ChRL po reformach

Miało być dzisiaj o Lee Teng-hui w Japonii, ale poczeka do jutra. Wpadłem na coś ciekawszego. To tekst Carla Minznera, profesora chińskiego prawa na Uniwersytecie Fordham.

Według Minznera rozwój ChRL w ostaniach trzydziestu pięciu latach miał cechy cykliczne. Cykl zaczynał się od zainicjowania nowych reform, które powoli zamierały. Po jakimś czasie (średnio 5 lat) rozpoczynano kolejną falę reform. Teraz jednak, zdaniem Minznera, ChRL weszła w fazę post-reformacyjną, która charakteryzuje się demontażem instytucji zapewniających dotychczas ChRL stabilizację.

Osią argumentacji w artykule „China After the Reform Era” jest przekonanie, że obecna ekipa z Xi Jinping ma na celu demontaż dotychczasowych reguł gry wewnątrz reżimu. Miano uznać, że dramatyczna zmiana, przed jaką stoi ChRL, nie może się odbyć bez zmiany samej KPCh. Istotą jest kwestia utrzymania stabilności systemu. Stąd zerwanie z zasadą, że oszczędza się przegranych i wykorzystanie kampanii antykorupcyjnej do rzeczywistej eliminacji wrogów. Silne przykręcenie śruby rozproszonej opozycji i każdemu, kto choć trochę próbuje być niezależny. Atak na prawników, w sytuacji, kiedy ChRL miała przecież budować państwo prawa (no tak, ale to było w poprzednim cyklu reform). Doszło do tego, że coraz więcej osób zastanawia się, czy nie zniknie też najważniejsza reguła instytucjonalna w KPCh ery reform – limit 10 lat dla najwyższych oficjeli. Czy Xi już planuje zostać na tronie dłużej niż dwie kadencje?

Najlepszym barometrem podskórnych nastrojów w każdym kraju są zazwyczaj najbogatsi. Ci z ChRL próbują dywersyfikować ryzyko i nie tylko inwestują dużo zagranicą, ale wysyłają tam też swoje rodziny i budują domy.

Naprawdę ciekawy tekst i gorąco polecam lekturę, mimo że nie wszystko mnie przekonuje.

Minzner – i tutaj się z nim w całości zgadzam – pisze, iż stłumienie protestu na Tiananmen nie rozwiązało wcale kwestii przyszłości politycznej ChRL. Wręcz przeciwnie, zamroziło kwestię, ale nie da się unikać podstawowych pytań w nieskończoność. W zamrażalce narasta coraz więcej lodu i koszty trzymania trupa rosną coraz bardziej. Sam protest, jak i brutalna reakcja władz oraz późniejsze próby poszukiwania legitymacji w boomie gospodarczym i nacjonalizmie zapoczątkowały serię zjawisk społeczno-politycznych, nad którymi KPCh nigdy tak naprawdę nie panowała. Teraz dopiero jednak zaczyna to dostrzegać.

Razem ze zrozumieniem problemu zniknął konsensus w KPCh, który podtrzymywał cykliczny model ciągłego reformowania dla samego reformowania bez odpowiedzi na podstawowe pytanie: do czego właściwie zmierzamy?