Andrew Wedeman: Double Paradox. Rapid Growth and Rising Corruption in China

Autor: Andrew Wedeman
Tytuł: Double Paradox. Rapid Growth and Rising Corruption in China (Podwójny paradoks. Szybki wzrost i rosnąca korupcja w Chinach)
Wydawnictwo: Cornell University Press (2012)

Nie ulega wątpliwości, że ChRL jest pełna paradoksów, a jedno z pierwszych miejsc zajmuje fakt, że była w stanie utrzymać wysoki wzrost gospodarczy – choć nie bez przerwanie i raczej nie tak wysoki, jak podają ostatnio oficjalne dane, ale efekty wzrostu są widoczne gołym okiem – równocześnie odnotowując jeden z najwyższych na świecie poziomów korupcji.

Większości modeli ekonomicznych przewiduje, że kraj dotknięty podobnym poziomem korupcji nie jest wstanie utrzymać długie wzrostu gospodarczego i to bez względu na zasoby jakimi dysponuje. Wystarczy spojrzeć na Wenezuelę, ale ChRL nie tylko zaprzecza regule, ale wręcz można podejrzewać, że bez korupcji nie jest w stanie działać.

Zdaniem Andrew Wedemana ChRL utrzymała wysoki wzrost gospodarczy mimo dużego poziomu korupcji, ponieważ ta ostatnia pojawiła się na patologicznym poziomie dopiero po tym, kiedy reformy uwolniły chińską przedsiębiorczość. Przede wszystkim – jego zdaniem – korupcja wiąże się z przenoszeniem niedowartościowanych państwowych aktywów do sektora prywatnego i korporacji państwowych. To niedowartościowanie generuję środki na opłacenie korupcji, ale nie niweluje zysku i pro-wzrostowego efektu całego procesu.

Wedeman tworzy atrakcyjny i zgrabny wywód porównując ChRL z innymi krajami rozwijającymi się, ale mnie to nie przekonuje. Moim zdaniem utrzymanie wysokiego wzrost przez ChRL na przestrzeni kilkudziesięciu lat wynika ze zbiegu kilku, a może nawet kilkunastu, czynników. Przede wszystkim z faktu, ale podkreślę jeszcze raz nie jedynie, że autorytarny system polityczny skierował strumień kapitału do lokalnych struktur partyjnych, którym umożliwił uwłaszczenie się na nich. Jednak warunkiem utrzymania stanowiska i dostępu do środków uczynił wzrost gospodarczy. W ten sposób powiązał chciwość lokalnych kadr ze wzrostem gospodarczym. Dla ekonomi startującej z ekstremalnie niskiego poziomu okazało się to skutecznym mechanizmem. W tym samym czasie wytworzyło szereg ubocznych skutków, ale partia odłożyła ich rozwiązanie w czasie. Ten czas obecnie nadchodzi, ale nie wydaje się, żeby partyjne elity miały pomysł, co robić dalej.