Tag: chengyu
不以为耻
Bù yǐwéi chǐ dosłownie: nie uznawać za wstydliwe znaczenie: nie wstydzić się czegoś Zob.: 不以为例, 不以为然, 不以为伍, 不以为忤 oraz 不以为意.
溺于声色
Nì yú shēngsè dosłownie: być uzależnionym od tańca i kobiet* znaczenie: prowadzić życie rozpustnika, utracjusza zob.: 溺于酒色 oraz 溺于利欲. * 声色 to także: zmysłowość.
溺于利欲
Nì yú lì yù dosłownie: być uzależnionym od [widzenia tylko] własnego interesu i chciwości znaczenie: gonić za pieniędzmi zob.: 溺于酒色 oraz 溺于声色.
溺于酒色
Nì yú jiǔsè dosłownie: być uzależnionym* od alkoholu i seksu** znaczenie: oddać się alkoholowi i kobietom lekkich obyczajów; łajdaczy się zob.: 溺于利欲 oraz 溺于声色. * 溺 […]
东奔西走
Dōng bēn xī zǒu dosłownie: pogalopować na wschód, pójść na zachód znaczenie: biegać zajętym; nie mieć chwili wytchnienia; być zaganianym Zob.: 东奔西窜 oraz 东奔西跑.
东奔西窜
Dōng bēn xī cuàn dosłownie: pogalopować na wschód, uciekać na zachód znaczenie: uciekać we wszystkich kierunkach Zob.: 东奔西跑 oraz 东奔西走.
背山面海
Bèi shān miàn hǎi dosłownie: za plecami góry, przed frontem morze znaczenie: 1) [dosłownie:] za plecami góry, od frontu morze; 2) doskonała lokalizacja Nie mylić z 被山带河.
被山带河
Bèishān dài hé dosłownie: na górze, opływany przez rzekę znaczenie: strategicznie ulokowany Nie mylić z 背山面海.
悖入悖出
Bèi rù bèi chū dosłownie: przewrotne wejście, przewrotne wyjście* znaczenie: źle zdobyte, źle wydane; kradzione nie tuczy * To skrót od: 貨悖而入者, 亦悖而出 [Dobra przewrotnie wniesione (zdobyte), także przewrotnie wyjdą] […]
决胜千里
Juéshèng qiānlǐ dosłownie: dający zwycięstwo na tysiąc li* znaczenie: dobry plan; plan dający ogromne szanse powodzenia * Obecnie przyjmuje się 1里 = 500 m., ale na […]
一枕黄粱
Yī zhěn huáng liáng dosłownie: poduszka żółtego prosa* znaczenie: krótkotrwała megalomania; marzenie ściętej głowy * Poduszka symbolizuje tutaj sen lub śnienie. Żółte proso z kolei jest […]
一之谓甚
Yī zhī wèi shén dosłownie: jeden raz powiedzieć (sekret, coś złego?)* [to] zbyt dużo znaczenie: nawet raz, to o jeden raz za dużo; raz to wystarczająco […]
一之为甚
Yī zhī wéi shèn dosłownie: jeden raz staje się zbyt dużo znaczenie: jedna pomyłka to wystarczająco dużo Zob.: 一之谓甚.
一知半解
Yīzhībànjiě dosłownie: wiedzieć całość [ale mieć] wytłumaczoną [tylko] połowę znaczenie: 1) mieć powierzchowną wiedzę o czymś; niepełne zrozumienie; 2) nieprzemyślane; niewydarzone
背水一战
Bèishuǐyīzhàn dosłownie: [za] plecami rzeka, [przed] tylko bitwa znaczenie: walczyć aż do śmierci; walczyć do ostatniego żołnierza, naboju itp. Zob.: 背水为阵
背水为阵
Bèishuǐ wèi zhèn dosłownie: być jak batalion mający za plecami tylko rzekę znaczenie: walczyć przypartym do muru Zob.: 背水一战.
一成一旅
Yī chéngyī lǚ dosłownie: jedno miasto, jedna brygada* znaczenie: 1) o małym terytorium i armii [o państwie, przeciwniku, obcej armii itp.]; 2) o słabej […]
一成不变
Yīchéngbùbiàn dosłownie: raz osiąść, nie zmieniać [miejsca] znaczenie: nieelastyczny, niezmienny; pozostający na utartych szlakach; rutyniarz Zob.: 一成一旅.
异曲同工
Yìqǔtónggōng dosłownie: różne melodie, wspólna praca* znaczenie: 1) wspaniałe (o dziełach literackich), mimo że każde z nich ma własny, nieporównywalny styl i zawartość; 2) osiągnąć […]
自不量力
Zì bù liànglì dosłownie: nie ocenić samemu swojej siły znaczenie: przeceniać siebie (własne siły lub możliwości kontrolowania jakiegoś procesu) Zob.: 自不必说 oraz 自不待言.
自不待言
Zì bùdài yán dosłownie: samo [z siebie] niewymagające słów znaczenie: rozumie się samo przez się; aksjomat Zob.: 自不必说 oraz 自不量力.
自不必说
Zì bùbì shuō dosłownie: samo [z siebie] nie potrzebuje omówienia znaczenie: rozumieć się samo przez się;* ewidentny, oczywisty Zob.: 自不待言 oraz 自不量力. * W języku potocznym różnica między 自不必说 […]
本末倒置
Běnmòdàozhì dosłownie: zasadnicze i wyjątkowe w odwrotnym porządku znaczenie: wziąć coś wyjątkowego za coś normalnego, zasadniczego, powszechnego itp.; wziąć wyjątek za regułę; stawiać wóz przed […]
爱如珍宝
Ài rú zhēnbǎo dosłownie: kochać jak skarb znaczenie: pożądać czegoś lub coś cenić, jakby to był najcenniejszy skarb Zob.: 爱如己出.
爱如己出
Ài rú jǐ chū dosłownie: kochać jakby samemu urodzić znaczenie: kochać dziecko jak swoje własne Zob.: 爱如珍宝.
摆龙门阵
Bǎi lóngménzhèn dosłownie: przedstawiać bitwę u Smoczej Bramy* znaczenie: 1) spotkać się na pogaduchach; 2) opowiadać (nostalgiczne) historie * 龙门 wschodnia brama w stolicy Państwa […]
班门弄斧
Bānménnòngfǔ dosłownie: popisywać się [przed Lu] Ban* sprawnością z siekierą znaczenie: popisywać się swoimi raczej słabymi umiejętności przed ekspertem w danej dziedzinie * Lu Ban […]
公益劳动
Gōngyì láodòng dosłownie: wspólne dobro i fizyczna praca znaczenie: odbywać wolontariat; pracować dla wspólnego dobra Zob.: 公益精神.
公益精神
Gōngyì jīngshén dosłownie: duch wspólnego dobra znaczenie: duch współpracy (wspólnej pracy) dla dobra publicznego Zob.: 公益劳动.
恩仇未报
Ēn chóu wèi bǎo dosłownie: wdzięczność i wrogość [są] jeszcze [do] odpłacenia znaczenie: mieć stare i niewyrównane porachunki Zob.: 恩仇分明.
恩仇分明
Ēn chóu fēnmíng dosłownie: wdzięczność i wrogość wyraźnie rozgraniczone znaczenie: czynić wyraźną różnicę między dobrem i złem czynionym przez innych Zob.: 恩仇未报.
眉目如画
Méimù rú huà dosłownie: wygląd jak z obrazu znaczenie: piękny jak z obrazka Zob. 眉目不清, 眉目传情, oraz 眉目清秀.
眉目清秀
Méimù qīngxiù dosłownie: rysy twarzy delikatne i piękne znaczenie: mieć delikatne rysy twarzy Zob. 眉目不清, 眉目传情 oraz 眉目如画.
眉目传情
Méimù chuánqíng dosłownie: piękna twarz [więc] rzucać miłosne spojrzenia znaczenie: robić maślane oczy do kogoś Zob. 眉目不清, 眉目清秀 oraz 眉目如画.
眉目不清
Méimù bù qīng dosłownie: niejasny plan znaczenie: niezbyt dobrze zorganizowany (plan, praca itp); niemetodyczny Zob. 眉目传情, 眉目清秀 oraz 眉目如画. Istnieją dwie formy wymowy 眉目: A) méimu – 1) potencjalne rozwiązania, […]
招摇撞骗
Zhāoyáozhuàngpiàn dosłownie: ostentacyjnie szukać okazji do przekrętu znaczenie: robić przekręty udając VIPa Zob.: 招摇过市.
招摇过市
Zhāoyáoguòshì dosłownie: ostentacyjnie przechodzić przez miasto znaczenie: 1) paradować po ulicach szukając poklasku; 2) mieć parcie na szkło Zob.: 招摇撞骗.
抱头大哭*
Bào tóu dà kū dosłownie: nakryć głowę [rękoma nawzajem i] wielki płacz znaczenie: wypłakiwać się sobie nawzajem w ramionach * Inna forma: 抱头痛哭 (dosłownie: nakryć głowę […]
抱头鼠窜
Bàotóushǔcuàn dosłownie: nakryć głowę [rękami i jak] szczur uciec znaczenie: uciec z podkurczonym ogonem; rzucić się do panicznej ucieczki Zob.: 抱头大哭 (抱头痛哭).
半路夫妻
Bànlù fūqī dosłownie: mąż i żona [na drugą] połowę drogi [życia] znaczenie: małżonkowie z odzysku; związek dwojga rozwodników Zob.: 半路出家.
半路出家
Bànlùchūjiā dosłownie: w połowie drogi [życia] opuścić rodzinę [by zostać mnichem lub mniszką] znaczenie: 1) pójść do zakonu w późnym wieku; 2) zmienić zawód lub […]
抱薪救火
Bào xīn jiùhuǒ dosłownie: wiązanka chrustu by ugasić ogień znaczenie: dolewać oliwy do ognia,* działać w dobrej wierze, ale tylko pogorszyć sprawę * Uwaga: przeciwieństwie do polskiego […]
阿Q精神
Ā Q jīngshén* dosłownie: mentalność Ah Q znaczenie: niezdolny spojrzeć prawdzie w oczy i głęboko przekonany, że odniesie sukces mimo wielu braków charakteru lub wiedzy, […]
不相闻问
Bù xiāng wén wèn dosłownie: bez wzajemnego słyszenia pytań znaczenie: nie być na akceptowalnych warunkach; nie do zaakceptowania Zob.: 不相容性, 不相上下, 不相往来 oraz .
不相往来
Bù xiāng wǎnglái dosłownie: bez wzajemnych kontaktów* znaczenie: nie pozostawać w kontakcie; zerwać lub utracić ze sobą kontakt Zob.: 不相容性, 不相上下 oraz 不相闻问. * 容性 ma trzy podstawowe znaczenia: 1) […]
不相上下
Bù xiāng shàngxià dosłownie: nie wyglądać na mniejszego lub większego znaczenie: prawie taki sam; równi sobie; mniej więcej o takiej samej sile Zob.: 不相容性, 不相往来 oraz 不相闻问.
不相容性
Bù xiāng róng xìng dosłownie: nie wyglądać na ten sam rodzaj znaczenie: niekompatybilność Zob.: 不相上下, 不相往来 oraz 不相闻问.
出尔反尔
Chū’ěrfǎn’ěr dosłownie: wychodzisz więc*, wracasz więc [?!] znaczenie: 1) zastanawiać się w nieskończoność; nie móc się zdecydować; 2) złamać przyrzeczenie; wycofać się z czegoś, co […]
刁诈凶悍
Diāo zhà xiōnghàn dosłownie: przebiegły oszust i zaciekły oprych znaczenie: niegodziwy i gwałtowny
掉以轻心
Diàoyǐqīngxīn dosłownie: stracić [koncentrację] a także [być] niedbałym znaczenie: 1) przestać się pilnować; 2) przyjąć lekceważącą, lekkomyślną postawę w podejściu do ważnych spraw; być lekkomyślnym
指日为誓
Zhǐrìwèishì dosłownie: wskazać słońce* by złożyć przysięgę znaczenie: przyrzec coś solennie (czyli na słońce); uroczysta przysięga Zob.: 指日可成, 指日可待, 指日可数 oraz 指日可下. * W tym […]
指日可下
Zhǐrìkěxià dosłownie: wkrótce można zająć [miasto] znaczenie: 1) zdobyć miasto zajmowane przez wroga; 2) tak jak przewidywano Zob.: 指日可成, 指日可待, 指日可数 oraz 指日为誓.
指日可数
Zhǐrìkěshǔ dosłownie: wkrótce można policzyć [pozostałe dni] znaczenie: dni lub czas czegoś są już policzone Zob.: 指日可成, 指日可待, 指日可下 oraz 指日为誓.
指日可待
Zhǐrìkědài dosłownie: wkrótce może być znaczenie: być już za rogiem; spodziewać się czegoś już za moment; być w zasięgu ręki (np. zwycięstwo) Zob.: 指日可成, 指日可数, […]
指日可成
Zhǐrìkěchéng dosłownie: wkrótce można odnieść sukces znaczenie: można ukończyć lub zakończyć w wyznaczonym dniu lub czasie Zob.: 指日可待, 指日可数, 指日可下 oraz 指日为誓.
装腔作势
Zhuāngqiāngzuòshì dosłownie: udawać akcent* i przyjmować postawę znaczenie: przybierać pozy; być pretensjonalnym, zmanierowanym * 腔 – ciekawy hieroglif używany do opisania: 1) jamy brzusznej (itp. […]
百折不挠
Bǎizhé bù náo dosłownie: nie wzdrygnąć się mimo stu komplikacji znaczenie: walczyć mimo wszelkich przeciwności; nie poddawać się Zob.: 百折不回.
百折不回
Bǎizhé bù huí dosłownie: nie zawrócić mimo stu komplikacji znaczenie: być nieugiętym, niezachwianym Zob.: 百折不挠.
彬彬有礼
Bīn bīn yǒulǐ dosłownie: elegancki i posiadający maniery znaczenie: 1) miastowy; 2) mieć dobre maniery Zob.: 彬彬君子.
彬彬君子
Bīn bīn jūnzǐ dosłownie: wyrafinowany* gentlemen znaczenie: wyrafinowany gentlemen Zob.: 彬彬有礼. * 彬彬 – także: elegancki, łagodny.
出类拔萃
Chūlèibácuì dosłownie: przewyższać sobie podobnych ponadprzeciętnie znaczenie: 1) niezwykły, nadzwyczajny; 2) odstający (pozytywnie) od pozostałych, podobnych
衣冠中人
Yīguān zhōng rén dosłownie: dobrze ubrani średni ludzie* znaczenie: ziemiaństwo** Zob.: 衣冠不整, 衣冠楚楚, 衣冠禽兽, 衣冠文物 oraz 衣冠枭獍. * Współcześnie „przeciętni ludzie”, ale tutaj raczej chodzi o stratyfikację społeczną. […]
衣冠枭獍
Yīguān xiāo jìng dosłownie: dobrze ubrany potwór* znaczenie: bestia o ludzkiej powierzchowności** Zob.: 衣冠不整, 衣冠楚楚, 衣冠禽兽, 衣冠文物, oraz 衣冠中人. * To ciekawe połączenie. 枭- to „sowa”, ale też symbol „ambicji” […]
衣冠文物
Yīguān wénwù dosłownie: dobre ubranie i kulturowy skarb znaczenie: cywilizacja i kultura Zob.: 衣冠不整, 衣冠楚楚, 衣冠禽兽, 衣冠枭獍 oraz 衣冠中人.
衣冠楚楚
Yīguānchǔchǔ dosłownie: dobrze ubrany i schludny znaczenie: być nienagannie ubranym Zob.: 衣冠不整, 衣冠楚楚, 衣冠禽兽, 衣冠文物, 衣冠枭獍 oraz 衣冠中人.
衣冠不整
Yīguān bùzhěng dosłownie: być niekompletnie* dobrze ubranym znaczenie: być niedbale ubranym * 衣冠 – dosłownie „ubranie i kapelusz”, ale w przenośni oznacza „być dobrze ubranym”, a […]
包罗万象
Bāoluówànxiàng dosłownie: zawierający każdy fenomen na Ziemi* znaczenie: 1) zawierający w sobie wszystko, co powinien; mieć wszystko, co potrzeba [np. sklep]; 2) obejmujący wszystkie aspekty […]
暴跳如雷
Bàotiàorúléi dosłownie: tupać w złości jak grzmot znaczenie: wpaść w niepohamowany szał; mieć napad złości
自成一体
Zì chéng yītǐ dosłownie: samemu stworzyć styl znaczenie: stworzyć unikatowy styl [w malarstwie, kaligrafii itp.] Zob.: 自成起迄, 自成水系, 自成体系, 自成一家 oraz 自成一体.
自成一家
Zìchéngyījiā dosłownie: samemu stworzyć szkołę znaczenie: stworzyć własną szkołę [w malarstwie, kaligrafii itp.] Zob.: 自成起迄, 自成水系, 自成体系 oraz 自成一体.
自成体系
Zì chéng tǐxì dosłownie: samemu stworzyć system znaczenie: stworzyć samodzielnie własny system [filozoficzny, polityczny itp.] Zob.: 自成起迄, 自成水系, 自成一家 oraz 自成一体.
自成水系*
Zì chéng shuǐxì dosłownie: samo tworzący się system odwadniający znaczenie: AD (autogeniczny drenaż – ang. autogenetic drainage) – technika oddychania przeponowego stosowana w fizykoterapii / rehabilitacji w […]
自成起讫
Zì chéng qǐqì dosłownie: samemu uczynić początek i koniec znaczenie: być niezależnym Zob.: 自成水系, 自成体系, 自成一家 oraz 自成一体.
„Samodoskonalenie nigdy nie oddycha”
Taką mała ciekawostkę znalazłem na CDT na dzisiaj. „Samodoskonalenie nigdy nie oddycha” (zìqiáng bùxī 自强不吸) – to ironiczny komentarz mieszkańców Pekinu odnośnie smogu spowijającego miasto. To […]
不识之无
Bù shí zhī wú dosłownie: nie rozumieć najprostszych hieroglifów* znaczenie: nie umieć pisać ani czytać; analfabeta Zob.: 不识大体, 不识好歹, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识泰山, 不识闲儿 oraz 不识一丁. W przeciwieństwie 不识一丁 nie ma dodatkowego, metaforycznego […]
不识一丁
Bù shí yī dīng dosłownie: nie znać nawet najprostszego znaku znaczenie: kompletny analfabeta; ignorant Zob.: 不识大体, 不识好歹, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识泰山, 不识闲儿 oraz 不识之无. * Sam hieroglif 丁 oznacza dorosłego mężczyznę, ale przez swoją prostotę […]
不识闲儿
Bù shí xián er dosłownie: nie rozumieć wolnego czasu* znaczenie: nie móc usiedzieć na miejscu; nigdy nie odpoczywać Zob.: 不识大体, 不识好歹, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识泰山, 不识一丁 oraz 不识之无. * także: bezczynność.
不识泰山
Bù shí tàishān dosłownie: nie rozpoznać Góry Tai* znaczenie: nie poznać znanej i szanowanej osoby, kiedy spotka się ją twarzą w twarz Zob.: 不识大体, 不识好歹, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识闲儿, 不识一丁 oraz 不识之无. […]
不识抬举
Bù shí táijǔ dosłownie: nie rozumieć promocji lub nagrody znaczenie: nie docenić gestu przełożonego, zwierzchnika; niewdzięczny; niedoceniający [zazwyczaj odnosi do gestów osoby stojącej wyżej w […]
不识世务
Bù shí shì wù dosłownie: nie rozumieć spraw świata znaczenie: nie znać reguł rządzących światem; być niedoświadczonym społecznie Zob.: 不识大体, 不识好歹, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识泰山, 不识闲儿, 不识一丁 oraz 不识之无.
不识好歹
Bù shí hǎodǎi dosłownie: nie rozumieć dobra i zła znaczenie: nie wiedzieć, co jest dobre dla siebie Zob.: 不识大体, 不识时务, 不识世务, 不识抬举, 不识泰山, 不识闲儿, 不识一丁 oraz 不识之无.
不识大体
Bù shí dàtǐ dosłownie: nie rozumieć podstawowej zasady znaczenie: 1) ignorować dobro publiczne; 2) nie potrafić dojrzeć szerszego kontekstu; 3) być ignorantem w kwestiach ról […]
孜孜以求
Zīzīyǐqiú dosłownie: ciężka praca w celu poszukiwania znaczenie: poszukiwać niezmordowanie (fizycznie lub metafizycznie) Zob.: 孜孜不倦 oraz 孜孜不息.
孜孜不息
Zīzī bù xī dosłownie: ciężka praca bez odpoczynku znaczenie: być niezmordowanym; być zaangażowanym Zob.: 孜孜不倦 oraz 孜孜以求.
孜孜不倦
Zīzībùjuàn dosłownie: ciężka praca bez zmęczenia znaczenie: niezmordowanie; z zaangażowaniem Zob.: 孜孜不息 oraz 孜孜以求.
半生不熟
Bànshēngbùshú dosłownie: wpół ugotowane, nie ukończone* znaczenie: 1) na wpół ugotowany; 2) być zaznajomionym z czymś pobieżnie (lekcja, procedura itp.); 3) przypadkowy znajomy * 熟 (shú w języku […]
咬文嚼字
Yǎowénjiáozì dosłownie: gryźć tekst*, przeżuwać słowa znaczenie: 1) być pedantycznym; 2) przywiązywać wyjątkową wagę do precyzyjnego doboru słownictwa * W szerszym kontekście także kulturę.
百无一是
Bǎi wú yī shì dosłownie: po stokroć bez jednego dobra znaczenie: nic nie jest w porządku Zob.: 百无禁忌, 百无聊赖, 百无所成, 百无一长, 百无一能 oraz 百无一失.
百无一能
Bǎi wú yī néng dosłownie: po stokroć bez [nawet] jednej umiejętności znaczenie: nie mieć żadnych umiejętności; bez zawodu i wykształcenia Zob.: 百无禁忌, 百无聊赖, 百无所成, 百无一长, 百无一失 oraz 百无一是.
百无一长
Bǎi wú yī cháng dosłownie: po stokroć bez bycia dobrym [nawet w] jednym znaczenie: nie mieć żadnych konkretnych umiejętności w żadnym zawodzie Zob.: 百无禁忌, 百无聊赖, 百无所成, 百无一能, 百无一失 oraz 百无一是.
百无所成
Bǎi wú suǒ chéng dosłownie: po stokroć bez miejsca na sukces znaczenie: nic nie osiągnąć Zob.: 百无禁忌, 百无聊赖, 百无一长, 百无一能, 百无一失 oraz 百无一是.
百无聊赖
Bǎiwúliáolài dosłownie: po stokroć nie znieść nudy znaczenie: nudzić się na śmierć Zob.: 百无禁忌, 百无所成, 百无一长, 百无一能, 百无一失 oraz 百无一是.
百无禁忌
Bǎiwújìnjì dosłownie: po stokroć brak tabu znaczenie: wszystko jest dozwolone; brak zakazów Zob.: 百无聊赖, 百无所成, 百无一长, 百无一能, 百无一失 oraz 百无一是.
分庭抗礼
Fēntíngkànglǐ dosłownie: [stać na] przeciwnych końcach dziedzińca jak równi znaczenie: 1) rywalizować na równi z innymi; rzucić komuś wyzwanie jak równemu; 2) działać niezależnie i wyzywająco
大相悬殊
Dàxiāng xuánshū dosłownie: w dużym stopniu bardzo rozbieżne znaczenie: w dużym stopniu, znacząco różne Zob.: 大相径庭.
大相径庭
Dàxiāngjìngtíng dosłownie: w dużym stopniu bardzo niepodobne znaczenie: totalnie, całkowicie różne Zob.: 大相悬殊.
踌躇满志
Chóuchúmǎnzhì dosłownie: obijający się i w pełni usatysfakcjonowany znaczenie: zadowolony z siebie Zob.: 踌躇不安, 踌躇不决, 踌躇不前 oraz 踌躇半晌.
zawielkimmurem.net 