ALW zbyt skorumpowana aby walczyć?

Wraz ze wzrostem napięcia wokół spornych granic ChRL wielu planistów w ościennych państwach zadaje sobie pytanie o wartość bojową ALW.

Wartość bojowa to coś więcej niż liczba żołnierzy, uzbrojenie, czy organizacja. Oczywiście te rzeczy są niezbędne, ale nie wystarczą same w sobie. Armia aby walczyć i zwyciężać musi mieć odpowiednie morale i wyszkolenie, a przede wszystkim wolę, którą będzie podzielać dostatecznie wielu członków, od szeregowych żołnierzy do najwyższych dowódców.

Czy ALW nie jest jednak zbyt skorumpowana aby walczyć?

Nawet oficjalne media w ChRL zastanawiają się nad moralną kondycją ALW, mimo oficjalnego entuzjazmu spowodowanego gwałtowną modernizacją armii, pęczniejącym budżetem obronnym i coraz bardziej ofensywnymi akcjami na Morzu Południowo-Chińskim. Zwłaszcza dwa skandale zdają się burzyć huraoptymistyczne nastroje.

W czerwcu ogłoszono, że generał Xu Caihou, który odszedł na emeryturę w 2013 roku ze stanowiska wiceprzewodniczącego Centralnej Komisji Wojskowej (CKW), stanie przed sądem wojskowym za branie łapówek. Stanowisko wiceprzewodniczącego CKW to najwyższa pozycja, jaką może zająć wojskowy w ChRL. W systemie politycznym ChRL, który stanowi hybrydę pozycji partyjnych i państwowych, to Przewodniczący CKW (Deng Xiaoping nie zawracał sobie nawet głowy zajmowaniem stanowiska Przewodniczącego ChRL) de facto sprawuję kluczową rolę w państwie, a jego wiceprzewodniczący nadzoruje bezpośrednio ALW. Jak musi być źle, skoro korupcja sięga do samego szczytu?

Wcześniej, na początku roku, aresztowano jego protegowanego generała-porucznika Gu Junshan także pod zarzutem korupcji. Gu pełnił do 2012 roku funkcję zastępcy szefa departamentu logistycznego ALW. Według nieoficjalnych doniesień Gu sprzedał setki wysokich stanowisk w wojsku. A decydujący wpływ na kontrakty na zabudowę ziemi należącej do ALW dał mu możliwość wzięcia łapówek wartych miliony dolarów.

Dla nikogo nie jest też tajemnicą, że przypadki Xu i Gu nie stanowią żadnego wyjątku, a raczej są regułą. Proceder sprzedawania i kupowania stanowisk ma swoją długą tradycję nie tylko w Chinach, ale w większości rozwiniętych państw wyrugowano go jeszcze w XIX wieku. W ChRL jednak kwitnie. Odbywa się to na koszt armii. Płacący muszą zrekompensować sobie wydatek. Dlatego nielegalnie wynajmują należącą do armii ziemię i apartamenty, sprzedają wojskowe tablice rejestracyjne, rozkradają wojskowe magazyny i biorą łapówki od podległych sobie ludzi. W ostatnich latach przehandlowano dziesiątki tysiący stanowisk. Przede wszystkim korupcja powoduje jednak nie tylko eliminację podstawowego kryterium doboru kadry, jakim powinny być talent i kompetencje, ale też rozkłada morale i niweczy wszelkie wysiłki modernizacyjne.

Jaki ma sens wrzucanie w taką strukturę coraz większych środków, kiedy wojskowi są zdolni zdefraudować każdą sumę? Ile można by kupić samolotów i czołgów, czy przeszkolić ludzi za pieniądze, które wyparowały z systemu?

Jest jeszcze jedno niebezpieczeństwo. Wojskowi uwikłani w większe lub mniejsze interesy nie będą zainteresowani utratą dochodów i możliwości biznesowych w sytuacji kryzysu militarnego. Taka armia nie tylko nie będzie chciała walczyć, ale będzie zainteresowana uzyskaniem jak największego wpływu na politykę, aby chronić swoje interesy.

KPCh rozumie to zagrożenie i stara się walczyć z korupcją w ALW nie tylko po to, aby mieć sprawne wojsko, ale też aby uchronić własną władzę. W 1990 roku zakazano armii prowadzić własnych przedsiębiorstw, ale wojskowi znaleźli sposoby aby obejść zakazy. Xi Jinping próbuje coś zrobić od środka. Awansował do CKW generała Liu Yuan, który doniósł o działalności Xu i Gu. Podobno został komisarzem w departamencie logistycznego ALW.

Choroba ma jednak charakter strukturalny i dotyka całej ChRL. Trudno, żeby ALW została od niej odizolowana.