Fei-Ling Wang: Organizing Through Division and Exclusion. China’s Hukou System

Autor: Fei-Ling Wang
Tytuł: Organizing Through Division and Exclusion. China’s Hukou System (Organizacja poprzez podział i wykluczenie. Chiński system hukou)
Wydawnictwo: Stanford University Press (2005)

Praca Fei-Ling Wang to skrupulatna analiza systemu rejestracji gospodarstw domowych – hukou. W rzeczywistości jest to mechanizm administracyjnego przywiązania ludzi do ziemi. Obowiązkowa rejestracja daje pewne prawa do usług społecznych, ale tylko i wyłącznie w gminie, gdzie jest się zarejestrowanym. Równocześnie poziom i wachlarz dostępnych usług społecznych różni się zarówno pomiędzy poszczególnymi jednostkami administracyjnymi, ale też między gminami miejskimi i wiejskimi. Teoretycznie, nie można też przebywać poza miejscem zameldowania bez zezwolenie i wyrobienia tymczasowego hukou dłużej niż trzy miesiące. Prawo jest jednak egzekwowane selektywnie, przede wszystkim kiedy władze próbują się pozbyć z wybranych miast części populacji.

Zmiana hukou jest bardzo trudna, choć ostatnia reforma ułatwiła zmianę statusu z wiejskiego na miejski, ale tylko w obrębie prowincji i w przypadku, kiedy docelowy meldunek jest w mniejszych ośrodkach miejskich.

System hukou jest od samego początku sposobem nie tylko na kontrolę populacji i migracji wewnętrznych, ale przede wszystkim narzędziem ograniczenie popytu na usługi społeczne w metropoliach. Pozwala na utrzymywanie w miastach wyższego poziomu życia niż na wsi, dzięki czemu partia może pozyskiwać poparcie w miastach. Na początku reform w 1978 roku pozwalał ograniczyć migrację ze wsi do miast, a po 1992 roku, kiedy zmieniono priorytety rozwojowe, stanowi mechanizm utrzymywania taniej siły roboczej, która przebywa i pracuje w miastach na czarno.

Dzisiaj hukou umożliwia partyjnym decydentom organizację i kontrolę procesu urbanizacji.