Tag: chiński

余音绕梁

Yúyīnràoliáng dosłownie: muzyka rozchodzi się wśród belek [stropowych]  znaczenie: [o muzyce lub wykonaniu utworu muzycznego] pozostawić po sobie miłe i trwałe wspomnienie  Zob.: 余音袅袅, 余音犹在.

跃跃欲试

Yuèyuèyùshì dosłownie: podskakiwać [ponieważ] pragnie się spróbować  znaczenie: żądny aby czegoś spróbować; niecierpliwić się aby coś zrobić nowego 

战战栗栗

Zhànzhànlìlì dosłownie: wojna i przerażenie znaczenie: trząść się ze strachu Zob.: 战战兢兢.

战战兢兢

Zhànzhànjīngjīng dosłownie: wojna ostrożnie znaczenie: ze strachem i niepokojem Zob.: 战战栗栗.

蒸蒸日上

Zhēngzhēngrìshàng dosłownie: wznosić się i rozkwitać o wschodzie słońca  znaczenie: [o biznesie lub interesach] kwitnąć, rozwijać się  Zob.: 日上三竿.

朝三暮四

Zhāosānmùsì dosłownie: trzy ran, a wieczorem cztery znaczenie: 1) oszukiwać łatwowiernych; 2) być kapryśnym, nieprzewidywalnym, zmiennym, niepewnym

鞭辟入理

Biān pì rù lǐ dosłownie: ponaglać i dodawać odwagi [oraz być] rozsądnym  znaczenie: przenikliwy; cięty

雕虫篆刻

Diāo chóng zhuànkè dosłownie: wycinanie rzeźbionych owadów  znaczenie: mało znaczące rzemiosło [także w odniesieniu do poezji i literatury]  Zob.: 雕虫小技.

雕虫小技

Diāochóngxiǎojì dosłownie: słabe umiejętności, niska technika  znaczenie: 1) bezużyteczne umiejętności; 2) beznadziejne umiejętności literackie  Zob.: 雕虫篆刻.

分道扬镳

Fēndàoyángbiāo dosłownie: wybrać inną drogę* i rozstać się z przyjacielem  znaczenie: 1) rozejść się i pójść swoimi drogami; rozłam 2) mieć inną agendę, cele  * 分道 w sporcie […]

光明正大

Guāngmíngzhèngdà dosłownie: uczciwy i właściwie postępujący   znaczenie: sprawiedliwy i honorowy  Zob.: 光明磊落.

光明磊落

Guāngmínglěiluò dosłownie: uczciwy* i wielki** znaczenie: szczery i bezpośredni; otwarty i uczciwy  * 光明 – światło, chwała, uczciwość. To także metafora nadziei lub sprawiedliwości. ** 磊落 – […]

欲盖弥彰

Yùgàimízhāng dosłownie: [im bardziej] pragnąć coś ukryć [tym jest to] bardziej oczywiste  znaczenie: zwrócić uwagę na siebie przez zbytnie staranie się aby się ukryć; tłumaczy się tylko […]

通风报信

Tōngfēng bàoxìn dosłownie: zdradzić informację*, przesłać informację znaczenie: zdradzić zastrzeżoną informację; dać komuś cynk; dostarczyć informacje  *Dosłownie: wywietrzyć.

司空见惯

Sīkōngjiànguàn dosłownie: przyzwyczajenie do widoku ministra robót publicznych* znaczenie: powszednie; częste zjawisko; nic nadzwyczajnego  * 司空 – tytuł ministra robót publicznych w cesarstwie, ale to też […]

风林火山

Dzisiaj siedemdziesiąta rocznica zakończenia II wojny światowej. Z tej okazji japońskie Chengyu. Fēng lín huǒ shān dosłownie: wiatr, las, ogień, góra* znaczenie: [Fūrinkazan (風林火山), to […]

欲擒故纵

Yùqíngùzòng dosłownie: pragnąć złapać więc pozwolić działać* znaczenie: 1) [o przestępcy] pozwolić komuś działać, aby złapać go na gorącym uczynku; 2) [metaforycznie] poluzować smycz, aby lepiej kontrolować  […]

叹为观止

Tànwéiguānzhǐ dosłownie: wzdychać do widzianego w ekstremum  znaczenie: [o widoku, dziele sztuki itp., ale tylko czymś, co odbieramy zmysłem wzroku] uznany za szczyt doskonałości 

失之交臂

Shīzhījiāobì dosłownie: strata przez skrzyżowane (założone) ramiona  znaczenie: 1) minąć się z kimś o kilka minut; nie spotkać się, mimo że dzielił nas krok; 2) przegapić […]

一手遮天

Yīshǒuzhētiān dosłownie: zasłonić niebo jedną ręką  znaczenie: okpić publiczność; ukryć prawdę przed masami 

不拘小节

Bùjū xiǎojié dosłownie: nie ograniczać się z powodu mały fragmentów [większej całości]  znaczenie: nie przejmować się detalami; koncentrować się na szerokiej perspektywie 

欧风美雨

Ōufēng měiyǔ dosłownie: europejski wiatr, amerykański deszcz  znaczenie: zachodnie wpływy kulturalne i cywilizacyjne  Zob. 欧风东渐.

自得其乐

Zìdé qí lè dosłownie: zadowolony z własnej rozrywki  znaczenie: czerpać radość z tego, co się robi; być zadowolony ze swojego losu 

语重心长

Yǔzhòngxīncháng dosłownie: szczere słowa, głębokie uczucia  znaczenie: szczerze; prosto z serca 

差强人意

Chāqiángrényì dosłownie: brakujący silnego pragnienia [aby być lepszym]  znaczenie: mierne; ledwo spełniające minimalne wymagania; ujdzie w tłumie 

不欢而散

Bù huān ér sàn dosłownie: nieszczęśliwi więc się rozejść  znaczenie: rozstać się w niezgodzie; zakończyć coś w niezgodzie 

三人成虎

Sān rén chéng hǔ dosłownie: trzech ludzi czyni tygrysa  znaczenie: kłamstwo powtórzone tysiąc razy staje się prawdą; ludzie zaczynają wierzyć w największe nawet głupoty, jeżeli […]

信口雌黄

Xìnkǒucíhuáng dosłownie: mówić bezmyślnie i opowiadać głupoty*  znaczenie: pleść co ślina przyniesie na język; opowiadać głupoty; czynić nieodpowiedzialne uwagi * 雌黄 to także chińska nazwa […]

意气用事

Yìqìyòngshì dosłownie: osobiste uprzedzenia i działanie  znaczenie: działać impulsywnie; działać pod silnym wpływem emocji 

狼狈周章*

Lángbèi zhōuzhāng dosłownie: w trudnej sytuacji i przerażony  znaczenie: spanikowany; sparaliżowany strachem  * Zob.: 狼狈为奸, 狼狈不堪, 狼狈而去, 狼狈失据, 狼狈逃窜.

狼狈逃窜*

Lángbèi táocuàn dosłownie: zdezorientowany i uciekający w nieładzie  znaczenie: uciekać w popłochu; uciekać na złamanie karku  * Zob.: 狼狈为奸, 狼狈不堪, 狼狈而去, 狼狈失据, 狼狈周章.

狼狈失据*

Lángbèi shījù dosłownie: w trudnej sytuacji i stracić siły lub zaufanie [innych] znaczenie: być zapędzonym w kozi róg; znaleźć się w beznadziejnej sytuacji i nie […]

狼狈而去*

Lángbèi ér qù dosłownie: być zdezorientowanym, a ponadto odejść  znaczenie: śpieszyć się w zamieszaniu; działać pochopnie w stanie dezorientacji  * Zob.: 狼狈为奸, 狼狈不堪, 狼狈失据, 狼狈逃窜, 狼狈周章.

狼狈不堪*

Lángbèi bùkān dosłownie: w trudnej sytuacji nie do zniesienia  znaczenie: w beznadziejnym położeniu; w ciężkiej sytuacji  * Zob.: 狼狈为奸, 狼狈而去, 狼狈失据, 狼狈逃窜, 狼狈周章.

狼狈为奸*

Lángbèiwéijiān dosłownie: zamieszany** w czynienie zła  znaczenie: ręka rękę myje; działać w zmowie; partnerzy w zbrodni; być z kimś w zmowie  * Zob.: 狼狈不堪, 狼狈不堪, 狼狈而去, 狼狈失据, 狼狈逃窜, 狼狈周章. ** 狼狈 […]

筚路蓝缕

Bìlùlánlǚ dosłownie: [prowadzić] wiklinowy [wózek trudną] drogą [nosząc] łachmany* [aby przetrzeć nowy] szlak  znaczenie: przejść ciężką drogę aby wykonać pionierską pracę  * Tak, tak niebieskie mundurki […]

冠冕堂皇

Guānmiǎntánghuáng dosłownie: królewska korona* i dostojność  znaczenie: 1) [pejoratywnie] ostentacyjny; górnolotny; pompatyczny; 2) godnie się zachowujący; ktoś z klasą  * 冠冕 to symbol władzy noszony na […]

老气横秋

Lǎoqìhéngqiū dosłownie: stary i staromodny  znaczenie: 1) bez młodzieńczego wigoru; 2) arogancja oparta na wieku; pompatycznie zarozumiały; wysokie mniemanie o sobie wynikające z wieku 

两全其美

Liǎngquánqíměi dosłownie: zadowolić obydwie strony to piękne  znaczenie: 1) służące osiągnięciu podwójnego celu; 2) usatysfakcjonować dwie strony sporu 

两小无猜

Liǎngxiǎowúcāi dosłownie: dwoje małych bez podejrzeń  znaczenie: [Nie ma żadnego podtekstu w tym chengyu. Wręcz przeciwnie, wskazuje on na dziecięcą niewinność.] dwoje niewinnych partnerów zabawy […]

欧风东渐

Ōufēngdōng jiān dosłownie: europejski wiatr napływa na wschód   znaczenie: zachodnie wpływy kulturalne i cywilizacyjne rozprzestrzeniają się na Wschodzie; [także pejoratywnie] zachodnia inwazja kulturowa 

不甘示弱

Bùgān shìruò dosłownie: nie godzić się by okazać słabość  znaczenie: nie móc się pogodzić z byciem przyćmionym lub prześcigniętym przez innych 

油嘴滑舌

Yóuzuǐhuáshé dosłownie: natłuszczone usta i śliski język  znaczenie: 1) wygadany; gładko mówiący; 2) nonszalancki, niepoważny mówca 

于飞之乐

Yú fēi zhī lè dosłownie: wzlatujące razem szczęście  znaczenie: [kolejna metafora na szczęście harmonijnego małżeństwa] małżeńskie szczęście 

一针见血

Yīzhēnjiànxiě dosłownie: utoczyć krwi jednym ukłuciem igły  znaczenie: trafić w sedno; objaśnić istotę sprawy jednym trafnym zdaniem, tekstem, podsumowaniem itp. 

操之过急

Cāozhīguòjí dosłownie: działając przekroczyć pilność [chwili]* znaczenie: 1) działać impulsywnie; działać w nadmiernym pośpiechu; 2) zagalopować się za daleko; zrobić o jeden krok za dużo  […]

不知所措

Bùzhī suǒ cuò dosłownie: nie znać możliwości zaplanowania* znaczenie: być w kropce; nie wiedzieć co robić; nie mieć już żadnych pomysłów [generalnie opisuje desperację i […]

不成体统

Bùchéng tǐtǒng dosłownie: bez względu na [obowiązujące publiczne] formy i porozumienia  znaczenie: 1) źle się zachowywać; być pozbawionym honoru; skandaliczny; oburzający 2) nieracjonalna (akcja lub […]

胡思乱想

Húsīluànxiǎng dosłownie: lekkomyślność myśli, nieporządek pragnień  znaczenie: 1) nierealistyczne pomysły; 2) chodzić z głową w chmurach; 3) wymyślić sobie coś, co powinno być niemożliwe do wymyślenia lub […]

将错就错

Jiāngcuòjiùcuò dosłownie: planować źle więc uczynić źle  znaczenie: uczynić coś dobrego z popełnionego wcześniej błędu; pozostawić nienaprawiony błąd, ale zamienić go na coś dobrego 

淋漓尽致

Línlíjìnzhì dosłownie: wolny od zahamowań* do skrajności  znaczenie: 1) najbardziej wyrazisty i żywotny; najbardziej odkrywcze działanie; wzruszający; poruszający; 2) obnażony; nagi; odkryty  * 淋漓 oznacza dosłownie: […]

正襟危坐

Zhèngjīnwēizuò dosłownie: wygładzić ubranie i usiąść poprawnie  znaczenie: poważny i wyjątkowo ostrożny 

直言贾祸

Zhíyán gǔ huò dosłownie: szczerość (mówienie bez ogródek) sprowadza katastrofę  znaczenie: szczerość nie popłaca  Zob także: 直言不讳.

一言为定

Yī yán wéi dìng dosłownie: ustalić sprawę jednym słowem   znaczenie: umowa stoi!; deal!; zgoda! 

一言难尽

Yīyánnánjìn dosłownie: niemożliwe do wyrażenia jednym słowem  znaczenie: trudne do wytłumaczenia w kilku słowach; długa historia 

养尊处优

Yǎngzūnchǔyōu dosłownie: mieć wysoką pozycję i opływać w dostatkach  znaczenie: (pejoratywnie) żyć jak panisko; prowadzić życie bogatego i sławnego; pławić się w luksusach 

臭味相投

Chòuwèi xiāngtóu dosłownie: zgadzać się ze sobą [co do gustu w] smród  znaczenie: mieć ten sam gust i zamiłowanie (do negatywnych rzeczy); ten sam ciemny […]

不折不扣

Bù zhé bù kòu dosłownie: bez zniżki, bez odliczania  znaczenie: wszystko co do joty; 100%; dokładnie wszystko; bez żadnej zniżki

穿凿附会

Chuānzáo fùhuì dosłownie: dawać naciągane wytłumaczenie* i wyciągać fałszywe wnioski na podstawie złych analogii  znaczenie: świadomie nadinterpretować fakty i podawać naciągane analogie; świadomie naciągane wytłumaczenie  *Także: […]

当仁不让

Dāngrénbùràng dosłownie: odwaga by wytrzymać i nie odmówić  znaczenie: zrobić swoje; nie spychać roboty na innych; nie unikać odpowiedzialności 

不白之冤

Bù bái zhī yuān dosłownie: nieskorygowana niesprawiedliwość  znaczenie: nienaprawione zło; wielka niesprawiedliwość 

溜之大吉

Liūzhīdàjí dosłownie: wyślizgnąć się dużym fartem  znaczenie: [humorystycznie] wymknąć się; dać dyla; zwiać, gdzie pieprz rośnie 

难兄难弟

Nànxiōngnàndì dosłownie: starszy brat w niedoli, młodszy brat w niedoli  znaczenie: towarzysze w niedoli 

扑朔迷离

Pūshuòmílí dosłownie: mgliste i zamazane  znaczenie: skomplikowane i zagmatwane; dezorientujące 

平易近人

Píngyìjìnrén dosłownie: życzliwy bliźni  znaczenie: 1) (o osobie) przystępny; łatwy w kontaktach; 2) przyjazna postawa; 3) (o tekście, sztuce itp.) łatwy w odbiorze; zrozumiały 

模棱两可

Móléngliǎngkě dosłownie: niejednoznaczny [dający] dwie możliwości  znaczenie: dwuznaczny; pustosłowie, z którego nie można poznać stanowiska mówcy 

精神焕发*

Jīngshén huànfā dosłownie: żywotny i żarzący się  znaczenie: optymistyczny; patrzący z nadzieją w przyszłość  Porównaj z 精神抖擞.

肝胆相照

Gāndǎnxiāngzhào dosłownie: odzwierciedlać na wzajem najgłębsze myśli  znaczenie: (o przyjaciołach) być jak bracia i nie mieć przed sobą tajemnic; lojalny przyjaciel  * 肝胆 to dosłownie wątroba i żółć, ale […]

独当一面

Dúdāngyīmiàn dosłownie: stanąć samotnie po jednej stronie  znaczenie: 1) wziąć wyłączną odpowiedzialność za jakąś sprawę, wydział, odcinek itp.; zająć się czymś samodzielnie; 2) być jedynym gotowym […]

不自量力

Bù zì liànglì dosłownie: nie oszacować samemu [własnych] sił  znaczenie: zbyt pewny siebie 

返朴归真

Fǎn pǔ guīzhēn dosłownie: powrócić do prostoty pierwotnego stanu*  znaczenie: wrócić do swojego ja; być znowu sobą; przestać próbować być kimś innym  * W tradycji buddyjskiej 归真 […]

不知好歹

Bùzhī hǎodǎi dosłownie: nie zdawać sobie sprawy z dobra i zła  znaczenie: nie wiedzieć, co jest dobre dla siebie; brać coś złego za dobrą monetę 

得过且过

Déguòqiěguò dosłownie: środki do życia ledwo starczą  znaczenie: dawać sobie jakoś radę; ledwo wiązać koniec z koniec i nie widzieć możliwości na poprawę sytuacji 

老奸巨猾

Lǎojiānjùhuá dosłownie: stare zło* i złoczyńca  znaczenie: 1) stary wyga; stary wyjadacz; stary lis; przebiegły; 2) [pejoratywnie] stary drań;  *Także: gwałciciel.

旗鼓相当

Qígǔxiāngdāng dosłownie: flagi i bębny* warte siebie znaczenie: warci siebie przeciwnicy; dwie równe siły, potencjały itp.  * Flagi i bębny były używane do wydawania rozkazów na […]

一帆风顺

Yīfānfēngshùn dosłownie: mieć sprzyjający wiatr w żaglu  znaczenie: popłynąć z wiatrem; gładka podróż; wszystko ułożyło się po naszej myśli 

一尘不染

Yīchénbùrǎn dosłownie: [bez] ziarenka kurzu i niebarwiony znaczenie: nieskazitelny; czystego serca

坐收渔利

Zuò shōu yúlì dosłownie: siedząc otrzymywać zysk na cudzy koszt  znaczenie: korzystać z konfliktu między innymi; zgarnąć owoce pracy lub zwycięstwa innego bez wniesienia żadnego […]

不同凡响

Bùtóng fánxiǎng dosłownie: niezwyczajna muzyka  znaczenie: (o dziele artystycznym, nie tylko muzycznym) wybitne; niezapomniane 

四面楚歌

Sìmiànchǔgē dosłownie: pieśni [wojenne] Chu* z czterech stron  znaczenie: 1) znaleźć się w kłopotliwym położeniu; 2) być otoczonym przez wrogów  * Państwo Chu 楚国 1300-223 […]

想入非非

Xiǎngrùfēifēi dosłownie: wierzyć, że się weszło do nierealnego świata  znaczenie: 1) żyć z głową w chmurach; marzycielski; 2) neurotyczny 

熙来攘往

Xīláirǎngwǎng dosłownie: prosperujący i ruchliwy  znaczenie: 1) bieganina; jak w ulu; miejsce tętniące życiem; 2) chmara; pełno ludzi; tłumnie 

推三阻四

Tuīsānzǔsì dosłownie: popychać trzy, blokować cztery  znaczenie: znajdywać wszelkiego rodzaju wymówki lub usprawiedliwienia; wykręcać się od czegoś 

脍炙人口

Kuàizhìrénkǒu dosłownie: doborowy kawałek grillowanego mięsa dla każdego do zjedzenia* znaczenie: (o utworze literackim lub poetyckim) zdobyć powszechne uznanie i być często oraz szeroko cytowanym, […]

不安于室

Bù’ān yú shì dosłownie: niespokojna w [jednym] pokoju znaczenie: (o zamężnej kobiecie) mieć romans; zdradzać męża

忐忑不安

Tǎntèbù’ān dosłownie: nerwowy i niespokojny  znaczenie: niespokojny; wzburzony; nerwowy; nie mogący usiedzieć na miejscu  忐忑 Czyż te znaki nie są doskonałe?

心花怒放

Xīnhuānùfàng dosłownie: serce jak rozkwitający kwiat  znaczenie: w euforii; rozpiera go radość 

素不相知

Sù bù xiāngzhī dosłownie: zazwyczaj nie znamy siebie nawzajem  znaczenie: nie znać siebie na wzajem; być dla siebie obcymi 

我行我素

Wǒxíngwǒsù dosłownie: ja czynię, mój element* znaczenie: 1) być niereformowalnym; upierać się przy swoich starych sposobach mimo negatywnych opinii innych; 2) psy szczekają, karawana idzie dalej; na […]

平分秋色

Píngfēnqiūsè dosłownie: podzielić równo jesienną porą* znaczenie: równi sobie (siłą – o przeciwnikach); równo obdzieleni (honorem, zasługą, chwałą itp.); równy udział (w jakimś wydarzeniu, działaniu […]

将计就计

Jiāngjìjiùjì dosłownie: dowódca* planuje, więc zaplanuje  znaczenie: pobić kogoś jego własną bronią; pokonać przeciwnika na jego terenie; ograć kogoś w jego grze  * 将 to także […]

低三下四

Dīsānxiàsì dosłownie: nisko jak trzy, poniżej czterech  znaczenie: służalczy 

不遗余力

Bùyíyúlì dosłownie: nie pozostawiwszy żadnych sił  znaczenie: nie szczędzić wysiłków; dać z siebie wszystko; ze wszystkich możliwości 

不省人事

Bù xǐng rénshì dosłownie: nie rozpoznawać [ani] ludzi [ani] rzeczy  znaczenie: nieprzytomny; w śpiączce 

当务之急

Dāngwùzhījí dosłownie: kiedy sprawa [jest] szczególnie nagląca* znaczenie: priorytetowe zadanie; pilna sprawa  *Jest to fragment z Mencjusza: 知者无不知也,当务之为急。(Wiedzący bez wątpienia również wiedzą, kiedy sprawa [jest] szczególnie nagląca.)

和衷共济

Hézhōnggòngjì dosłownie: połączyć ręce i razem osiągnąć sukces* znaczenie: współdziałać razem (w trudnych czasach); prowadzić skoordynowane działania (aby pokonać jakieś trudności); dokonać czegoś razem (wbrew […]

莫名其妙

Mòmíngqímiào dosłownie: nikt nie może nazwać takiej doskonałości* znaczenie: 1) niemożliwy! (o osobie); 2) niezrozumiały (dla kogoś); nie móc rozróżnić, ogarnąć czegoś; 3) zbijający z […]

迫不及待

Pòbùjídài dosłownie: forsować nie czekać  znaczenie: zbyt niecierpliwy aby czekać; natarczywy 

鞠躬尽瘁

Jūgōngjìncuì dosłownie: łuk napięty do granic możliwości znaczenie: nie szczędzić sił w wykonywaniu obowiązków; całkowicie poświęcić się przyjętemu zobowiązaniu 

东窗事发

Dōngchuāngshìfā dosłownie: dokonane przedsięwzięcie ze wschodniego okna* znaczenie: ujawniony (o spisku, konspiracji, zbrodni itp.); wyjść na światło dzienne  *To nawiązanie do legendy 西湖游览志余 (Zachodnie jezioro Chi […]