Waszyngton informuje Tajpej o rozmowach Trump-Xi

Zdjęcie: AP.

Według anonimowych źródeł tajwańskich Waszyngton poinformował Tajpej o stanowisku administracji przed rozmowami Trump-Xi (czwartek-piątek) oraz planuje zapoznać stronę tajwańską z rezultatami szczytu.

Z tego co wiemy, informacje są przekazywane przez Jamesa Moriartiego, szefa Amerykańskiego Instytutu na Tajwanie (de facto ambasadora) bezpośrednio prezydent Tsai Ing-wen lub przez przedstawicieli Departamentu Stanu do nieformalnej ambasady Tajwanu w Waszyngtonie – Kulturalnego i Ekonomicznego Biura Reprezentacyjnego Tajpej w Waszyngtonie.

Samo spotkanie nie będzie chyba przełomowe mimo pogłosek, że Xi ma zaproponować Trumpowi „deal stulecia”. Poobijany na scenie domowej Trump nie będzie miał raczej siły by otworzyć kolejny front, ale kto wie. Dla Xi ważny jest tylko sam fakt spotkania z Trumpem i pokazanie, że może trzymać go na dystans. Dla Xi priorytetem jest XIX Zjazd jesienią i dlatego będzie unikał konfrontacji, ale też jakichkolwiek, większych kompromisów.

Dla Tajwanu jednak już niewielka zmiana w polityce Waszyngtonu jest niebezpieczna. Nawet jeżeli spotkanie – zgodnie z oczekiwaniami – skoncentruje się na sprawach Północnej Korei, handlu czy Morza Południowochińskiego.

W 2009 po spotkaniu Baracka Obamy z Hu Jintao wydano wspólne oświadczenie niekorzystne dla Tajwanu, czy właściwie niekorzystnie interpretowane przez Pekin. Można się spodziewać, że i tym razem dyplomacja ChRL będzie próbował tak ułożyć treść, by nią później łatwo manipulować. Zwłaszcza, że administracja Trumpa nie jest specjalnie przygotowana do gry dyplomatycznej na tym poziomie.

Dla Tajwanu kluczowe jest zachowanie Ustawy o Relacjach z Tajwanem (1979) oraz tzw. „sześciu zapewnień”, pierwotnie ogłoszonych przez administrację Reagan, a potwierdzonych w 2016 roku przez Senat Stanów Zjednoczonych, w którym oświadczył, iż:

1. nie zgadzamy się na ustanowienie konkretnej daty zakończenia sprzedaży broni Tajwanowi;
2. Stany Zjednoczone nie będą pełnić roli mediatora między Tajwanem a ChRL;
3. nie będą też wywierać presji na Tajwan by rozpoczął on negocjacje z władzami ChRL;
4. nie ma zmiany stanowiska Stanów Zjednoczonych w sprawie zwierzchnictwa nad Tajwanem;
5. nie ma planów zmiany Ustawy o Relacjach z Tajwanem;
6. Komunikat z 17 sierpnia* nie powinien być odczytywany w taki sposób, iż zgadzamy się na konsultacje z Pekinem w sprawie sprzedaży broni na Tajwan.

Problemem jest aktywność propekińskiego lobby w Waszyngtonie, które ma swoich ludzi w obydwu obozach politycznych i intensywnie dąży do odrzucenia przez Trumpa zarówno Ustawy o Relacjach z Tajwanem, jak i „sześciu zapewnień”.

* Tzw. III komunikat z 1982 nie rozstrzyga wprost kwestii sprzedaży broni na Tajwan, ale Pekin próbował wykorzystać jego zawiłą treść do roszczenia sobie prawa blokowania wyysłki broni na wyspę.