Chiński Brifing 2020.37

Gdzieś za murem 

• Społeczeństwo. Moim zdaniem to najważniejsza wiadomość dot. ChRL z całego tygodnia. Prowincja Henan ma zamiar znieść system paszportyzacji wewnętrznej z wyjątkiem regionu stołecznego Zhengzhou. Wygląda na to, że Henan będzie laboratorium znoszenia hukou w ChRL. To jeden z postulatów Xi, chociaż ostatnio trochę zapomniany, który spotyka się z największym oporem zarówno aparatu partyjnego, jak i uprzywilejowanych mieszkańców miast patrzących z góry na chłopów i migrujących robotników. Jednak bez zniesienia hukou i uwolnienia realnej mobilności ludności (co z własnością ziemi?) Xi i spółka mogą zapomnieć o pobudzeniu popytu wewnętrznego i podwójnej cyrkulacji.
• Mongolia Wewnętrzna. Trwają protesty przeciwko zastąpieniu mongolskiego jako języka wykładowego niektórych przedmiotów, ale raczej mają już formę biernego oporu. Władze zaczęły stosować jednak także „marchewkę”. Uczeń, który sprowadzi na zajęcia innego dostanie 200 RMB jako podarunek. Zatrzymano co najmniej 130 osób i zawieszono w obowiązkach sześciu niskiej rangą urzędników, którzy odmówili implementacji nowych przepisów. Są też doniesienia w mediach społecznościowych o samobójstwie dyrektora jednej ze szkół, który odmówił implementacji rozporządzenia. Southern Mongolian Human Rights Information Center (SMHRIC) mówi o tysiącach zatrzymanych i co najmniej 9 ofiarach śmiertelnych. Dane SMHRIC są dla mniej bardziej wiarygodne biorąc pod uwagę realia ChRL. Lokalne władze opublikowały FAQ na temat „reformy”, w której zapewniają, że nie ma ona na celu całkowitej eliminacji mongolskiego. Jednak biorąc pod uwagę dalekosiężne cele polityki narodowościowej KPCh, można w to powątpiewać.
• Pandemia. Xi Jinping w Wielkiej Hali Ludowej udekorował trzy osoby medalami republik – najwyższymi odznaczeniami cywilnymi ChRL – jako wzór do naśladowania w walce z pandemią. Wyróżnieni to: Zhang Dingyu, szef specjalnego szpitala dedykowanego COVID-19 w Wuhan; Chen Wei, wojskowa lekarz prowadząca badania nad chińską szczepionką; Zhang Boli, ekspert ds. tradycyjnej medycyny chińskiej. Zhang Boli jest w tym gronie najbardziej kontrowersyjną osoba. Władze promują chińską medycynę w walce z COVID-19, ale szpitale stosujące tylko tradycyjną medycynę mają o wiele większą śmiertelność wśród chorych na COVID-19, niż te używające zachodnią medycynę. Cała impreza otrzymała pełną pompę na jaką stać komunistyczne państwo. Celem jest nie tylko promocja wierności partii (całą trójka to sprawdzeni towarzysze), ale wykreowanie Xi jako przywódcy w ludowej wojnie z koronawirusem. ● Władze wciąż promują tezę, że SARS-CoV-2 przenosi się przez mrożonki rybne. ● Władze Xi’an dementują informacje, że szczepią uczniów. Nie wierzę w niezdementowane wiadomości. 😉 ● Pekin promuje swoją szczepionkę – chociaż jej testy są oficjalnie niezakończone – w państwach rozwijających się. Widać już, że Pekin będzie używał szczepionki jako broni politycznej. Przyznać trzeba, że i tak będzie to mądrzejsze od polityki innych mocarstw, które będą ograniczały dostęp do swoich preparatów.
• Gospodarka. Rządzący wciąż powtarzają, jak mantrę, że otwierają gospodarkę. Tym razem mówił o tym wicepremier Hu Chunhua. Program pilotażowy ma być w Pekinie. Ma być też dokonany przegląd sektorów gospodarki do otwarcia dla zagranicznych inwestorów. Jednak w rzeczywistości Pekin stawia na konsumpcję wewnętrzną jako główne koło zamachowe gospodarki po pandemii COVID-19 i nie potrzebuje konkurencji na rynku wewnętrznym. Można by nawet zaryzykować przypuszczenie, że dąży do samoizolacji. Obawiają się tego na pewno niektóre chińskie firmy. ● Pekin planuje zwiększyć w następnym planie pięcioletnim wielkość rezerw strategicznych państwa – może to wpłynąć na utrzymanie lub raczej ograniczenie spadków, mimo kryzysu, globalnych cen niektórych surowców. ● Opublikowana „biała księga” rozwoju regionów zurbanizowanych pokazuje, że setka najbardziej rozwiniętych dystryktów miejskich, wykorzystujących 0,6% powierzchni kraju, zamieszkałych przez 7,6% populacji, generuje 16,8% PKB. ● Rolnicy mają gromadzić ziarno, co ma windować ceny konsumpcyjne. Czyżby partia miała zamiar zwalić winę za wzrost cen żywności na „kułaków”? Na razie jednak z powodu pandemii, zmniejszyła się inflacja cen żywności. Pomaga w tym rosnący import? Także kukurydzy, ale tej jednak brakuje, jak pisałem w zeszłotygodniowym brifingu. ● Rosną rezerwy walutowe ChRL. W sierpniu osiągnęły poziom 3,165 biliona USD. ChRL przygotowuje się do odcięcia od USD. Pomaga w tym ograniczenie importu w wielu sektorach poza żywnością (nie licząc mrożonek). ● Odbiła się od dna sprzedaż nowych samochodów. ● Rosną dochody przedsiębiorstw. ● Peking University Founder Group Corp., SOE powiązane z Uniwersytetem Pekińskim, które weszło w stan upadłości, odmawia uznania swoich obligacji, wartości 1,7 miliarda USD. ● Władze mają wysłać 500 wyższych rangą bankowców na trening z zakresu ryzyka i złych długów. Dopiero teraz? To zresztą nic nie da, ponieważ o przyznaniu pożyczki decydują koneksje polityczne a nie analiza SWOT. ● CBIRC uznał, że 66 bankowców nie ma kwalifikacji do zajmowania stanowisk na które aspirowali. ● Chiński fundusz emerytalny ma zarobić na IPO firmy Ant 4,3 miliarda USD. ● Dalej rośnie zadłużenie lokalnych władz. Do końca sierpnia sprzedały one obligacje wartości 4,96 biliona RMB – limit na ten rok to 4,73 biliona RMB. ● Kolejny rekord przewozów towarowych na kolejowej trasie ChRL-Europa. To efekt przede wszystkim ograniczeń w podróżach lotniczych. ● Rośnie lista japońskich firm pragnących z korzystać z funduszu na opuszczenie ChRL. ● Rośnie także sceptycyzm zagranicznych firm co do kierunku polityki gospodarczej obecnej ekipy. Obietnice już mało komu wystarczą. Chociaż są tacy, którzy powiększają swoje zaangażowanie w ChRL, ale Wall Street dawno się już odkleiła od realnej gospodarki.

Sekretne życie partii

• Kadry. Po 46 dniach na nowym stanowisku wicegubernator Qinghai, Wen Guodong znalazł się w śledztwie o naruszenie dyscypliny partyjnej. ● Były wiceburmistrz Jixi w Hailongjiang, Li Chuanliang znalazł się w centrum zainteresowania prowincjonalnej komisja ds. dyscypliny. Były urzędnik jednak przebywa od jakiegoś czasu w USA.
• 中流. Neomaoistowski magazyn „Główny nurt” (中流) zamknięty w 2001 r. za krytykę Jiang Zemina, wraca do życia – a przynajmniej takie są zapowiedzi na Wechat. Ciekawe, czy magazyn faktycznie wraca do działalności. Byłby to przejaw powrotu Nowej Lewicy do aktywności publicystycznej (na polityczną pod Xi raczej nie ma szans). Xi dochodząc do władzy przejął niektóre hasła Nowej Lewicy, ale ją samą zneutralizował, choć w przeciwieństwie do innych nurtów w KPCh, nie była to zbyt krwawa rozprawa.  
• Yang Baibing. W Pekinie miały miejsce rocznicowe obchody stulecia urodzin zmarłego w 2013 r. Yang Baibing. Na uroczystość przybyło całkiem duże grono dygnitarzy, na czele z członkiem SKBP KC KPCh, Zhao Leji. Yang Baibing to starszy brat Yang Shangkun, Przewodniczącego ChRL w latach 1988-93. Obaj opowiadali się za twardą rozprawą z protestem na placu Tiananmen w 1989 r., ale to Yan Baibing miał podpisać bezpośredni rozkaz „oczyszczenia” placu. Nadanie tak uroczystego charakteru rocznicy jego urodzin to sygnał z partyjnej góry, że nie będzie zmiany oceny wydarzeń z 1989 r., ale też ostrzeżenie dla każdego, kto szykowałby się do protestów w ChRL dzisiaj.
• Xu Zhangrun. Geng Xiaonan i jej mąż Qin Zhen, prowadzący wydawnictwo Ruiya Books, zostali zatrzymani za publiczne poparcie Xu Zhangrun.
• 100 lecie KPCh. Zaczyna się produkcja rocznicowego filmu dokumentalnego. Do „dokumentu” ma być wybranych 100 kluczowych wydarzeń z historii KPCh. Im bliżej rocznicy tym będzie tego typu inicjatyw więcej, a propaganda będzie bardziej nieznośna niż na co dzień.

Hong Kong

• Represja trwają w „najlepsze”. Ludzie protestują jak mogą. Douban, popularny portal dla bibliofili musiał zawiesić ranking książki poświęconej prawu o bezpieczeństwie narodowym w Hong Kongu, ponieważ komentarze były w sprzeczności z nowym prawem. ● Policja aresztowała grupę 15 ludzi, którzy wykorzystali informacje o zatrzymaniu Jimmy Lai, aby zdobyć 38,7 miliona HKD na spekulacji akcjami jego konglomeratu medialnego Next Digital.

Na przedmurzu 

• ChRL-USA. Senator Marco Rubio zarządał od CFIUS kontroli ws. zakupu GNC przez Harbin Pharmaceutical Group Co Ltd. Tak to teraz będzie wyglądać, każdy zakupu przez podmiot z ChRL będzie pretekstem do wyjątkowej skrupulatności. ● FBI zajmuje się kolejnymi przypadkami oszustwa wizowego, dokonanego przez chińskich naukowców pracujących dla ALW, którzy ukrywali swoje wojskowe afiliacje. Raz FBI rozgryzło mechanizm takich oszustw, to będzie owocować kolejnymi sprawami. ● Departament Stanu anulował wizy ponad 1000 chińskich studentów, którzy zostali uznani za ryzyko ze względu na bezpieczeństwo – mieli wcześniej jakieś powiązania z ALW. ● Coraz bliżej nałożenia embarga eksportowego na SMIC, największego producenta półprzewodników w ChRL. Akcje firmy zaliczyły tąpniecie w konsekwencji. ● Waszyngton wprowadza zakaz importu określonych towarów z Xinjiangu z powodu wykorzystania pracy przymusowej. ● Trump zaczyna w kampanii wyborczej coraz częściej używać karty „decouplingu” od ChRL. ● Pekin wysyła sygnały do Waszyngtonu, że potrzebne są rozmowy, aby uniknąć kompletnej dezintegracji relacji. Wiarygodność Pekinu jako partnera do rozmów sięgnęła wśród amerykańskich elit zera, dlatego wątpię, aby przełom był możliwy. ● ChRL wprowadzi zakaz wizowy dla amerykańskich polityków i urzędników, którzy odwiedzili Tajwan. ● Pekin zamroził proces wizowy dziennikarzy pracujących dla amerykańskich mediów. To zapewne zapowiedź ich wydalenia. Równocześnie domaga się przedłużenia wiz chińskich dziennikarzy w USA. Wszystko wskazuje, że dojdzie do nowej wymiany ciosów. Pekin z jednej strony utrudni pracę niezależnych mediów u siebie (nie skończy się na amerykańskich dziennikarzach), ale zapłaci za to utratą możliwości oddziaływania na zewnątrz. W przeciwieństwie do wielu komentatorów, uważam, że w Pekinie wcale o to tak bardzo nie dbają. ● „Koledzy” z CICIR kolejny raz okazują się głosem (relatywnego) rozsądku wewnątrz reżimu. Tang Xinhua ostrzega, że USA dążą do wykluczenia ChRL z globalnego łańcucha dostaw najnowszych technologi, co będzie miało druzgocące skutki dla kraju. ● Jednym z głównych motywów we wzajemnych stosunkach była kwestia artykułu amerykańskiego ambasadora w ChRL, Terry’ego Branstada. Ambasador chciał go zamieścić w „Dzienniku Ludowy”, który odmówił. W odpowiedzi Mike Pompeo wydał oświadczenie o „hipokryzji systemu propagandowego ChRL. Pekin za to wezwał Pompeo do respektowania wolności mediów (SIC!). Ambasador złożył dymisję ostatecznie, ale nie podano oficjalnych powodów. Ciekawe, czy Trump kogokolwiek mianuje na jego miejsce. Obniżenie rangi dyplomatycznej w Pekinie, może być elementem nacisku na Pekin. Wskazuje na to fakt, że strony chińskiej nie notyfikowano wcześniej, a były już ambasador będzie brał udział w kampanii wyborczej Trumpa. ● Pompeo wziął udział w 10 Szczycie Ministrów Sprawa Zagranicznych Azji Wschodniej (tym razem wirtualnym), gdzie wezwał państwa Azji Południowo-Wschodniej do „postawienia się” ChRL. ● Microsoft ostrzega przed wzrostem aktywności hackerów z ChRL, Rosji i Iranu przed listopadowymi wyborami w USA.
• ChRL-UE. W ten poniedziałek miał miejsce zastępczy (niedoszły szczyt 27+1, ma się jeszcze odbyć) wideo-szczyt ChRL-UE (o tym za tydzień w brifingu + ewentualnie w większej analizie), ale zapowiadane od dawna spotkanie jakoś nie elektryzowało Brukseli. Wydaje się wręcz, że spodziewając się rozczarowania, nikomu się do niego nie śpieszyło. ● Pekin zaskoczył Brukselę inicjatywą ws. globalnego bezpieczeństwa danych. W uproszczeniu Pekin chce międzynarodowego porozumienia, które zabraniałoby producentom oprogramowania nielegalnego instalowania backdoorów, a ponieważ instalowanie ich w ChRL jest legalne – ustawa o wywiadzie zmuszą każdy podmiot prawny jak i osoby prywatne do wszelkie pomocy służbom oraz daje dostęp do każdej bazy danych – to nic by nie zmieniło w praktyce ChRL, ale utrudniłoby działanie służbom państwa Zachodnich. Głównym celem jest jednak skłócenie Brukseli z Waszyngtonem, ponieważ od lat dochodzi do napięć na linii transatlantyckiej na tle dostępu do danych europejskich użytkowników czy podsłuchiwania unijnych polityków. ● Na innych odcinkach Pekin kusi Berlin i Paryż multilateralizmem. Jednak czasy naiwności (w większości przynajmniej) już minęły w Europie bezpowrotnie (nawet w Niemczech), choć jeszcze nie wiadomo, co w zamian. ● CMG mająca coraz większe problemy w USA planuje oddział w Brukseli. Ile minie czasu, zanim zajdzie za skórę i unijnym biurokratom? ● Po spotkaniu ministra spraw zagranicznych Kanady, François-Philippe Champagne’a z przedstawicielami Komisji Europejskiej we wspólnym komunikacie zapewniono, że obydwie strony będą stały na straży wspólnych interesów vis-à-vis Chin. Nawet jeżeli to ogólnik, to już sam fakt, że pojawił się w komunikacie końcowym, pokazuje zmianę nastawienia jednej i drugiej strony wobec ChRL.
• Przez Amur. Ludowy Bank Chin i Centralny Bank Federacji Rosyjskiej odbyły kolejne spotkanie wspólnej podkomisji ds. współpracy finansowej. Głównym tematem była waluta rozliczeniowa między obydwu krajami. Pekin naciska na Moskwę, aby w większym zakresie rozliczać się we wzajemnych obrotach RMB, ale Kreml wie, że jedynym krajem, w którym będzie mógł coś kupić za RMB będzie tylko ChRL, dlatego woli Euro. Dla Pekinu Euro wciąż jest mniejszym złem niż USD. ● Wang Yi rozpoczął 10 września sześciodniową podróż do Rosji, Kazachstanu, Kirgizji i Mongolii. ● ChRL weźmie udział w manewrach antyterrorystycznych „Kaukaz 2020” w Rosji razem z m. in. Armenią, Białorusią, Iranem, Mjanmą i Pakistanem.
• ChRL w Azji Wschodniej. Susza na Mekongu, wywołana postawieniem przez ChRL tam w górze rzeki jest nowym punktem zapalnym w relacjach państw regionu z Pekinem. ● Wietnam podniósł na spotkaniu ASEN kwestię Morza Południowochińskiego. Wątpię aby było to forum, na którym coś Hanoi może wskórać. Nie z Laosem, Filipinami i Brunei na sali. ● Najdziwniejsza wiadomość ubiegłego tygodnia: ChRL zaproponowała Talibom budowę sieci dróg w Afganistanie w zamian z pokój. No kto by pomyślał, że zaprowadzenie pokoju w Afganistanie może być takie proste?! Wystarczy wybudować drogi. W rzeczywistości Pekin chce podjąć jakąkolwiek inicjatywę w procesie politycznym (nie nazywajmy tego procesem pokojowym) w Afganistanie. Prawdziwym celem moim zdaniem jest nawiązanie jakiś roboczych relacji z Talibami, ponieważ Pekin chce zabezpieczyć chińskie inwestycje w sąsiednim Pakistanie.
• Quad. W Moskwie odbyło się spotkanie Wang Yi i jego indyjskiego odpowiednika, Subrahmanyam Jaishankar. Zgodnie z przewidywaniami zakończyło się ono ogólnikowym oświadczeniem o kontynuowaniu i pogłębianiu dialogu. Pekin zaproponował pięciopunktowy plan normalizacji. W praktyce sprowadza się ona do tego, że Indie mają ustąpić. ● Służby bezpieczeństwa zablokowały możliwość opuszczania ChRL dwóm australijskim dziennikarzom. Ci za radą swoich dyplomatów skryli się w ambasadzie. Ostatecznie, po długich pertraktacjach i przesłuchaniu przez władze, obydwaj dziennikarze wrócili do Australii. Był to prawdopodobnie odwet za odebranie wiz przez Canberrę kliku chińskim naukowcom i „dziennikarzom” podejrzewanym o szpiegostwo i wpływanie na życie polityczne Australii. Wygląda na to, że Rząd australijski wykalkulował sobie wszystko wcześniej i świadomie poszedł na zwarcie z ChRL – może wpłynęły na taki ruch także informacje o działalności dezinformacyjnej w Australii chińskiego wywiadu wojskowego. Pekinowi zostały tylko oskarżenia o utrudnianie działania wymiaru sprawiedliwościowi przez australijskich dyplomatów. W tle jest także sprawa australijskiej dziennikarki chińskiego pochodzenia Cheng Lei, pracującej dla CGTN (SIC!), która została „zniknięta” 14 sierpnia pod zarzutem naruszenia bezpieczeństwa państwa. Sprawa Cheng Lei jest kompletnie niezrozumiała. Pekin zrazi w ten sposób do siebie każdego zagranicznego dziennikarza, którego chciałby wynająć. Nie wiem, jak duże pieniądze musieliby zaproponować, kiedy nawet praca dla reżimu nie chroni i w każdej chwili można zniknąć. ● Marynarka ALW wysłała na Zatokę Bohai i Morze Żółte po raz pierwszy obydwa swoje lotniskowce na wspólne manewry. ● W tym samym czasie Pekin stosuje strategię salami wokół Senkaku. ● Indie i Japonia podpisały układ o wzajemnym zaopatrywaniu się w materiały wojskowego przeznaczenia. ● Ambasador ChRL w Wielkiej Brytani, Liu Xiaoming oświadczył, że jego konto na Twitterze zostało zhackowane przez antychińskie elementy i zażądał od Twittera śledztwa w tej sprawie. Okazało się, że ambasador lub ktoś prowadzący jego konto polubił wpisy gwiazdy porno… ●  
• Tajwan. W sierpniu skoczył znacząco eksport z Tajwanu, za co odpowiada praktycznie jedna firma – Huawei, która robiła zapasy półprzewodników przed wejściem 15 września w życie amerykańskich sankcji. ● Prezydent Tsai Ing-wen wezwała do powstania sojuszu demokratycznego do obrony przed agresywnymi akcjami – w domyśle ChRL – w Azji Południowo-Wschodniej. Za wcześnie jeszcze na taką inicjatywę, większość państw regionu jeszcze nie dojrzała. ● Waszyngton podtrzymał reagonowskie „sześć zapewnień” dla Tajwanu. Doprowadziło to propagandę KPCh do szału. ● Tajwan ma nadzieję, że bez względu na wynik wyborów w USA, polityka wobec Tajwanu i ChRL zostanie co najmniej utrzymana. ● Myśliwce ALW zbliżyły się ponownie kilka razy do granicy powietrznej Tajwanu. Tym razem pretekstem były przeprowadzone na wyspie testy pocisków rakietowych. ● Somaliland otworzył swoje przedstawicielstwo na Tajwanie. ● Delegacja KMT udała się do ChRL na 12 Forum Cieśniny (Tajwańskiej). Biorąc pod uwagę nastroje na wyspie to politycznie samobójczy krok.

Nie tylko dla Geeków 

• Huawei i Samsung. Samsung kończy swoją przygodę w ChRL, zamykając fabrykę telewizorów w Tianjin, ostatnie zakłady za Wielkim Murem. ● Samsung i SK Hynix (producent pamięci) wstrzymują dostawy do Huawei w zawiązku z nowymi amerykańskimi restrykcjami. ● Samsung i LG zawieszają dostawy wyświetlaczy do Huawei, także z powodu nowych sankcji. ● Miała miejsce premiera nowego OS Huawei dla smartfonów, „HarmonyOS”. Wygląda, że podobnie jak EMUI jest to Android, tylko tym razem bazą OS Huawei jest tylko część otwarto-źródłowa OS od Google. W ChRL, gdzie i tak nie nie ma dostępu do aplikacji Google, to nie będzie problem, ale poza Chinami bez wsparcia od Google nie można nawet ręcznie zainstalować wielu aplikacji, choćby aplikacji bankowych, z powodu braku certyfikatów bezpieczeństwa. 
• Półprzewodniki. Chińskie firmy zwierają szyki, aby zbudować rodzimy przemysł półprzewodników z prawdziwego zdarzenia. Bez dostępu do amerykańskich technologii i przy rosnących utrudnieniach, jakie Amerykanie stwarzają dla chińskich „studentów” zajmujących się kluczowymi technologiami, będzie to trudne, choć nie niewykonalne.
• Kosmos. Po dwóch dniach na orbicie wrócił na Ziemię chiński wahadłowiec bez załogowy, który łudząco przypomina amerykański X-37B. ● Pekin zaczyna planować narodową ekspedycję załogową na Księżyc i budowę tam bazy.

Warto rzucić okiem 

• Adrian Brona, Chińsko-irańskie przymierze zagrożeniem dla Zachodu?
• Didi Kirsten Tatlow, China’s cosmological Communism: a challenge to liberal democracies.
• Yan Luo, Samm Sacks, Naomi Wilson, Abigail Coplin, Mapping U.S.–China Technology Decoupling. How disparate policies are unraveling a complex ecosystem.
• Tian fang, ‘Sit, Eat, Wait for Death’: Life in the Shenzhen Sticks. 
• Paul H.B. Godwin, Alice L. Miller, China’s Forbearance Has Limits: Chinese Threat and Retaliation Signaling and Its Implications for a Sino-American Military Confrontation. 
• ASPI, Weaponizing the Belt and Road Initiative.
• Chen Dingding, Hu Junyang, Is China Really Embracing ‘Wolf Warrior’ Diplomacy?
• James carter, Lord Macartney, China, and the convenient lies of history.