryty motyw

固步自封

Gùbùzìfēng dosłownie: ustalony krok, ograniczać samego siebie  znaczenie: 1) trzymać się starych i utartych schematów lub praktyk; być zadowolonym ze status quo i nie szukać poprawy […]

唱独角戏

Chàngdújiǎoxì dosłownie: samemu odegrać całą sztukę  znaczenie: zrobić coś samemu; osiągnąć coś samodzielnie; zawdzięczać wszystko tylko sobie 

磨拳搽掌

Mó quán chá zhǎng dosłownie: pocierać pięść, przecierać dłoń  znaczenie: chętny do działania; przebierać nogami aby coś zrobić