金蟾 Złota Ropucha

Na prawie każdym stoisku sprzedającym orientalne gadżety i pamiątki można znaleźć mniej lub bardziej tandetnie odlane figurki ropuchy siedzącej na stosie monet i trzymającej jedną z nich w pysku. To 金蟾 (Jīn chán) Złota Ropucha lub też 招财蟾蜍 (Zhāocái chánchú) Przywabiająca Bogactwo Ropucha.

Mimo że jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych na świecie elementów chińskiej kultury masowej, to mało kto zna legendę, która się za nią kryje.

Także kiedy wszyscy się koncentrują na monetach lub grudkach (czasami malowanych kolorowo) na grzbiecie, które mają symbolizować gwiazdy, to niewielu jednak zwróciło uwagę, że Złota Ropucha ma tylko trzy łapy. Dwie przednie i jedną z tyłu. Czasami przypomina ona nawet rybi ogon. Generalnie, nie ma jednak wątpliwości – mamy do czynienia z ropuchą.

Figurki można znaleźć nie tylko w całym chińskim świecie. Złota Ropucha straszy zapewne i w nie jednym domu w Polsce.

Złota Ropucha to legendarne zwierze z podań ludowych Chińczyków Han. Jak wiele z tych historii, nie ma jakiejś kanonicznej wersji podania o Złotej Ropusze, powtarzają się jednak zazwyczaj pewne stałe elementy.

Nierozerwalnie ze Złotą Ropuchą jest związany Taoistyczny bóg Liu Hai (刘海), który był poważaną osobą znaną ze swojej dobroci i chęci niesienia bezinteresownej pomocy innym.

Pewnego dnia Liu Hai uratował w górach ranną lisicę, która zamieniła się w piękną dziewczynę. Z wdzięczności za uratowanie życia „lisiczka” postanowiła pomóc Liu Han uzyskać boskość. W tym celu musieli zwabić Złotą Ropuchę do studni, gdzie obydwoje mogli dosiąść mitycznego zwierzęcia. Ostatecznie Liu Han miał wykorzystać magiczne moce Złotej Ropuchy aby stać się bogiem.* Potem Liu Hai i Złota Ropucha (co się stało z „lisiczką”?) mieli jeszcze przeżyć wiele przygód w niebiosach. Sama Ropucha miała być chciwą żoną jednego z Ośmiu Nieśmiertelnych 八仙 (Bāxiān), która za wadę charakteru została przemieniona w zwierzę.

Oczywiście, Złota Ropucha aby przynieść pożądany efekt (bogactwo i długie życie do domostwa) musi być odpowiednio usytuowana w domu zgodnie z zasadami Fengshui. A za tym idzie cały przemysł „doradców” i „specjalistów”.

Ze Złotą Ropuchą wiąże się także powiedzenie: 得金蟾者必大富 (Dé jīn chán zhě bì dàfù) – „Złap Złotą Ropuchę a na pewno zdobędziesz wielkie bogactwo”. Czego sobie i czytelnikom życzę!

* W innej wersji Liu Hai, to alchemista, który poznał sekret nieśmiertelności od legendarnego Chan Chu.