Zhao Mengfu 1279-1368 (赵孟頫) „Koza i owca”.
Mamy nowy rok księżycowy, który jest pod znakiem… No właśnie, pod jakim znakiem? Owcy czy kozy?
Antropolodzy czy znawcy kultury chińskiej rozwodzą się nad tym od dawna. Sami Chińczycy nie za bardzo się tym interesują, ponieważ zwierzęta z chińskiego zodiaku* są dla nich jedynie symbolami. Co ciekawe symbolami uosabiającymi określone hieroglify.
Całe zamieszanie wynika z tego, że ten sam pojedynczy znak 羊 (yang) służy do opisu owcy, jak i kozy. Co prawda koza domowa to „górska yang” 山羊 (shanyang) a owca domowa „miękka yang” 綿羊 (mianyang), ale w praktyce nikt nie używa pełnych nazw tylko pojedynczego znaku 羊 yang. Na co dzień wielu Chińczyków także nie rozróżnia tych zwierząt. W restauracjach zamawiają 羊肉 (yangrou) nie wiedząc do końca, co dostaną baraninę czy koźlęcinę. Zresztą wiele innych rogatych zwierzęta to też yang, jak gazele, kozice itp. itd.
W sztuce ludowej, w ikonografii zodiaku występują zarówno owce i kozy. Nie można nawet mówić o jakimś rozgraniczeniu terytorialnym. Jakieś idee mówiące, że ludzie wybierali to, co jest im bliższe też nie mają uzasadnienia. Niektórzy lingwiści co prawda przebąkują, że bardziej odpowiednia byłaby koza, bo jest częściej hodowanym zwierzęciem na wsi w Chinach Właściwych, ale większość Chińczyków nie zwraca na to uwagi. Dlatego, iż yang tutaj jest czysto fikcyjną i abstrakcyjną ideą.
Powszechna interpretacja mówi, iż 羊 yang jest komponentem znaku 祥 xiang, który oznacza auspicje. Do tego w starych tekstach chińskich znak yang jest używany wymiennie dla opisania kozy i owcy.
Oczywiście są i inne tłumaczenia. Yang jest też komponentem znaku 善 shan, czyli dobroć. Co ma być jedną z cech przypisywanych osobom urodzonych w tym zodiaku. Dalej już mamy do czynienia z całym systemem wierzeń przypisujących ludziom urodzonym w danym zodiaku określone cechy, co w Chinach jest już sztuką samą w sobie i osobnym bytem. Chińczycy wznoszą astrologię do poziomu nieznanego na Zachodzie chyba od czasów rzymskich.
* Słowo zodiak odnosi się do zachodniej astrologii i używamy go w odniesieniu do Chin raczej symbolicznie niż dosłownie.
zawielkimmurem.net 
Co prawda koza domowa to „górska yang” 山羊 (shanyang) a owca domowa „miękka yang” 綿羊 (mianyang)? A shanyang to nie miała być dzika koza? 😉
PolubieniePolubienie
Pełna nazwa to „domowa górska koza” 家山羊, ale i tak nikt nie używa tego „jia”.
http://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%B6%E5%B1%B1%E7%BE%8A
😉
PolubieniePolubienie
Przy okazji, dzika koza to 野山羊.
PolubieniePolubienie
Hmmm, ciekawa jest chińska logika, a może to nasza jest dziwna, że to co górskie powinno być dzikie 😉
PolubieniePolubienie
Niepotrzebnie rozpatruje Pani to w kwestiach logicznych. Język nie powstał z dnia na dzień, a pojęcia są owocem ewolucji. Shanyang to określenie na kozę jako taką w odróznieniu od owcy, która w Chinach bardziej kojarzy się z Mongolią i płaskim terenem. W ten sposób powstaje rdzeń „shanyang”, do którego można dodawać inne elementy zawężające znaczenie. Zresztą tak samo jest z samym yang, które służy opisaniu całej kategorii zwierząt.
PolubieniePolubienie
Bardziej niż o kwestie logiczne chodziło mi o automatyczne skojarzenia, które wynikają z wielu lat ewolucji języka i zakorzeniania danych pojęć w naszej podświadomości. W moim przypadku górski=dziki, a więc w tekście jest błąd 🙂 . Gra skojarzeń i nic więcej 😉
PolubieniePolubienie
Nie ma błędu. Dałem cudzysłów, aby pokazać, że jest to dosłowne wytłumaczenie znaków, a nie pojęć i dlatego nie tłumaczę też samego „yang”.
PolubieniePolubienie
[…] się rok jest podporządkowany jednemu z 12 znaków zodiaku. Rok 2015 jest rokiem 羊 Owcy/Kozy (w zależności od tłumaczenia). Owca sprzyja aktywnym i kreatywnym ludziom, którzy w 2015 mają dużą szansę na sukces. Co […]
PolubieniePolubienie
[…] jednak koza w tytule? No cóż, ideogram 羊 może oznaczać zarówno kozę (山羊) jak i owcę (绵羊). Najwyraźniej ktoś padł ofiarą automatycznego translatora. Co niech i dla was będzie […]
PolubieniePolubienie