Zambia próbuje negocjować z wierzycielami restrukturyzację zadłużenia. Jak pisałem w kwietniu br. Zambia jest obok Czadu i Etiopii jednym z pierwszych państw, które jest tak poważnie zadłużone w Chinach i próbuje dojść do ugody z wierzycielami w ramach Wspólnych Ram (Common Framework), programu uruchomionego przez G20. Program jest krytykowany za brak wyników, ale Lusaka spodziewa się przedstawić pierwszą propozycję restrukturyzacji oficjalnym wierzycielom przed końcem roku. Problem w tym, że wszyscy wierzyciele muszą się zgodzić na ugodę, w tym ChRL.
Ministerstwo finansów Zambii przekazało Reutersowi, że Export-Import Bank of China (EximBank)1 poprowadzi zespół Pekinu do renegocjacji prawie 6 miliardów dolarów pożyczek, które Zambia jest winna chińskim wierzycielom państwowy. „Negocjacje z komisją postępują dobrze, a założenia MFW/Banku Światowego DSA (debt sustainability analysis) są jednym z omawianych tematów” – miało przekazać ministerstwo agencji prasowej, ale EximBank nie odpowiedział na prośbę o komentarz.
Chiny i Francja zgodziły się wcześniej w tym roku na wspólne przewodnictwo oficjalnemu komitetowi wierzycieli w celu renegocjacji dwustronnych długów Zambii, ale nie określiły jeszcze, kto będzie reprezentował każdy kraj. EximBank powiedział w oświadczeniu na swojej stronie internetowej, że jego wiceprezes Zhang Wencai „omówił wspólne ramy i kwestie zadłużenia z francuskimi urzędnikami skarbowymi podczas ostatniej wizyty w Paryżu,” bez podawania dalszych szczegółów.
Wybór EximBanku to ciekawy ruch ze strony Pekinu. Bank faktycznie udzielił Zambii ponad połowę chińskich pożyczek, a pożyczka w wysokości 982 milionów dolarów została udzielona wspólnie z Industrial Commercial Bank of China (ICBC),2 ale to nie powinno go predysponować do negocjowania długów międzyrządowych lub gwarantowanych przez rządy. Zwłaszcza, że były negocjowane przez rządy a nie komercyjnie działające banki, chociaż formalnie to one udzielały po wszystkim pożyczek. To wygląda na celowe działanie. W ten sposób Pekin będzie mógł powiedzieć, że to nie on jest stroną sporu a komercyjny bank, chociaż znajdujący się w rękach państwa.
Zachód oskarża ChRL od miesięcy o utrudnianie negocjacji ws. restrukturyzacji zadłużenia wielu państw globalnego południa. Pekin musi równocześnie uważać, aby nie stracić poparcia bloku afrykańskiego. Wydaje się, że strategia zwlekania i odwlekania rozmów zaczyna się wyczerpywać i niedługo Pekin będzie musiał podjąć poważne decyzje.
—
1 EximBank jest jednym z trzech państwowych banków używanych przez ChRL do finansowania projektów infrastrukturalnych oferowanych zagranicznym partnerom m.in. w ramach inicjatywy Pasa i Szlaku.
2 Według danych publikowanych przez władze w Lusace wynika, że z końcem 2021 roku Zambia była już winna także chińskim kredytodawcom prywatnym ponad jedną trzecią ze swoich 17,27 mld USD długu zewnętrznego. Obejmuje to pożyczki od Jiangxi Bank i China Minsheng Bank. W efekcie Lusaka różne chińskie podmioty kontrolują ok. 75% zambijskiego długu.