Odsłona piąta, ostatnia.
詠懷古跡五首之五
諸葛大名垂宇宙， 宗臣遺像肅清高。
三分割據紆籌策， 萬古雲霄一羽毛。
伯仲之間見伊呂， 指揮若定失蕭曹。
運移漢祚終難復， 志決身殲軍務勞。
Wspominając ślady przeszłości 5
Zhuge,1 wielkie imię rzuca cień nad światem,
minister pozostawił po sobie najwyższe uznanie.
Trzy rządy2 ustanowione, tylko intrygi knujące,
przez wieki na nieboskłonie jedno jedyne pióro.3
Równy pomiędzy Yi i Lü,4
dowodził jak Xiao i Cao.5
Wiedział, że zmienić los tronu Han było niemożliwym,
lecz wolę i ciało oddał ratowaniu spraw wojskowych.6
—
1 Chodzi o Zhuge Liang (諸葛亮) – to jedno z nielicznych chińskich nazwisk, które składa się z dwóch hieroglifów.
2 Epoka Trzech Królestw 220 – 280.
3 Aluzja do Zhunge Liang jako jedynego, który myślał o całości cesarstwa i równocześnie był znany z tego, że używał wachlarza z piór.
4 Yi Yin (伊尹 ok. 1600 p.n.e. – ok. 1550 p.n.e) oraz Lü Shang (呂尚 XI w p.n.e) to legendarni władcy, przykład dobrych rządów.
5 Xiao He (蕭何 257 – 193 p.n.e.) i Cao Can (曹參 ? – 190 p.n.e.) generałowie Liu Bang, założyciela dynastii Han.
6 W Chinach wojsko, jak i sami wojskowi byli uznawani w najlepszym wypadku za zło konieczne i nie cieszyli się specjalnym prestiżem. Dlatego zajmowanie się żołnierką przez Zhuge Liang jest postrzegane jako wyjątkowe poświęcenie z jego strony.
Za Wielkim Murem: Chiny i Azja 