Tag: chengyu

各有千秋

Gèyǒuqiānqiū dosłownie: każdy ma tysiąc lat* znaczenie: każdy ma swoje zalety * tysiąc lat = doświadczenie = zaleta

矫枉过正

Jiǎowǎngguòzhèng dosłownie: prostować aż do przegięcia znaczenie: 1) podjąć zbyt drastyczne /ostre / mocne środki (w domyśle niepotrzebnie); strzelać do wróbla z armaty; 2) próbować […]

莫逆之交

Mònì zhī jiāo dosłownie: przyjacielska wzajemność znaczenie: bliska znajomość

宁缺勿滥

Nìngquēwùlàn dosłownie: woleć brak bez tandety znaczenie: preferować niewystarczającą ilość, niż zgodzić się na niską jakość

一丘之貉

Yīqiūzhīháo dosłownie: jenoty* z tego samego pagórka znaczenie: podobne typy (zawsze w sensie pejoratywnym); typy z pod (tej samej) ciemnej gwiazdy; podobni do siebie charakterem […]

易如反掌

Yìrúfǎnzhǎng dosłownie: proste jak obrócenie dłoni znaczenie: bułka z masłem; łatwe; proste do zrobienia

有恃无恐

Yǒushìwúkǒng dosłownie: mając wsparcie nie trzeba się bać znaczenie: (pejoratywnie) nie bać się niczego dzięki wsparciu silniejszych, dobrze usytuowanych itd.; czuć się pewnym dzięki protekcji

原形毕露

Yuánxíng bìlù dosłownie: ujawnić swój rzeczywisty kształt  znaczenie: 1) pokazać swoją prawdziwą twarz; 2) być pokazanym takim, jakim się jest, a nie takim, za jakiego […]

怨天尤人

Yuàntiānyóurén dosłownie: winić niebo i innych znaczenie: obwiniać wszystkich i wszystko z wyjątkiem samego siebie

怨声载道

Yuànshēngzàidào dosłownie: odgłosy skarg wypełniają (wszystkie) drogi znaczenie: powszechne niezadowolenie

掌上明珠

Zhǎngshàngmíngzhū dosłownie: perła na dłoni znaczenie: być źrenicą oka (ale dotyczy tylko córek); ukochana córka

张三李四

Zhāngsānlǐsì dosłownie: na trzech Zhang czterech Li  znaczenie: Kowalski lub Nowak; każdy; przeciętny 

捉襟见肘

Zhuōjīnjiànzhǒu dosłownie: obciągnąć w dół poły ubrania (aby ukryć znoszone ubranie, ale tylko) obnażyć łokcie znaczenie: 1) być w tarapatach finansowych; 2) zbyt dużo problemów, […]

助桀为虐

zhù jié wéi nüè dosłownie: wspomagać Króla Jie* czynić zło  znaczenie: wspierać tyranię; pomagać i podżegać zbrodniarza lub kryminalistę; pomagać złym ludziom robić złe rzeczy  […]

自怨自艾

Zìyuànzìyì dosłownie: obwiniać siebie, samemu zakończyć (złe konsekwencje błędów) znaczenie: żałować i naprawić (wynagrodzić) swoje błędy; być pełnym skruchy 

得心应手

Déxīnyìngshǒu dosłownie: ręce czynią jak umysł (każe lub wymyśli)* znaczenie: 1) mieć wszystko pod pełną kontrolą; 2) łatwe (proste) dla kogoś do prowadzenie/zarządzania/obsługiwania itp.; radzić sobie dobrze […]

咄咄逼人

Duōduōbīrén dosłownie: agresywny, przymuszający ludzi  znaczenie: 1) apodyktyczny; przymuszający; 2) szybko się rozwijająca i zmuszająca ludzi do szybkiej reakcji lub ciężkiej pracy aby odpowiedzieć na […]

逢场作戏

Féngchǎngzuòxì dosłownie: (pierwotnie o ulicznych artystach) trafić na dobre miejsce (wydarzeń)  znaczenie: 1) przyłączać się do zabawy, kiedy nadarzy się tylko okazja; udawana walka (np. […]

故弄玄虚

Gùnòngxuánxū dosłownie: umyślnie robić sztuczki   znaczenie: mistyfikować; komplikować z premedytacją proste sprawy; zamieniać trywialne rzeczy w tajemnicze 

精神抖擞

Jīngshén dǒusǒu znaczenie: żywotny i ożywiony dosłownie: pełen energii; pełen dobrych myśli; optymistycznie patrzący w przyszłość

来龙去脉

Láilóngqùmài dosłownie: [od góry] do smoka [wszystko posiada] pracujące żyły* znaczenie: 1) przyczyna i skutek; kolejność wydarzeń; 2) poprawna i skuteczna metoda robienia czegoś; 3) […]

名噪一时

Míng zào yīshí dosłownie: sławny tymczasowo  znaczenie: mieć swoje pięć minut; chwila sławy 

防不胜防

Fángbùshèngfáng dosłownie: bronić, (ale) zwycięsko nie obronić  znaczenie: niemożliwe do zapobieżenia; trudne do skutecznej obrony 

故态复萌

Gùtàifùméng dosłownie: stara postawa ujawnia się na nowo znaczenie: 1) powrócić do starych zwyczajów lub metod (w domyśle negatywnych); „stare przyzwyczajenia umierają powoli”; 2) recydywa

患难之交

Huànnàn zhī jiāo dosłownie: przyjaźń w nieszczęściu znaczenie: przyjaciele z potrzeby lub konieczności

勾心斗角

Gōuxīndòujiǎo dosłownie: zaczepić się serca, przepychać się po kątach  znaczenie: spierać się i intrygować przeciwko sobie na wzajem do tego stopnia, że oponenci znaleźli się w impasie  […]

钩心斗角

Gōuxīndòujiǎo dosłownie: zaczepić się serca,* przepychać się po kątach  znaczenie: intrygować i spierać się; pozycjonować się w konflikcie aby zyskać przewagę nad oponentem  *”Serce” tutaj oznacza […]

惊弓之鸟

Jīnggōngzhīniǎo dosłownie: spłoszone ptaki przez lekkie szarpnięcie cięciwy  znaczenie: 1) (o osobie) strachliwy; podszyty tchórzem; 2) przerażony nie na żarty

锦上添花

Jǐnshàngtiānhuā dosłownie: dodać kwiaty do pięknego materiału z brokatem  znaczenie: upiększyć / udoskonalić /poprawić to, co już jest doskonałe (też może być używane jako formalne […]

面红耳赤

Miànhóng’ěrchì dosłownie: czerwona twarz, czerwone uszy  znaczenie: cały czerwony na twarzy ze złości 

目不识丁

Mùbùshídīng dosłownie: nie rozpoznawać nawet znaku „ding” * znaczenie: 1) kompletny analfabeta; 2) całkowity ignorant  * 丁 (ding) to jeden z najprostszych chińskich hieroglifów.

情有可原

Qíng yǒu kě yuán dosłownie: wybaczalne w danych okolicznościach  znaczenie: zrozumiałe (o motywacjach czy działaniach) 

铁面无私

Tiěmiànwúsī dosłownie: niewzruszalny jak żelazna twarz  znaczenie: bezstronny i nieskorumpowany; nieustępliwie sprawiedliwy i fair 

被褐怀玉

Pī hè huái yù dosłownie: nosić zgrzebne ubrania (a pod nimi) ukryty jadeit  znaczenie: 1) mieć skromne pochodzenie, ale duże talenty; 2) dyskretny mistrz, mędrzec  […]

青黄不接

Qīnghuángbùjiē dosłownie: żółte i zielone (zboże) się nie spotkały  znaczenie: chwilowe niedobory, przerwa w dostawach 

强词夺理

Qiǎngcíduólǐ dosłownie: naciągany argument, przewrotna logika  znaczenie: wypaczać rzeczywistość i mówić pokrętnie 

潜移默化

Qiányímòhuà dosłownie: subtelne ruchy i delikatna zmiana  znaczenie: 1) przejść zmianę w wyniku zewnętrznego, bardzo  subtelnego wpływu; 2) niezauważalny, choć silnie oddziałujący wpływ 

放荡不羁

Fàngdàngbùjī dosłownie: rozpustny i nie hamujący się  znaczenie: 1) nieograniczony; rozpustny; folgujący swoim instynktom; 2) członek bohemy (cyganerii) 

付之东流

wrzucone do strumienia płynącego na wschód

见异思迁

Jiànyìsīqiān dosłownie: zmienić zdanie w momencie, jak się zobaczy coś nowego  znaczenie: niestały; zmienny; jak chorągiewka na wietrze 

捷足先登

Jiézúxiāndēng dosłownie: kto się śpieszy, ten zasiada pierwszy  znaczenie: „Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.” 

飞黄腾踏*

Fēi huáng téng tà dosłownie: Feihuang galpouje  znaczenie: 1) służy do opisania galopującego konia (w domyśle charakteryzującego się nadzwyczajną szybkością); 2) szybki awans (o urzędniku) […]

飞黄腾达*

Fēihuángténgdá dosłownie: Feihuang** bryka znaczenie: szybko wspinać się po szczeblach kariery lub drabinie społecznej; odnieść gwałtowny osobisty sukces  * Nie mylić z 飞黄腾踏 (fēi huáng téng […]

斤斤计较

Jīnjīnjìjiào dosłownie: targować się o każdego funta* znaczenie: 1) kalkulować wszystko i nie mieć woli do ustąpienia nawet o krok; wyrównać wszystkie rachunki; 2) skąpy  * […]

金玉良言

Jīnyù liángyán dosłownie: słowa ze złota i jadeitu  znaczenie: 1) złota myśl; 2) doskonała rada 

口若悬河

Kǒuruòxuánhé dosłownie: usta jak strumień po gwałtownej ulewie  znaczenie: elokwentny; wygadany 

刻不容缓

Kèbùrónghuǎn dosłownie: nie pozwolić na żadne opóźnienia znaczenie: 1) podjąć natychmiastowe działanie; 2) coś wymagającego natychmiastowej uwagi; pilne

尽善尽美

Jìnshànjìnměi dosłownie: wyczerpujący doskonałość, czyniący* piękno znaczenie: doskonały, perfekcyjny; doskonałość, perfekcja * 尽 można tłumaczyć różnie. Tutaj wybrałem „wyczerpywać” (znamiona, definicję itp.) oraz „czynić”. Może […]

Zakazane kalambury

Państwowa Administracja Prasy, Publikacji, Radia, Filmu i Telewizji (国家广播电影电视总局), znana głównie pod angielskim skrótem SAPPRFT (State Administration of Press Publication Radio Film and Television), która […]

民不聊生

Mínbùliáoshēng dosłownie: lud jest bez środków do życia  znaczenie: ciężkie czasy; czasy zawieruchy i głodu 

面目全非

Miànmùquánfēi dosłownie: wygląd uległ kompletnej zmianie znaczenie: zmienić się nie do poznania; nierozpoznawalny

当机立断

Dāngjīlìduàn dosłownie: w krytycznym momencie podjąć szybko decyzję znaczenie: 1) podjąć decyzję bez wahania w krytycznej sytuacji; 2)  skorzystać z okazji by działać zdecydowanie

胆小如鼠

Dǎn xiǎo rú shǔ dosłownie: płochliwy jak mysz znaczenie: bardzo płochliwy; tchórzliwy

得寸进尺

Décùnjìnchǐ dosłownie: zdobyć cal, sięgać po stopę* znaczenie: chciwy, nienasycony; niezaspokojony * 寸 – cùn = 33,33 mm (1,312 cala) ; 尺 – chǐ = […]

高朋满座

Gāopéngmǎnzuò dosłownie: znaczący goście zajmują (wszystkie) miejsca znaczenie: wielu znaczących gości (używane jako życzenie przy okazji otwierania nowej restauracji itp.)

老成持重

Lǎochéngchízhòng dosłownie: doświadczony i rozważny znaczenie: zdolny i niezawodny* * Ciekawe, jak Chińczycy utożsamiają ze sobą różne cechy.

品头论足

Pǐntóulùnzú dosłownie: komentować kogoś od stóp do głowy znaczenie: czepiać się, być „nadkrytycznym”; obgadywać (kobietę)

巧言令色

Qiǎoyánlìngsè dosłownie: przyjemne słowa, pełne podtekstów oblicze znaczenie: dobra gadka; umieć mówić innym to co chcą usłyszeć

偷偷摸摸

Tōutōumōmō dosłownie: potajemnie dotykać znaczenie: przebiegły; podstępny; skryty

亭亭玉立

Tíngtíngyùlì dosłownie: wyprostowana i poruszająca się z gracją  znaczenie: (o kobiecie) pełna wdzięku i o pięknej posturze 

自欺欺人

Zìqīqīrén dosłownie: oszukać siebie, oszukać innych znaczenie: uwierzyć we własne kłamstwa

自命不凡

Zìmìng bùfán dosłownie: uważać siebie za nadzwyczajnego  znaczenie: pretensjonalny; być zadufanym w sobie

走马看花

Zǒumǎkànhuā dosłownie: jechać konno oglądając kwiaty znaczenie: zdobyć pobieżną wiedzę przez przypadkową, nieuważną obserwację; przelecieć tylko po czymś wzrokiem

坐享其成

Zuòxiǎngqíchéng dosłownie: siedzieć spokojnie i korzystać z owoców pracy innych znaczenie: pasożytować; żerować na innych

唉声叹气

Āishēngtànqì dosłownie: (wydawać) dźwięk och i wzdychać znaczenie: jęczeć i jęczeć

抱残守缺

Bàocánshǒuquē dosłownie: być przywiązanym do popsutych i zużytych rzeczy znaczenie: konserwatywny i niechcący akceptować nowości; żyć przeszłością

半信半疑

Bànxìnbànyí dosłownie: w połowie wiarygodne, w połowie wątpliwe znaczenie: wątpliwe; nie do końca wiarygodne

闭月羞花

Bì yuè xiū huā znaczenie: przyćmić księżyc, zawstydzić kwiaty dosłownie: (o kobiecie) wyjątkowa piękność

不安於室

Bù’ān yú shì dosłownie: niezadowolona z bycia w jednym pokoju  znaczenie: (o kobiecie) mieć pozamałżeński romans 

不速之客

Bùsùzhīkè dosłownie: niezaproszony gość znaczenie: gość bez zaproszenia; klient bez biletu; (ang. gatecrasher)

不识时务

Bù shí shíwù dosłownie: nie rozumieć dzisiejszych spraw znaczenie: zacofany; nie potrafiący czegoś prawidłowo ocenić

福至心灵

Fúzhìxīnlíng dosłownie: szczęście czyni umysł bystrym znaczenie: niespodziewane błogosławieństwo dla duszy

其貌不扬

Qímàobùyáng dosłownie: to nieimponująca aparycja znaczenie: 1) niewyszukany; 2) nieimponujący wygląd lub aparycja

牵肠挂肚

Qiānchángguàdù dosłownie: martwić się o swoje wnętrzności i żołądek znaczenie: zamartwiać się; czuć niepokój

投怀送抱

Tóu huái sòng bào dosłownie: rzucać się w ramionach znaczenie: (o kobiecie) wchodzić facetowi do łóżka; agresywnie uwodzić upatrzonego mężczyznę

同床异梦

Tóngchuángyìmèng dosłownie: dzielić łóżko, ale mieć inne sny znaczenie: 1) stanowić dziwną parę; nieudany związek; 2) prowadzić na pokaz wspólną sprawę, walkę, agendę itp., ale […]

危如累卵

Wēirúlěiluǎn dosłownie: w niebezpieczeństwie jak kopa jajek znaczenie: w krytycznej sytuacji; w pilnej potrzebie

左右为难

Zuǒyòu wéinán dosłownie: w lewo, prawo, być w kłopocie znaczenie: mieć dylemat; nie wiedzieć co począć; stać przed trudną decyzją

坐怀不乱

Zuò huái bù luàn dosłownie: zachować spokój umysłu mając piękną kobietę siedzącą na kolanach znaczenie: być nie wrażliwym na wdzięki pięknej kobiety; nie ulec czarowi […]

一诺千金

Yīnuòqiānjīn dosłownie: jedno przyrzeczenie warte tysiąc (sztuk) złota znaczenie: solidne przyrzeczenie; obietnica, na której można polegać

别树一帜

Bié shù yī zhì dosłownie: wznieść nową chorągiew  znaczenie: mieć unikalny i własny styl (o kaligrafii, malarstwie, pisarstwie, itd)

沧海桑田

Cānghǎisāngtián dosłownie: błękitne morze zmienia się w pole morwy  znaczenie: radykalne zmiany na świecie; nowe czasy

草木皆兵

Cǎomùjiēbīng dosłownie: widzieć wrogiego żołnierza w każdym drzewie i źdźble trawy znaczenie: paranoja; panika; pełen strachu

重温旧梦

Chóngwēnjiùmèng dosłownie: przeglądać marzenia znaczenie: wrócić do starych marzeń

触景生情

Chùjǐngshēngqíng dosłownie: stare uczucia odżywają na widok znajomych miejsc znaczenie: znajome miejsca przywołują wspomnienia

东奔西跑

Dōng bēn xī pǎo dosłownie: pogalopować na wschód, pobiec na zachód znaczenie: szamotać się bez sensu; pobiec tu, pobiec tam

改邪归正

Gǎixiéguīzhèng dosłownie: porzucić herezję i powrócić na prawą drogę znaczenie: powrócić na prawą ścieżkę w życiu; rozpocząć nowy (domyślnie lepszy) rozdział w życiu

归心似箭

Guīxīn sì jiàn dosłownie: wracające serce (śpieszy się) jak (lecąca) strzała znaczenie: nie móc się doczekać powrotu do domu; śpieszyć się do siebie

无所事事

Wúsuǒshìshì dosłownie: nic we wszystkim znaczenie: nic nie robić; być pasywnym

胸有成竹

Xiōngyǒuchéngzhú dosłownie: (trzymać blisko) piersi bambus* (z zapisanym planem na) sukces  znaczenie: mieć dobrze przygotowany plan; mieć asa w rękawie * Bambus służył do pisania.

坐收渔利

Zuò shōu yúlì dosłownie: wziąć wszystko korzystając z przewagi nieuczciwych środków* znaczenie: 1) (o pośredniku) grać dwie strony przeciwko sobie na swoją korzyść; wykorzystać dla własnego […]

作恶多端

Zuò’èduōduān dosłownie: dokonać zła (i) wielu niewłaściwych zachowań znaczenie: dokonać każdego rodzaju zła

作威作福

Zuò wēi zuò fú dosłownie: udawać siłę, udawać błogosławieństwo znaczenie: nadużywać władzy; tyranizować innych

物以类聚

Wùyǐlèijù dosłownie: rzeczy tej samej kategorii przyciągają się  znaczenie: ciągnie swój do swego; podobieństwa przyciągają się 

移花接木

Yíhuājiēmù dosłownie: przeszczepić jedną gałązkę na drugą  znaczenie: po cichu zmienić jedną rzecz z drugą; podmienić coś niezauważenie 

有口无心

Yǒukǒuwúxīn dosłownie: powiedzieć bez (złej) intencji znaczenie: ostre słowa, ale bez złośliwości

有教无类

Yǒu jiào wú lèi dosłownie: ucząc nie rozróżniać klas społecznych znaczenie: traktować wszystkich studentów równo bez względu na ich pochodzenie; dzisiaj również używane jako slogan, […]

沾沾自喜

Zhānzhānzìxǐ dosłownie: być bardzo zadowolonym z siebie znaczenie: samozadowolenie; być zadowolonym z siebie 

醉生梦死

Zuìshēngmèngsǐ dosłownie: żyć jak pijany lub śniący na jawie znaczenie: prowadzić beztroskie życie

接踵而来

Jiēzhǒng ér lái dosłownie: następować za piętą (poprzedniego) znaczenie: jeden po drugim; bez przerwy; szybka sukcesja