Dmuchanie bańki na rynku nieruchomości

W ChRL mamy nową odsłonę starego sposobu radzenia sobie z kłopotami, czyli dosypywaniem pieniędzy do „pieca”, jakim jest rynek nieruchomości, co zaraz przekłada się na dalsze zadłużenie. Ludowy Bank Chin, czyli centralny bank ChRL,¹ zaoferuje firmom inwestycyjnym tanie pożyczki na zakup obligacji emitowanych przez deweloperów. Taką informację przynajmniej podały Reuters „cztery osoby mające bezpośrednią wiedzę w tej sprawie.” Równocześnie największe banki w ChRL, oczywiście państwowe, zobowiązały się w tym tygodniu do udzielenia deweloperom co najmniej 162 mld USD kredytu.

Bank centralny (czytaj: KC KPCh) ma nadzieję, że pożyczki poprawią nastroje rynkowe w stosunku do pogrążonego w kryzysie zadłużeniowym i dotkniętego brakiem popytu sektora nieruchomości. Celem jest uratowanie prywatnych deweloperów, jak Evergrande, którzy zostali zmuszeni do wstrzymania wielu projektów. Sektor nieruchomości odpowiada za jedną czwartą gospodarki ChRL i jego załamanie oznaczałoby pogrążenie się kraju w recesji. Problem w tym, że nawet jeżeli znajdą oni nabywców na obligacje, to nie ma żadnych gwarancji, że znajdą kupców na nowe mieszkania. Pozwoli to co najwyżej na ukończenie lokalizacji, które mają już nabywców.

Według Reuters przynajmniej trzech prywatnych deweloperów, w tym Longfor Group Holdings, Midea Real Estate Holding i Seazen Holdings, otrzymało w tym miesiącu zielone światło na pozyskanie łącznie 50 mld RMB (7 mld USD). Jeśli nie byłoby wystarczającego popytu ze strony inwestorów na nowe obligacje, Ludowy Bank Chin prawdopodobnie wkroczy, aby zapewnić płynność poprzez instrument relokacyjny² dla pozostałej części emisji. Władze planują również zapewnić 100 mld RMB (14 mld USD) w instrumentach finansowania fuzji i przejęć dla państwowych menedżerów aktywów, głównie w celu nabycia projektów nieruchomości od deweloperów z problemami. Chińskie media donoszą również, że bank centralny planuje zapewnić 200 mld RMB w nieoprocentowanych pożyczkach relokacyjnych dla banków komercyjnych do końca marca na ukończenie budowy mieszkań. Regulator rynku obligacji międzybankowych potwierdził także, że poszerzy program wsparcia dla około 250 mld RMB (35 mld USD) ofert obligacji emitowanych przez prywatne firmy.

Problemem jest przesycenie sektora nieruchomości – ChRL ma już prawdopodobnie powierzchnię mieszkaniową, która mogłaby pomieści dwukrotność populacji kraju. Dlatego po prostu nie ma ludzi, którzy mogliby w nich mieszkać, a ci co są bez domu, nie mogą sobie na niego pozwolić. Poniżej przypomnę tylko reportaż poświęcony „miastom duchów”. Film zrealizowano jedenaście lat temu i od tamtej pory problem uległ podwojeniu, potrojeniu…?

Od lat popyt jest napędzany głownie przez spekulację, która rozdmuchała bańkę na rynku nieruchomości. Pekin nie może pozwolić jej pęknąć, ponieważ byłby to cios dla gospodarki nie do udźwignięcia. Nie mówiąc już o milionach drobnych ciułaczy, którzy ulokowali swoje życiowe oszczędność w drugim i trzeci mieszkaniu, często kupionym na kredyt, z nadzieją, że je odsprzedadzą za jakiś czas. Jednak, aby bańka nie pękła trzeba wciąż ją pompować kapitałem, który pochodzi z dalszego zadłużania się sektora.

Trzeba przyznać, że władze próbują kontrolować proces, albo przynajmniej chcą stworzyć wrażenie, że mogą i chcą go kontrolować. Ludowy Bank Chin przygotowuje „białą listę” dobrej jakości i systemowo ważnych deweloperów, którzy otrzymaliby szersze wsparcie od Pekinu, aby poprawić swoje bilanse. To oczywiście otworzy nowe pole do korupcji i wspierania sieci klientelistycznych ludzi reżimu.

Agresywne wsparcie Pekinu dla sektora nieruchomości oznacza odwrót od rozpoczętej w 2020 roku walki ze spekulantami i zadłużonymi deweloperami w ramach szerokiego nacisku na ograniczenie ryzyka finansowego. W wyniku tej akcji sprzedaż nieruchomości i ceny spadły, a deweloperzy nie wywiązali się ze swoich zobowiązań i wstrzymali budowę. Wstrzymanie budowy rozwścieczyło właścicieli domów, którzy zagrozili wstrzymaniem spłat kredytów hipotecznych. Teraz mamy jednak odwrót o 180^o. Nie powinno to jednak dziwić, ponieważ pisałem już wcześniej, że nie należy się spodziewać w przewidywalnej przyszłości fundamentalnych reform w ChRL. Lecz muszę przyznać, że wielkie plany Xi Jinping przestawienia modelu rozwoju gospodarczego ChRL dosyć szybko ugrzęzły w bagnie chińskiej gospodarki, które jest wstanie pochłonąć każdą ilość wylanego betonu.

—
¹ W rzeczywistości to agenda rządowa rangi ministerstwa i nie ma mowy o jej jakiejkolwiek niezależności.
² Relending jest ukierunkowanym narzędziem polityki makroekonomicznej ChRL, które zazwyczaj wykorzystuje się do udzielania tanich pożyczek bankom, aby wesprzeć spowalniającą gospodarkę, ponieważ bank centralny ma ograniczoną przestrzeń do cięcia stóp procentowych z powodu obaw o ucieczkę kapitału. Jednak w ostatnich miesiącach Ludowy Bank Chin wykorzystał instrument relokacji do wsparcia sektorów takich jak transport, logistyka i innowacje technologiczne, które zostały mocno dotknięte przez pandemię COVID-19 lub są preferowane przez długoterminową politykę państwa.